Bắt chuột đồng mùa lúa chín

Dòm vô cái miệng hang còn ươn ướt, thằng Tí cá với tôi: “Bảo đảm trong này có chuột đó, anh hai”. Qua vài lớp vá (leng), con chuột cống nhum to tướng từ trong hang chạy vọt ra. Không bỏ lỡ thời cơ, tôi và thằng Tí nhanh tay ví nó chạy lòng vòng vô đám cỏ rậm rì dưới mương phèn. Sau một hồi rượt đuổi, con chuột cũng bị thằng Tí thọp cổ!

 

Đào hang, giậm mương phèn bắt chuột là cái chuyện hồi tôi còn nhỏ lúc sống ở quê. Nói tới giậm mương phèn thì ai cũng khoái, nhất là đám con nít xách bao đựng lúa ra đồng cho mấy chú, mấy anh đựng chuột.

 

Quê tôi làm lúa mùa, mỗi năm chỉ 1 vụ. Mùa nước, người ta phát cỏ để cho cỏ ngấm rồi cào xuống mương, sau đó cấy lúa trên ruộng. Tới mùa hạn, người ta đốt cỏ để lên liếp (thường gọi là sên mương phèn). Khi đốt cỏ cũng là lúc bắt chuột thú vị nhất. Ở quê, chẳng thiếu món ăn đồng nội, nhưng mùa này vào mùa chuột đồng nên săn chuột luôn được mọi người “chiếu cố”. Năm, bảy người chỉ cần chia ra 2 đầu mương phèn giậm phình phịch trên cỏ khô, lúc còn chừng chục thước thì xúm xung quanh canh chừng không cho chuột chạy ra, sau đó lật ngược cỏ lên.

 

Mỗi mẻ có khi kiếm được 5 - 7 con chuột là bình thường. Có khi người ta còn bắt được cả rắn. Chiến lợi phẩm sau một hồi quần thảo là vài chục con chuột đồng mập mạp nằm gọn trong bao, đem về làm sạch khìa nước dừa, nướng chao ăn với cơm hoặc nhậu lai rai sau một ngày làm đồng vất vả.

 

Giậm mương phèn là chuyện ở Cà Mau. Chứ ở An Giang, để bắt chuột đồng người ta thường quen với chuyện ví cù. Lúa chín vàng đồng, người ta cho máy cắt xung quanh, còn lại phần cù bên trong, đây cũng là khu vực có nhiều chim chuột “dồn đống”. Để bắt được, người ta chỉ cần bủa lưới xung quanh đám lúa, không con chim, chuột nào chạy thoát.

 

Có mặt trên đồng lúa của chú ba Lỹ ở xã Vĩnh Phú (Thoại Sơn), chúng tôi có dịp tham gia ví cù. Tiếng máy gặt đập liên hợp vẫn chạy đều đều, những hạt lúa vàng ươm vẫn chảy ào ào vô bao, trong khi đám thanh niên, con nít chạy lăng xăng quanh đám lúa cù. Cả đám người bồn chồn, chờ đợi và “thủ” sẵn tư thế để chụp chuột. Có người bạo dạn không cần bủa lưới, khi chuột chạy ra họ chỉ dùng tay không để chụp, mỗi phát mỗi trúng.

 

Đám con nít cũng lúi húi chạy theo mấy chú, vừa vác bao vừa dắt chó để ví chuột. Mấy chục người lui cui xung quanh cù đất rộng chưa đầy nửa công, nếu có mọc cánh thì chuột cũng chưa chắc thoát nổi. Phấn khởi nhất là đám con nít, cứ liên tục hô hoán: “Đây nè chú ơi”, “Kia kìa chú ơi”... Rồi tiếng lịch phịch của những cú chụp ngoạn mục. Chưa đầy hai chục phút, bà con đã bắt gần nửa bao chuột với hơn trăm con. Vậy là nông dân lại có thêm thực phẩm tươi ngon cho bữa ăn thêm phong phú.

 

Chú ba Lỹ cho biết: “Bữa nay ví được nhiêu đây còn ít hơn mấy lần trước. Mọi khi còn ví được cúm núm, chim cò đủ thứ”.

 

 

Chuột là loài cắn phá mùa màng, nhưng thịt chuột ngon là điều không ai bàn cãi. Dân sành ăn chế biến chuột thành đủ thứ món, nào là chuột rô ti, chuột khìa nước dừa, chuột chiên sả ớt, chuột nấu canh chua… cầu kỳ hơn là món chuột quay lu được bán ở các nhà hàng, quán nhậu cao cấp với giá cả trăm ngàn đồng/dĩa.

 

Với nhiều cách thức diệt chuột, trong đó có chuyện ví cù, mà tình hình chuột cắn phá lúa ngày càng giảm hơn trước và có món đặc sản chuột đồng trứ danh!