Tín dụng đen hoành hành xóm trọ: Không để vay nóng

Mới đây, anh Lê Quang Trường, công nhân (CN) Nhà máy Thuốc lá Khánh Hội - Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn, bị cơn đau bao tử hành hạ, phải nằm viện điều trị. Đang lo lắng vì tiền lương sụt giảm khi không thể làm việc, anh Trường được Công đoàn (CĐ) nhà máy cho mượn 3 triệu đồng không lấy lãi từ quỹ tương trợ nội bộ và trả góp mỗi tháng chỉ 300.000 đồng khi trở lại làm việc.

Không phải vay nóng

Bà Lê Thị Ánh Nhi, Chủ tịch CĐ Nhà máy Thuốc lá Khánh Hội, cho biết quỹ được hình thành từ năm 1990 với số tiền ban đầu là 54 triệu đồng do ban giám đốc hỗ trợ. Mục đích của quỹ là hỗ trợ người lao động (NLĐ) khi gặp khó khăn đột xuất như đóng tiền học cho con, ốm đau, mua phương tiện đi lại, sửa chữa nhà… NLĐ chỉ phải đóng một khoản tiền lãi tượng trưng là 100.000 đồng/năm. Từ năm 2006, quỹ cho CN mượn không lấy lãi và trả dần vào lương cuối tháng; số tiền cho vay tối đa 3 triệu đồng/lần. "Quỹ tương trợ cho mượn đối với các trường hợp không quá khó khăn. Đối với các trường hợp đặc biệt khó khăn như CN mắc bệnh hiểm nghèo, gia đình có 3 người thân mất vì tai nạn giao thông…, CĐ nhà máy đã vận động anh chị em đóng góp với số tiền từ 20-30 triệu đồng/lần" - bà Nhi thông tin.

Lãnh đạo Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM trao tiền hỗ trợ cho nhân viên từ Quỹ “Tương thân -Tương trợ”

Nhận thấy nhiều CN khi rơi vào hoàn cảnh khó khăn phải vay lãi suất cao bên ngoài nên từ năm 2005, CĐ Công ty CP Dệt lưới Sài Gòn - Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn đã thành lập quỹ tương trợ nội bộ. Với việc mỗi NLĐ đóng góp 5.000 đồng/tháng, đến nay quỹ đã thu được 220 triệu đồng. Với mức vay từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng/lần và mỗi tháng chỉ trả từ 250.000 - 500.000 đồng nên rất nhiều CN, nhất là nữ CN, có cơ hội tiếp cận nguồn vốn này để giải quyết các khó khăn đột xuất. Chỉ tính riêng trong năm 2018, quỹ đã cho 245 CN vay không lãi với số tiền 186 triệu đồng. "Từ lúc quỹ được hình thành, anh chị em CN không phải vay nóng bên ngoài, thoát cảnh nợ nần" - ông Lâm Thống Nhất, chủ tịch CĐ công ty, cho biết. Hướng đến mục tiêu san sẻ khó khăn với NLĐ, Công ty Liên doanh Bio-Pharmachemie - Tổng Công Nông nghiệp Sài Gòn cũng sớm hình thành quỹ tương trợ nội bộ với nguồn vốn 460 triệu đồng. Năm 2018, đã có 49 lao động vay 380 triệu đồng từ nguồn quỹ này với mức từ 3-10 triệu đồng/người.

Xây dựng quỹ tiền tỉ

Tại TP HCM, Quỹ "Người Sài Gòn 3" của CĐ Công ty CP May Sài Gòn 3 (quận Thủ Đức, TP HCM) thành lập được xem là một điểm sáng trong hoạt động tương trợ CN khó khăn.

Mỗi khi vào mùa mưa, vợ chồng chị Nguyễn Mỹ Hạnh, Xí nghiệp May Bình Phước, đứng ngồi không yên bởi căn nhà đang ở đã xuống cấp trầm trọng, có thể đổ sập bất cứ lúc nào. Căn nhà cấp 4 cũ nát trước đây là của mẹ chị, ở trên 20 năm nhưng không có tiền sửa chữa. Nhà nằm cạnh sông nên những ngày triều cường sẽ ngập đến gối. "Những khi ấy, sinh hoạt gia đình đảo lộn. Ngày đi làm, tôi phải mang theo quần áo để đến nhà bạn bè thay rồi vào công ty. Nhiều đêm, vợ chồng cứ ước ao có một số tiền để sửa nhà, có chỗ cho con cái học hành" - chị Hạnh kể. Hiểu được hoàn cảnh của chị Hạnh, Quỹ "Người Sài Gòn 3" đã khảo sát và hỗ trợ gia đình chị 70 triệu đồng. Với số tiền này, chị Hạnh đã nâng nền, sơn tường, lót gạch. Ngày nhận nhà mới, các thành viên trong gia đình chị mừng vui khôn xiết.

Ông Phạm Văn Có, chủ tịch CĐ công ty, cho biết quỹ nhen nhóm từ năm 2017 và bắt đầu thực hiện năm 2018. Mục đích của quỹ là giúp đỡ CN khi gặp khó khăn để mọi người yên tâm công tác. Mỗi năm, CN đóng góp một ngày lương vào quỹ và công ty sẽ đóng góp gấp đôi số tiền CN góp được. Trong năm 2018, tập thể CN đã đóng góp được gần 700 triệu đồng, công ty góp vào 1,3 tỉ đồng. Vậy là quỹ có gần 2 tỉ đồng để hoạt động, hỗ trợ CN xây nhà mới, sửa nhà, trả viện phí khi ốm đau, tai nạn, cho mượn trả dần không thu lãi khi cần sắm phương tiện đi lại, đóng tiền học phí cho con… Đến nay, quỹ đã hỗ trợ 12 trường hợp CN bị bệnh với số tiền 115 triệu đồng; mượn trả chậm 42 trường hợp với số tiền 741 triệu đồng; trao 6 Mái ấm CĐ với số tiền 330 triệu đồng… 

Kỳ tới: Đồng hành với công nhân nghèo