Phạt như... phủi bụi!

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) vừa xử phạt 14 doanh nghiệp (DN) đưa người lao động (NLĐ) sang Đài Loan làm việc. Các DN này bị phát hiện thu phí cao hơn quy định, giữ lương và khấu trừ tiền ăn, ở của NLĐ tại Đài Loan trái quy định.

Vi phạm quá nhiều

Trong số 14 DN nêu trên, 6 DN: Vinagimex, Emico, Vietcom Human, Isalco, Phutho Co và Công ty CP Hữu nghị Bắc Giang bị  tạm dừng cung ứng lao động sang Đài Loan thời hạn 45-60 ngày; 5 DN: Vinamotor, Vietracimex, Letco, Simco Sda và Polimex Hr bị dừng hợp đồng cung ứng lao động với công ty môi giới Đài Loan cũng có sai phạm tương tự từ 45 đến 60 ngày; 3 DN: Songhong IM, Vicm và Cienco 8 bị yêu cầu chấn chỉnh sai phạm trong thời gian 20 ngày.

Lao động Việt Nam trong một nhà máy ở Đài Loan

Đây không phải lần đầu cơ quan chức năng “xử lý tập thể” DN vi phạm. Trước đó, ngày 11-11-2013, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã xử phạt vi phạm hành chính và tạm đình chỉ 15 ngày đối với 8 DN do thu phí cao hơn quy định, không bảo đảm điều kiện ăn, ở cho NLĐ tại Đài Loan. Chỉ sau đó vài ngày, thêm 10 DN khác bị đình chỉ cung ứng lao động sang Đài Loan thời hạn 1 tháng vì thu phí cao quá quy định, lập giấy vay nợ khống để thu tiền trái phép của NLĐ…

Mức thu phí tối đa theo quy định của Bộ LĐ-TB-XH áp dụng đối với thị trường Đài Loan từ tháng 2-2012 là 4.500 USD/người làm việc ở lĩnh vực nhà máy (trong đó, phí môi giới không quá 1.500 USD) và 3.800 USD/người làm việc ở lĩnh vực chăm sóc bệnh nhân (phí môi giới không quá 800 USD). Từ ngày 1-2-2014, mức phí được điều chỉnh xuống 4.000 USD và 3.300 USD/người đối với 2 loại hình lao động này.

Quy định là vậy nhưng nhiều DN vẫn xé rào, bắt tay cùng công ty môi giới o ép NLĐ, thu phí cao hơn quy định với  mức thu bình quân 5.000 - 5.500 USD/người trở lên. Thậm chí, có DN thu tới 6.000 - 7.000 USD/người hoặc cao hơn.

Xử không nghiêm, lờn thuốc

Trong 2 năm qua, Bộ LĐ-TB-XH, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã nỗ lực chấn chỉnh hoạt động đưa NLĐ sang Đài Loan làm việc; triển khai các biện pháp kiểm soát chi phí, góp phần bảo vệ quyền lợi NLĐ, giảm bớt tiêu cực. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, việc xử lý còn quá nhẹ tay.

Với hành vi thu phí cao, trong đó chủ yếu là phí môi giới, theo quy định thì ngoài bị xử phạt hành chính 80-100 triệu đồng, DN còn bị đình chỉ hoạt động đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài thời hạn tối đa 3 tháng. Trong thực tế, với lỗi vi phạm khá nghiêm trọng nhưng các DN chỉ bị đình chỉ 2 tháng trở xuống và việc đình chỉ chỉ áp dụng đối với một thị trường hoặc một hợp đồng cung ứng lao động cụ thể. Chưa kể, có khá nhiều DN vi phạm từ 2 lần trở lên như Phutho Co, Vietcom Human., JSC, Simco Sda., JSC, Polimex HR., JSC, Letco vẫn không bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tăng nặng (bị đình chỉ hoạt động từ 6 đến 12 tháng).

Bên cạnh đó, trong số những DN sai phạm, cơ quan chức năng phát hiện không ít đơn vị để công ty môi giới Đài Loan núp bóng, lợi dụng hoạt động tuyển chọn, cung ứng lao động để thu phí cao, có hành vi xâm hại quyền lợi NLĐ. Với lỗi này, lẽ ra DN phải bị rút giấy phép nhưng đến nay, chưa có DN nào bị tước giấy phép.