Tạm dừng đóng BHXH, miễn đóng bảo hiểm thất nghiệp đến tháng 12-2020 do Covid-19

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung đi kiểm tra công tác phòng chống dịch COVID-19 tại Công ty điện tử Samsung tại Thái Nguyên

Ngày 20-3, Bộ trưởng Bộ Lao động - thương binh và xã hội (LĐ-TB-XH) Đào Ngọc Dung cho biết cơ quan này vừa trình Thủ tướng Chính phủ Đề án hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với 6 nhóm chính sách hỗ trợ.

Khoảng 15% doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất

Theo Bộ LĐ-TB-XH, cả nước hiện nay có hơn 55 triệu lao động có việc làm, trong đó gần 15 triệu lao động làm việc trong các doanh nghiệp; hơn 9 triệu lao động đang làm việc trong các hợp tác xã, cơ sở kinh tế cá thể phi nông nghiệp. Số lao động làm trong các doanh nghiệp thuộc các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; vận tải, kho bãi; dịch vụ lưu trú và ăn uống là 8,8 triệu lao động.

Trong tháng 2, qua báo cáo nhanh của các doanh nghiệp thì có khoảng 10% doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất. Bước sang đầu tháng 3, đặc biệt tuần thứ 2 của tháng 3, khi dịch Covid-19 có diễn biến phức tạp, số lượng doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất tăng lên rõ rệt với khoảng trên 15% trong tổng số doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp thực hiện cắt giảm tập trung vào Ngành dệt may với gần 2,8 triệu lao động đang làm việc, nhiều doanh nghiệp đã phải áp dụng các biện pháp giãn ca, không làm thêm giờ, đặc biệt là vào Thứ bảy, Chủ nhật.

Dịch vụ vận tải hàng không, vận tải đường sắt, đường bộ, hoạt động dịch vụ hỗ trợ cho vận tải với gần 500.000 lao động đang làm việc, trong đó vận tải hàng không thực hiện cắt giảm lương từ 20%-40% tùy vào từng vị trí, chưa sa thải nhân viên nhưng đang áp dụng biện pháp cho nghỉ luân phiên để tiến tới giảm lương. Do vậy, tình hình dịch bệnh kéo dài thì nguy cơ hàng ngàn lao động thuộc ngành này cũng sẽ bị mất việc làm trong thời gian tới.

Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ lưu trú và ăn uống với hơn 500.000 lao động đang làm việc cũng gặp rất nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn vay, lãi xuất ngân hàng và gánh nặng chi phí tiền thuê mặt bằng bắt buộc phải ngừng hoạt động nhưng hầu hết các doanh nghiệp thỏa thuận với người lao động thực hiện cắt giảm lương, giãn ca hoặc cho nhân viên nghỉ không lương để người lao động có thể quay trở lại làm việc ngay sau khi phục hồi kinh doanh.

"Theo báo cáo của các địa phương, do bị tác động bởi Covid-19, hàng chục ngàn hộ sản xuất kinh doanh buộc phải tạm ngưng, bỏ kinh doanh (riêng Hà Nội 2 tháng đầu năm đã lên tới 3000 ngàn hộ), chủ yếu tập trung vào nhóm kinh doanh thuộc lĩnh vực lưu trú, ăn uống, kinh doanh các mặt hàng có liên quan đến thị trường hoặc có xuất xứ từ Trung Quốc. Tính trung bình mỗi hộ thuê 2 lao động thì một số lượng lớn lao động với vài chục ngàn người đã không có việc làm. Những lao động này hầu như không hợp đồng lao động hoặc được hưởng bất kỳ chế độ gì khi mất việc"- Bộ LĐ-TB-XH cho hay.

Số người thất nghiệp đến nộp hồ sơ để hưởng bảo hiểm thất nghiệp tháng 2/2020 là 47.164 nghìn người, tăng 59,2% so với tháng 01/2020 (29.839 người) và tăng 70% so với cùng kỳ năm 2019.

Đề xuất 6 nhóm giải pháp

Trước những khó khăn của doanh nghiệp, người lao động, thực hiện chỉ thị của Thủ tướng, Bộ LĐ-TB-XH đã có đề án với 6 nhóm chính sách nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động.

Cụ thể, nhóm giải pháp thứ nhất là chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH). Bộ LĐ-TB-XH đề xuất tạm dừng đóng quỹ bảo hiểm hưu trí, tử tuất. Trước mắt tập trung hai nhóm đối tượng cụ thể là người lao động bị ngừng việc, thôi việc và đối tượng thứ hai là doanh nghiệp có trên 50% lao động phải nghỉ việc, giãn việc, doanh nghiệp bị ảnh hưởng do COVID-19 từ 50% trở lên. Thời hạn áp dụng tạm dừng đóng BHXH là từ tháng 3 đến hết tháng 12-2020" - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải thích.

"Với đề xuất như trên, ước tính sẽ có khoảng 1,5 triệu đến 3 triệu người được hưởng lợi từ chính sách này; và 150.000 - 200.000 doanh nghiệp với kinh phí từ 25.000 - 49.000 tỉ đồng"- Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cũng cho biết quan điểm của Bộ là tạo điều kiện cho tất cả các doanh nghiệp, người lao động được tạm dừng đóng bảo hiểm thất nghiệp từ tháng 3 đến hết tháng 12-2020. Đây là chủ trương rất lớn khi Việt Nam hiện có khoảng 10,4 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, như vậy số tiền tạm ngừng đóng là 12.800 tỉ đồng.

Nhóm giải pháp thứ hai, là tập trung miễn đóng hoàn toàn bảo hiểm thất nghiệp cho người bị mất việc, ngừng việc do tác động của Covid-19, thời gian tính toán cũng từ tháng 3 đến hết tháng 12-2020.

Nhóm giải pháp thứ ba, là sử dụng kết dư của quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi cho việc đào tạo, nâng cao trình độ, kỹ năng, tay nghề của người lao động; hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động để giữ chân người lao động, đồng thời đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ, để khi tình hình ổn định thì người lao động quay trở lại làm việc.

Nhóm giải pháp thứ tư, là hỗ trợ doanh nghiệp khó khăn. Theo đó, doanh nghiệp được hỗ trợ tiền để trả lương trong trường hợp người lao động ngừng việc tạm thời, mục tiêu là để giữ chân người lao động, tạo điều kiện để doanh nghiệp ổn định. Đề xuất nhà nước cho doanh nghiệp vay để trả lương, bảo hiểm, chi trợ cấp cho người lao động trong trường hợp mà người lao động phải thôi việc, mất việc. "Ở đây, nhà nước hỗ trợ cho vay nhưng không tính lãi, khi doanh nghiệp ổn định trở lại thì doanh nghiệp có trách nhiệm trả lại số tiền này"- Bộ trưởng Dung nói.

Nhóm giải pháp thứ năm, là chính sách tín dụng với người lao động, doanh nghiệp vừa và nhỏ, tổ hợp tác, hợp tác xã... Đây là chính sách đề nghị cho các loại hình này được vay vốn sản xuất, phục hồi sản xuất, hỗ trợ tìm nguyên liệu, vật liệu phụ liệu mới để tiếp tục tái tạo sản xuất, với lãi suất bằng 50% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo, tức vào khoảng 3,96%.

Cuối cùng, nhóm giải pháp thứ sáu, theo đề xuất của nhiều nghiệp đoàn, tập đoàn, Bộ LĐ-TB-XH đã bàn với Tổng LĐLĐ Việt Nam có chính sách tạm hoãn đóng kinh phí công đoàn cho các doanh nghiệp theo lộ trình phù hợp trong từng giai đoạn.