Giải quyết quyền lợi BHXH cho NLĐ khi DN nợ BHXH

Liên quan đến vấn đề quyền lợi BHXH của NLĐ tại các DN chây ì nợ BHXH, lãnh đạo BHXH Việt Nam cho biết trong khi chờ đợi các quy định pháp luật được hoàn thiện để khởi kiện các doanh nghiệp trốn đóng, nợ BHXH, Chính phủ cũng đã quy định việc giải quyết quyền lợi của NLĐ đối với những đơn vị nợ tại Nghị định 115/2015/NĐ-CP. Theo đó, trường hợp giải quyết chính sách BHXH, chấm dứt hợp đồng lao động tại đơn vị nợ, cho phép NLĐ và đơn vị sử dụng lao động đóng riêng cho những trường hợp dừng đóng để giải quyết quyền lợi cũng như di chuyển địa bàn.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn gặp một số vướng mắc, do đó, BHXH Việt Nam đã ban hành Quyết định 595/QĐ-BHXH (có hiệu lực từ ngày 1-7-2017), quy định việc xác nhận sổ BHXH trên nguyên tắc NLĐ đóng tới thời điểm nào, xác nhận sổ tới thời điểm đó và người lao động cầm sổ đó để tiếp tục tham gia hoặc bảo lưu thời gian đóng. Sau khi DN đóng khoản tiền nợ thì sẽ xác nhận bổ sung vào sổ BHXH. BHXH Việt Nam lưu ý, khi NLĐ dừng đóng BHXH tại một đơn vị và muốn chốt sổ tại đơn vị đó, thì chỉ cần kê khai trên mẫu D02 của cơ quan BHXH, sau đó gửi cho đơn vị kê khai, rồi chuyển cho cơ quan BHXH. Cơ quan BHXH trên cơ sở đó sẽ xác nhận sổ cho NLĐ.

Theo Ban Chính sách – Pháp Luật Tổng LĐLĐ Việt Nam, hiện số tiền các DN trốn đóng, nợ BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế hiện đã lên tới gần 15.000 tỷ đồng. Ngoài ra, còn khoản nợ gần 2.000 tỷ đồng từ các DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ doanh nghiệp bỏ trốn, không thể thu hồi. Khoản nợ nói trên đã ảnh hưởng đến quyền lợi của hơn 193.000 lao động. Trong số DN trốn đóng, nợ BHXH, không ít đơn vị hằng tháng vẫn đều đặn trừ lương của người lao động, xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Điều này còn tác động xấu đến sự an toàn, cân đối nguồn quỹ và bảo đảm an sinh xã hội, hướng tới phát triển bền vững đất nước.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao động, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết đến nay, LĐLĐ các tỉnh, thành phố đã tiến hành khởi kiện nhiều DN trốn hoặc nợ tiền BHXH. Khi nhận được thông báo khởi kiện, một số DN đã chủ động thanh toán tiền nợ. Tổng số tiền thu hồi được từ năm 2016 đến nay hơn 406 tỷ đồng. Các cấp Công đoàn (CĐ) đã tiếp nhận 2.352 bộ hồ sơ DN nợ BHXH do cơ quan BHXH chuyển sang và khởi kiện 187 vụ DN nợ BHXH. "Trong số đó, Tòa án nhân dân các cấp đã hòa giải thành công 28 vụ, trả lại 48 hồ sơ khởi kiện. Số còn lại không thụ lý hồ sơ với nhiều lý do như: Không có giấy ủy quyền của tập thể lao động hoặc CĐ cơ sở ủy quyền cho CĐ cấp trên cơ sở khởi kiện; không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án; đề nghị xem xét xử lý hành chính và hình sự; tranh chấp lao động tập thể về quyền chưa được Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết...Việc tòa án không thụ lý các vụ khởi kiện nợ BHXH đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi NLĐ"- ông Quảng cho biết.