Đàm phán Gaza còn 2 rào cản lớn

Reuters hôm 5-9 dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết đề xuất mới này nhằm giải quyết các vướng mắc chính gây bế tắc cho tiến trình đàm phán do Mỹ, Qatar, Ai Cập làm trung gian. 

Dự thảo thỏa thuận mới có thể được đưa ra vào tuần tới hoặc thậm chí sớm hơn. Dù vậy, một quan chức Mỹ giấu tên cũng thừa nhận việc tìm thấy thi thể 6 con tin mới đây ở Dải Gaza đang làm phức tạp thêm nỗ lực đàm phán.

Giới chức Mỹ hôm 4-9 cho biết khoảng 90% nội dung thỏa thuận liên quan đến Dải Gaza đã được nhất trí nhưng vẫn còn 2 rào cản chính cần vượt qua. 

Một là yêu cầu của Israel về việc duy trì lực lượng ở hành lang Philadelphi, một vùng đệm quan trọng ở phía Nam Dải Gaza và giáp biên giới với Ai Cập. Vấn đề còn lại liên quan đến cuộc trao đổi giữa số con tin đang bị nhóm vũ trang Hamas cầm giữ và tù nhân Palestine ở Israel.

Hôm 3-9, năm quốc gia Ả Rập, trong đó có Ả Rập Saudi, cùng với chính quyền Palestine và Ai Cập đã bác bỏ yêu cầu của Israel về việc duy trì lực lượng đã được triển khai ở hành lang Philadelphi. Đến ngày 4-9, Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra tuyên bố tương tự.

Trước đó, theo dự thảo thỏa thuận gồm 3 giai đoạn, Israel phải rút khỏi tất cả khu vực đông dân cư ở Dải Gaza trong giai đoạn đầu. 

Tranh cãi hiện nay là liệu hành lang Philadelphi có được xem là khu vực có mật độ dân cư đông đúc hay không. Một giải pháp được tính đến là sẽ xác định rõ những nơi nào thuộc hành lang Philadelphi mà Israel có thể để lại lực lượng.

Dù vậy, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 4-9 tiếp tục bác bỏ khả năng rút khỏi hành lang Philadelphi trong giai đoạn đầu của thỏa thuận. Ngoài ra, Israel sẽ chỉ đồng ý ngừng bắn lâu dài sau đó nếu có sự bảo đảm rằng hành lang này không bao giờ được sử dụng làm tuyến đường buôn lậu vũ khí và vật liệu cấm vào Dải Gaza cho Hamas. 

Giới chức Mỹ thừa nhận điều này đặt các bên trung gian vào thế khó bởi nếu Israel vẫn kiểm soát hành lang Philadelphi, cả Ai Cập và Hamas đều không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào.

Trong tuyên bố đưa ra hôm 5-9, Hamas cho rằng đề xuất ngừng bắn mới là không cần thiết, cũng như cáo buộc ông Netanyahu đang tìm cách cản trở thỏa thuận bằng cách không chịu rút quân khỏi hành lang Philadelphi. Theo Hamas, giờ là lúc tăng sức ép để Israel đồng ý với kế hoạch của Mỹ mà nhóm này đã chấp nhận trước đó.