Định hướng phát triển và hợp tác ASEAN

Ngày 9-10, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 và các hội nghị liên quan đã khai mạc trọng thể tại thủ đô Vientiane - Lào. Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam dự lễ khai mạc.

Định hướng quan trọng

Chào mừng lãnh đạo các nước ASEAN và các đại biểu, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone cho biết Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này là cơ hội để tất cả các nước cùng đánh giá kết quả xây dựng Cộng đồng ASEAN và đề ra định hướng phát triển và hợp tác, tiếp tục tăng cường quan hệ với các đối tác, củng cố nền tảng cho Cộng đồng ASEAN phát triển bền vững, đóng góp cho mục tiêu hòa bình, an ninh, ổn định.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith nhấn mạnh với chủ đề hợp tác năm 2024 "ASEAN: Thúc đẩy kết nối và tự cường", các ưu tiên, sáng kiến trong năm chủ tịch của Lào góp phần thực hiện mục tiêu chung xây dựng một Cộng đồng ASEAN kết nối hơn và tự cường hơn. Điều này cũng phản ánh mong muốn và nỗ lực đưa Lào từ một nước không giáp biển trở thành một trung tâm kết nối của khu vực và quốc tế.

Ngay sau lễ khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN và Timor-Leste tham dự phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN, trao đổi về các nội dung hợp tác trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác. Theo báo cáo của Tổng Thư ký ASEAN, năm qua, các kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN 2025 bước vào chặng triển khai cuối, ghi nhận tỉ lệ thực hiện cao trên cả 3 trụ cột, đặc biệt là chính trị - an ninh đạt 99,6%. ASEAN duy trì đà tăng trưởng tích cực, tổng vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp năm 2023 là 230 tỉ USD, đứng thứ 2 sau Mỹ. Các nước nhất trí cần cụ thể hóa và làm sâu sắc hơn nữa nội hàm của kết nối và tự cường trong các chiến lược hợp tác cho giai đoạn mới, nâng cao khả năng thích ứng, giữ vững cân bằng chiến lược của ASEAN trong quan hệ với các đối tác...

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị hơn lúc nào hết, ASEAN cần lấy tự cường làm nền tảng để vươn tầm, lấy kết nối làm trọng tâm để bứt phá và lấy đổi mới sáng tạo làm động lực để tiên phong dẫn dắt. Phân tích kỹ những định hướng quan trọng này trong thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN đang chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới với tư duy mới, tầm nhìn mới, động lực mới và tâm thế mới. Việt Nam sẽ tiếp tục tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2025 với mong muốn đóng góp nhiều hơn nữa cho hợp tác khu vực.

Phát huy vai trò trung tâm

Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN và Timor-Leste đã có phiên họp hẹp, trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Các nước nhất trí củng cố lập trường nguyên tắc của ASEAN về biển Đông, đánh giá cao nỗ lực của Chủ tịch Lào và Đặc phái viên của Chủ tịch về Myanmar, nhấn mạnh đồng thuận 5 điểm là văn kiện định hướng cho các nỗ lực của ASEAN hỗ trợ Myanmar.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN cần đoàn kết, phát huy tiếng nói chung kêu gọi chấm dứt chiến tranh, xung đột và tìm kiếm các giải pháp mang lại hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế. ASEAN cũng cần chủ động hơn trong thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển xanh, ứng phó biến đổi khí hậu cũng như nhiều lĩnh vực hợp tác tiềm năng mới nổi khác.

Thủ tướng nhấn mạnh tranh chấp chủ quyền biển đảo ở biển Đông phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, đề nghị các bên tôn trọng lợi ích và quyền chủ quyền của các nước có liên quan. Cần phải bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông, đề nghị các nước thành viên ASEAN đoàn kết, củng cố vai trò trung tâm và lập trường chung về biển Đông. Về Myanmar, Thủ tướng khẳng định giải pháp phải do nhân dân Myanmar quyết định; mong muốn các bên liên quan tại Myanmar đối thoại để chấm dứt xung đột. ASEAN cần phát huy vai trò cầu nối cho các bên liên quan đàm phán.