Không phải cứ muốn nghỉ hưu sớm là được

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, khẳng định như trên với báo chí liên quan đến việc dư luận cho rằng người lao động phải tăng thời gian tham gia BHXH thêm 5 năm.

Những đối tượng nào bị ảnh hưởng?

Theo ông Sơn, nếu NLĐ tốt nghiệp đại học năm 22 tuổi, vì lý do nào đó vài năm sau mới ổn định việc làm và 25 tuổi bắt đầu tham gia BHXH. Khi nghỉ hưu, nếu là nữ 55 tuổi vừa vặn có thời gian đóng BHXH 30 năm, còn nam là 60 tuổi cũng vừa đủ 35 năm đóng BHXH. Do đó NLĐ đều đạt mức hưởng lương hưu 75%. Đặc biệt, với lao động phổ thông đi làm từ 18 tuổi thì thời gian đóng BHXH còn kéo dài hơn cho đến tuổi nghỉ hưu.

Việt Nam đang ở trong thời kỳ cuối của giai đoạn "dân số vàng", tỷ lệ người trong độ tuổi lao động so với người nghỉ hưu đang ngày càng giảm

Như vậy, việc đóng thêm chỉ xảy ra với một số NLĐ vì lý do nào đó đi làm muộn, tham gia BHXH khi đã cao tuổi. Với những người tham gia vào thị trường lao động muộn thì NLĐ sẽ phải tiếp tục đóng thêm để đảm bảo công bằng, theo nguyên tắc đóng- hưởng nhằm nhận được lương hưu ở mức tối đa 75%.

Không phải cứ muốn là được nghỉ hưu sớm

Theo BHXH Việt Nam, với lao động nữ, 15 năm đóng BHXH được hưởng 45% lương và mỗi năm đóng BHXH thêm được cộng 3%. Nhưng sau 1-1-2018 mỗi năm đóng thêm chỉ được cộng 2%. Với lao động nam, trước 1-1-2018 chỉ cần đóng BHXH 15 năm đã được hưởng 45% lương. Nhưng nghỉ hưu vào năm 2018 cần đóng BHXH 16 năm mới được 45% lương. Tương tự, nghỉ năm 2019 là 17 năm đóng, năm 2020 là 18 năm đóng, năm 2021 là 19 năm đóng và từ năm 2022 trở đi là 20 năm đóng.

NLĐ muốn nghỉ hưu sớm, ngoài điều kiện quy định về độ tuổi, số năm đóng BHXH còn phải giám định sức khỏe. Việc ra Hội đồng giám định y khoa để kiểm tra có suy giảm sức lao động hay không đều có quy trình, quy định cụ thể. Không phải NLĐ cứ muốn là về hưu sớm trước tuổi. Hiện nay cơ quan BHXH đang thống kê số lượng người nghỉ hưu trước tuổi của thời điểm kết thúc quý 1-2017 so với những năm trước. Tuy chưa có con số chính thức, nhưng theo BHXH Việt Nam thì chưa có đột biến về nghỉ hưu trước tuổi. "NLĐ cần cân nhắc kỹ, bởi không phải ai nghỉ hưu sớm cũng có lợi, do mỗi năm người lao động nghỉ hưu sớm sẽ bị trừ 2% lương hưu...."- ông Phạm Lương Sơn khẳng định.

Tăng năm đóng để đảm bảo quỹ hưu trí ổn định, lâu dài

Ông Phạm Lương Sơn cho rằng, việc thực hiện điều chỉnh tỉ lệ hưởng lương hưu theo số năm đóng BHXH sẽ có gì tác động ít nhiều đến quỹ BHXH. Một trong những quy định mà BHXH đang thực hiện là làm thế nào để quỹ hưu trí ổn định, bền vững lâu dài. “Về phía cơ quan BHXH, đang tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện giao dịch điện tử và trong tương lai không xa, NLĐ có thể tự kiểm tra về trách nhiệm đóng của mình, quyền lợi của mình và sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình thực hiện Luật BHXH một cách hoàn thiện hơn, tích cực hơn”- ông Phạm Lương Sơn nói.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho biết theo chính sách hiện hành (tính đến trước 1-1-2018), NLĐ nữ 55 tuổi với 25 năm đóng, nam 60 tuổi, 30 năm đóng được hưởng 75% lương hưu thì toàn bộ số tiền đóng BHXH cũng chỉ chi trả được trong vòng 9- 10 năm, trong khi kỳ vọng sống của người dân là 20 năm. Vì vậy, chúng ta phải có những thay đổi nhưng theo lộ trình để cân đối hài hòa; NLĐ, người sử dụng lao động có trách nhiệm hơn để giảm bớt phần chênh lệch đóng- hưởng.

Do đó, Luật BHXH thiết kế để cho NLĐ có thể bị giảm một chút nhưng sẽ giảm nhẹ; tỉ lệ có thể giảm đi (năm 2018, nam mất 2%, nữ mất 1%) nhưng phải bù lại 14% chủ sử dụng lao động và 8% của NLĐ đóng trên cơ sở mức lương cao hơn để khi tính tỉ lệ hưởng lương hưu dựa trên số tuyệt đối về tiền lương làm căn cứ tính hưởng cao hơn: "Chúng ta đang hướng tới sàn an sinh xã hội và sàn lương hưu để tất cả người về hưu mức hưởng thấp nhất cũng ở sàn tối thiểu, ai đóng cao hơn thì được hưởng cao hơn...."- ông Lợi khẳng định.