Đầu tư công, lợi ích công

"Lợi nhuận" lớn nhất của công trình sử dụng vốn đầu tư công chính là sự phục vụ cho người dân. Tuần rồi, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi đã khen ngợi 8 quận, huyện đã giải ngân vốn đầu tư công trên 80% kế hoạch năm 2023.

Trong những năm qua, nhu cầu đẩy mạnh đầu tư công càng lớn, nhất là khi Chính phủ đã đưa ra những kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội mang tính then chốt đối với mục tiêu phát triển mới của đất nước. Từng địa phương vừa xây dựng kế hoạch phát triển nội vùng vừa phải kết nối được với các kế hoạch liên vùng và phục vụ cho mục tiêu chung của quốc gia. 

Bài toán kinh tế - xã hội này chỉ mang lại giá trị cao nhất khi được tính toán vào tổng thể kế hoạch chung và phục vụ cho đối tượng thụ hưởng lớn nhất là người dân.

Từ những tính toán trên, những năm qua, Chính phủ liên tục đốc thúc các địa phương phải đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công để sớm đưa các công trình phục vụ dân sinh. Dễ thấy nhất là chỉ trong thời gian ngắn vừa qua, chúng ta đã hoàn thành đưa vào sử dụng nhiều tuyến cao tốc ở miền Trung và miền Nam. 

Mục tiêu phục vụ dân sinh quá quan trọng nên không thể chấp nhận sự lần lữa, chùn tay trong việc giải ngân vốn công và qua đó làm chậm luôn quá trình phát triển kinh tế - xã hội chung của xã hội.

Trước đây, nguồn vốn đầu tư công có hạn. Các địa phương tranh thủ từng chút để được duyệt phân bổ. Ở từng địa phương thì các sở, ngành cũng tranh thủ sử dụng vốn đầu tư công để giữ chỉ tiêu. Hậu quả thường thấy nhất là đầu năm thì tốc độ xây dựng các dự án công rất ì ạch, đến cuối năm thì cấp tập làm, dẫn đến chất lượng công trình không bảo đảm, gây nhiều hệ lụy.

Tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công gần đây quả là nghịch lý, là có tiền nhưng không tiêu được. Không chối cãi là có tình trạng một số chính sách đầu tư chưa hoàn thiện nên người đứng đầu địa phương, đứng đầu sở, ngành… nhát tay. 

Nhưng cũng có thực tế là các ngành kinh tế đang khó khăn, nhiều doanh nghiệp không còn duy trì được năng lực vốn có nên khả năng hấp thu lượng vốn lớn để hiện thực hóa vào các công trình, dự án còn hạn chế.

Trong bối cảnh chung này, ngoài việc chấn chỉnh công tác giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt phải làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu, thì cũng nên xem xét lại kế hoạch và tiến độ dự án công ở từng địa phương. 

Việc cần làm là xác định dự án trọng tâm, có tầm ảnh hưởng lớn đến dân sinh và cấp bách phục vụ cho kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phải được ưu tiên tập trung hoàn thành. Sớm đưa các dự án này vào sử dụng sẽ làm tăng giá trị từng đồng vốn công mà người dân đóng góp.