Israel và khúc mắc quanh Hành lang Philadelphi

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định việc nước này kiểm soát Hành lang Philadelphi, một dải đất hẹp dài 14 km chạy dọc theo biên giới của Dải Gaza với Ai Cập, sẽ khống chế được hoạt động chuyển lậu vũ khí của Hamas vào Gaza - điều mà cả Hamas và Ai Cập bác bỏ.

Trong cuộc họp báo tối 2-9 (giờ địa phương), ông Netanyahu tuyên bố việc kiểm soát Hành lang Philadelphi là yêu cầu cần thiết cho bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào, bất chấp áp lực bủa vây ông từ các cuộc biểu tình cực lớn ở Israel đến thúc ép của Mỹ, đồng minh lớn nhất, để đẩy nhanh giải cứu các con tin. 

"Đó là nguồn ôxy của Hamas. Không ai quyết tâm giải cứu các con tin ở Gaza hơn tôi… Nhưng nếu chúng ta rời Hành lang Philadelphi, chúng ta có thể không quay lại được trong vòng 42 năm tới, bởi vì chúng ta từng rời đi và đã không thể quay lại trong suốt 20 năm" - thủ tướng Israel nhấn mạnh.

Theo ông, Israel theo đuổi 4 mục tiêu trong cuộc xung đột đã kéo dài 11 tháng qua - đó là "tiêu diệt Hamas, đưa con tin trở về, bảo đảm Gaza không còn là nguy cơ an ninh với Israel và đưa người dân ở biên giới phía Bắc về nhà an toàn" - và 3 mục tiêu trong số đó đều phải thông qua Hành lang Philadelphi mới đạt được.

Thủ tướng Netanyahu bác bỏ cáo buộc 6 con tin bị Hamas sát hại vào tuần trước do ông không tiến tới thỏa thuận ngừng bắn. Đáp lại, theo báo Times of Israel, thủ lĩnh phe đối lập Israel Yair Lapid nói tuyên bố của ông Netanyahu là "vô căn cứ", bởi nhiều năm qua thủ tướng Israel không để ý gì đến Hành lang Philadelphi.

Từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden có động thái chỉ trích công khai hiếm hoi khi nói với các phóng viên hôm 2-9 rằng ông Netanyahu "chưa làm đủ" để đạt được thỏa thuận. 

Bên cạnh đó, ông Biden nói Mỹ đang "tiến rất gần" đề xuất ngừng bắn cuối cùng và có thể giới thiệu với các bên trong tuần này. Đề xuất vào tháng 5 của ông Biden chưa đạt được thành công dù trải qua nhiều tháng đàm phán với sự trung gian của Mỹ, Qatar và Ai Cập.

Trước thông tin từ Mỹ, quan chức cấp cao của Hamas là ông Sami Abu Zuhri nói với kênh Al Jazeera rằng nhóm này sẽ phản hồi tích cực nếu đề xuất có thể bảo đảm một lệnh ngừng bắn và Israel rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza. Cánh vũ trang của nhóm này, Lữ đoàn Qassam, đồng thời cảnh báo "các con tin sẽ trở về trong quan tài" nếu Israel tiếp tục tấn công.

Cuộc xung đột hiện nay giữa Israel và Hamas bùng phát sau khi Hamas bất ngờ tấn công vào Israel hôm 7-10-2023, làm chết hơn 1.100 người và bắt làm con tin khoảng 250 người - theo số liệu của Israel. Chiến dịch trả đũa sau đó của Israel khiến hơn 40.000 người dân Gaza thiệt mạng.