Điều chưa từng có trong lịch sử ngành xuất khẩu cà phê Việt Nam

Đây là điều chưa từng có trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam khi giá cà phê Robusta thường chỉ có giá bằng 1/3 đến ½ cà phê Arabica.

Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (VICOFA) thông tin xuất khẩu cà phê nửa đầu tháng 9 của Việt Nam đạt 17.305 tấn, mang về hơn 87 triệu USD, giảm khoảng 18% về khối lượng nhưng tăng khoảng 55,1% về kim ngạch so với cùng kỳ năm ngoái. 

Trong đó, chủ lực vẫn là cà phê Robusta với 15.155 tấn, đơn giá bình quân 5.053 USD/tấn, mang về 76,583 triệu USD. 

Cà phê Arabica xuất khẩu được 1.129 tấn, đơn giá bình quân 4.166 USD/tấn, mang về 4,705 triệu USD. Như vậy, giá cà phê Robusta Việt Nam xuất khẩu đã vượt giá cà phê Arabica 887 USD/tấn.

Giá cà phê Robusta xuất khẩu lần đầu được ghi nhận cao hơn giá cà phê Arabica vào tháng 5 vừa qua với khoảng cách 32 USD/tấn (cà phê nhân Robusta 3.920 USD/tấn và cà phê Arabica giá 3.888 USD/tấn) và sau đó khoảng cách càng kéo giãn khi tốc độ tăng giá của cà phê Robusta mạnh hơn.

Trong khi đó, ngày 23-9, giá cà phê tại các vùng nguyên liệu của Việt Nam về mức 120.000 đồng/kg, giảm khoảng 2.000 đồng/kg so với cuối tuần trước do ảnh hưởng giá cà phê trên sàn quốc tế và trong nước đang bước vào vụ thu hoạch. Cụ thể, trong phiên giao dịch tuần qua, giá cà phê Robusta trên sàn London giao tháng 11 về mức 5.059 USD/tấn, giảm 427 USD/tấn so với mức đỉnh thiết lập tại phiên giao dịch ngày 16-9 vừa qua (5.486 USD/tấn). Nguyên nhân chủ yếu do các nhà đầu tư chốt lời sau khi giá loại nông sản này đã tăng quá nhanh trong thời gian ngắn.

Theo Tổ chức cà phê Quốc tế (ICO), trên thế giới có 2 loại cà phê phổ biến là Arabica, chiếm 55%-60% sản lượng và Robusta, chiếm từ 40%-45% sản lượng. 

Trong khi đó, tại Việt Nam, VICOFA cho biết do điều kiện về thổ nhưỡng, sản lượng cà phê Robusta chiếm đến 94% sản lượng, Arabica chỉ có 6%.

Một chuyên gia thị trường cà phê cho biết trước đây, giá cà phê Robusta chỉ bằng 1/3 đến 1/3 giá cà phê Arabica. Chỉ cách đây 2 năm, tại niên vụ cà phê (tính từ tháng 10 năm trước đến tháng 9 năm sau) 2021-2022, giá cà phê Robusta xuất khẩu bình quân chỉ 1.980 USD/tấn, chưa bằng một nửa giá cà phê Arabica (4.333 USD/tấn).

Do giá cà phê Robusta rẻ và chất lượng ngày càng cải thiện nên các nhà rang xay trên thế giới đã tăng tỉ lệ sử dụng khiến nhu cầu tăng cao. Trong khi đó, sản lượng cà phê Robusta lại giảm do ảnh hưởng thời tiết và nông dân chuyển đổi cây trồng sau một thời gian dài giá cà phê ở mức thấp.

Theo tính toán của các nhà vườn, với mức giá cà phê đầu vụ năm nay là 120.000 đồng/kg, các vườn trồng cà phê có thể đạt lợi nhuận từ 200 – 250 triệu đồng/ha. Tuy là mức lợi nhuận rất cao so với nhiều năm trồng cà phê nhưng vẫn thấp hơn so với trồng sầu riêng, với mức lợi nhuận lên đến 500 – 700 triệu đồng/ha nên những vùng đất thích hợp với cây sầu riêng, nông dân cà phê vẫn có thể chuyển đổi.