Trung Quốc đổi mới sáng tạo để bứt phá

Thứ tự xếp hạng của Trung Quốc trong Chỉ số đổi mới toàn cầu đã tiếp tục tăng, từ thứ 34 năm 2012 lên thứ 11 năm 2022. Trung Quốc đã bước vào hàng ngũ các quốc gia đổi mới.

Số hóa phân công lao động xã hội

Những tài năng trẻ đang trở thành lực lượng đổi mới chính ở Trung Quốc. Trong số hơn 8 triệu nhà nghiên cứu khoa học trên thế giới, chưa đến 1% có thể công bố các bài báo được trích dẫn nhiều (được gọi là "nhà khoa học được trích dẫn nhiều") vào năm 2021, 935 người từ Trung Quốc đã nhận được vinh dự này, gấp 7 lần so với năm 2014. Các lĩnh vực nghiên cứu của họ bao gồm khoa học vật liệu, khoa học máy tính, sinh học…

Trung Quốc đã trở thành một trong những quốc gia hàng đầu phát triển mạng 5G và ứng dụng 5G vào nhiều lĩnh vực kinh tế và cuộc sống. (Ảnh: CGTN. Internet.)

Trong 10 năm qua, Trung Quốc đã đi đầu trong việc xây dựng đường sắt cao tốc và mạng 5G, đạt được những bước đột phá lớn trong các lĩnh vực như du hành vũ trụ có người lái và thám hiểm sao Hỏa, đồng thời đứng đầu thế giới về quy mô phương tiện năng lượng mới. 

Trung Quốc đang có những đóng góp to lớn hơn cho sự tiến bộ của khoa học và công nghệ của nhân loại. Trung tâm Dữ liệu lớn internet công nghiệp quốc gia, nền tảng internet công nghiệp của Trung Quốc tập hợp hàng triệu nhà máy kỹ thuật số và tổng số thiết bị được nối mạng vượt quá 70 triệu bộ. Mức độ cơ giới hóa toàn diện trong canh tác và thu hoạch cây trồng đã tăng từ 57% lên hơn 72% và tỉ lệ cơ giới hóa của ba loại cây lương thực chính là lúa, ngô và lúa mì đã vượt quá 85%, 90% và 97%.

Làn sóng số hóa cũng đã định hình lại sự phân công lao động xã hội. Trung Quốc đã sửa đổi hai lần Bộ luật Phân loại nghề nghiệp quốc gia. Các dấu hiệu nghề nghiệp kỹ thuật số lần đầu tiên xuất hiện và đạt con số lên tới hơn 90. Những tên nghề nghiệp mới như "kỹ thuật robot", "kỹ thuật sản xuất phụ gia", "phân tích dữ liệu kinh doanh", " kỹ thuật số nông nghiệp"... cho thấy công nghệ kỹ thuật số đã được phân bổ trong sản xuất, lưu thông, phân phối xã hội và ở tất cả các lĩnh vực tiêu dùng cũng như công nghiệp. 

Quy mô nền kinh tế kỹ thuật số của Trung Quốc đã tăng từ 11.000 lên 45.500 tỉ nhân dân tệ và tỉ trọng của nó trong GDP đã tăng từ 21,6% lên 39,8%. Làn sóng số hóa cũng đã mang lại những cải thiện nhanh chóng về hiệu quả của các hoạt động kinh tế và xã hội. Từ năm 2013 đến năm 2021, mức tăng trung bình hàng năm của năng suất lao động nói chung là 6,8%, nhanh hơn tốc độ tăng 6,6% GDP.

Trong vòng 10 năm, trạm gốc 5G cao nhất thế giới đã được khai trương tại độ cao 6.500m của đỉnh núi Everest và tín hiệu phủ sóng khắp đỉnh núi. Tàu lặn sâu có người lái đã đạt độ sâu từ 7062m - 11000m để khám phá những bí ẩn của biển. Bước nhảy vọt từ hệ thống Trái đất - Mặt trăng sang không gian liên hành tinh đã được thực hiện và xe tự hành "Chúc Dung" đã để lại dấu ấn trên Sao Hỏa. Công nghệ đã trở thành động lực cốt lõi, nhưng cạnh tranh về lưu lượng truy cập và quy mô người sử dụng vẫn là yếu tố chính cho sự thành công của các mô hình kinh doanh.

Dựa trên khả năng tương tác thông tin, điện thoại thông minh kết nối đầy đủ cuộc sống trực tuyến và ngoại tuyến của mọi người đã có tác động hai chiều sâu sắc. Việc tích hợp mô hình phát sóng trực tuyến với mua sắm trực tuyến và mua sắm từ nước ngoài đã khiến nền kinh tế phát sóng trực tiếp thực sự trở nên mạnh mẽ. Các ngành như video trực tuyến, tiếp thị trực tuyến và mua sắm trực tuyến đã bước vào giai đoạn chín muồi. Đối với ngành internet, bộ ba thống trị bởi Bách Độ, Alibaba và Tencent (BAT) đã hình thành và sẽ khó tạo ra những thay đổi lớn trong vài năm tới.

Một trung tâm dữ liệu lớn khổng lồ được xây dựng tại Qúy Châu, Thung lũng Big Data Valley của Trung Quốc. (Ảnh: Xinhua/Ou Dongqu. Internet)

Đổi mới toàn diện để bứt phá

Sự phát triển của các chính sách của Trung quốc liên quan đến nền kinh tế kỹ thuật số cấp quốc gia đã trải qua ba giai đoạn phát triển.

Trong giai đoạn đầu, khi internet xâm nhập Trung Quốc, các chính sách liên quan chủ yếu tập trung vào xây dựng thông tin hóa, bao gồm xây dựng và hỗ trợ cơ sở hạ tầng, dịch vụ và công nghiệp thông tin hóa như mạng truyền thông di động, cơ sở hạ tầng thông tin không gian và công nghiệp phần mềm. Việc xây dựng thông tin hóa đã bước sang một giai đoạn mới, trên cơ sở cải thiện cơ sở hạ tầng, nhà nước đã có những kế hoạch quan trọng về chia sẻ tài nguyên thông tin và công bố thông tin của chính phủ. Sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số mà đại diện là thương mại điện tử đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược quốc gia.

Khoa học cơ bản là nền tảng của khoa học hiện đại và là điểm đột phá để thực hiện sự thay đổi khoa học. Năm 2022, Trung Quốc cũng có những đột phá lớn trong lĩnh vực khoa học cơ bản. Công nghệ nông nghiệp của Trung Quốc cũng đã có những bước đột phá lớn, giúp đảm bảo nguồn cung lương thực. Các nhà khoa học Trung Quốc đã phát hiện ra các gen quan trọng giúp tăng năng suất ngô và lúa, cung cấp hơn 50% lượng năng lượng cho toàn nhân loại.

Lĩnh vực hàng không vũ trụ của Trung Quốc đã vượt qua nhiều khó khăn và tiến bộ thông qua đổi mới để phá vỡ sự phong tỏa kỹ thuật lâu dài đối với lĩnh vực vũ trụ của các nước châu Âu và Mỹ. Trạm vũ trụ Thiên Cung do Trung Quốc phát triển và xây dựng sẽ trở thành trạm vũ trụ duy nhất ở không gian sau khi Trạm Vũ trụ Quốc tế ngừng hoạt động. Hệ thống vận chuyển tàu đệm từ trường tốc độ cao của Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới.

Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới cho biết Trung Quốc đã cho thấy những gì mà một quốc gia có thể làm khi tập trung vào đổi mới xem như một động lực tăng trưởng. Trung Quốc đã xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo một cách rất toàn diện, đây là một yếu tố quan trọng cho sự thành công của Trung Quốc.

Trong tương lai, nền kinh tế kỹ thuật số của Trung Quốc sẽ hướng tới các công nghệ tiên tiến và việc xây dựng các hệ thống hỗ trợ công nghiệp và các hệ thống tiêu chuẩn là cấp thiết. Đồng thời, hội nhập sâu sẽ dẫn đến nhiều mô hình mới và định dạng mới tham gia cạnh tranh thị trường với tốc độ nhanh hơn, chu kỳ đổi mới công nghệ và đổi mới mô hình sẽ được rút ngắn hơn và việc áp dụng các công nghệ mới nổi sẽ kiểm tra mức độ đầy đủ của các doanh nhân trong lĩnh vực này.

Số hóa, kết nối mạng và trí thông minh trong các lĩnh vực khác nhau đã cho phép người dùng cuối tận hưởng một lối sống tiện lợi chưa từng có. Thời đại kỹ thuật số cũng sẽ bước sang một giai đoạn mới và sẽ làm thay đổi toàn diện hành vi của con người, xã hội.