Trong vai doanh nghiệp đang thi công dự án, chúng tôi tìm đến một số bãi cát quy mô lớn ở xã Thống Nhất và Đăng Hà (huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước). Theo quan sát, hầu hết những bãi cát này được "cảnh giới" nghiêm ngặt.
Những câu trả lời chắc nịch
Trưa 26-1, chúng tôi tới 1 bãi cát ở xã Thống Nhất hỏi mua cát, ngay lập tức có một người đàn ông đến yêu cầu rời đi. Khi chúng tôi đặt vấn đề cần mua số lượng cát lớn, người đàn ông tên Long (quản lý bãi cát) mới mời vào phòng để nói chuyện. Long cho biết đây là bãi tập kết cát của Công ty Phúc Khang (tên đầy đủ là Công ty TNHH Phúc Khang Cát Tiên), cách đó khoảng 30 km còn có 2 bãi cát khác.
"Cát chỗ tôi là cát bơm từ dưới sông Đồng Nai lên, ở nhiều khu vực nên chất lượng và giá cả cũng khác nhau. Các ông lấy cát chỗ tôi về xây dựng hoặc làm trạm trộn bê-tông thì đúng chuẩn luôn rồi. Số lượng thì khỏi lo vì công ty có cả chục con tàu hút cát cả ngày lẫn đêm" - Long nói.
Long chỉ vào khu vực đang lênh láng nước rồi bảo đây là khối lượng cát mới được bơm vào. "Ông nhìn mấy đống cát nhiều như vậy nhưng chỉ 2 ngày là hết sạch" - Long nói rồi báo giá 250.000 đồng/m3, chưa bao gồm thuế VAT. Chúng tôi chê giá cao, Long giải thích ở đây cát đẹp và khách thích thì bán, không thì thôi. Long nói nhiệm vụ chỉ bán cát, còn xuất hóa đơn là giám đốc công ty lo liệu.
Những bãi tập kết cát khổng lồ bị phản ánh là cát lậu ở huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước. Ảnh: SỸ HƯNG
Quan sát khoảng 30 phút, chúng tôi thấy nhiều xe ben ra vào chở cát, bụi mù mịt cả khu vực. Tài xế tên L. tiết lộ, cát sau khi được bơm lên bãi, để một thời gian thì chở đến bãi cát tạm. L. khẳng định thời gian qua, công ty bị phản ánh khai thác cát trái phép, đoàn xe ben ra vào bãi cát gây nguy hiểm và ô nhiễm nhưng mọi việc đều được ông chủ "giải quyết".
Chúng tôi tiếp tục tìm đến bãi cát khác ở xã Thống Nhất thì phát hiện một nhóm nhân công đang hì hục bơm cát từ dưới tàu lên. Thấy chúng tôi đến gần tàu cát, một người đàn ông xăm trổ đến ngăn cản. Chúng tôi nói có nhu cầu mua 10.000 m3 cát/tháng thì người này liền nhẹ giọng, mời vào trong giao dịch. Người đàn ông giới thiệu tên Sơn đang làm quản lý bãi cát cho Công ty Trường Phát. Sơn thừa nhận công ty hiện có khoảng chục con tàu hút cát trên sông Đồng Nai.
Người đàn ông tên Sơn, quản lý bãi cát của Công ty Trường Phát, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước gọi điện báo giá cát với khách. Ảnh: SỸ HƯNG
"Giá bên tôi bán 210.000/m3, lấy tại bãi, chưa thuế VAT. 10.000 m3/tháng, bên tôi dư để cung cấp cho các ông. Bên tôi chuyên cung cấp cát cho các trại heo và thậm chí là những dự án lớn" - Sơn khoe. Người đàn ông tên Hưng ngồi bên cạnh còn khẳng định công ty sẽ xuất hóa đơn theo yêu cầu của khách hàng. "Mấy ông muốn nâng giá như thế nào thì tùy, hóa đơn xuất sẽ tính 10%" - ông Hưng nói.
Tại bãi tập kết cát khác ở xã Đăng Hà, người đàn ông tên Tuấn cũng khẳng định cát được khai thác từ sông Đồng Nai. Tuấn báo giá 218.000/m3 (chưa thuế VAT), mua nhiều sẽ được giảm giá. "Bãi ở đây nhỏ nhưng không thiếu cát. Công ty có hơn chục con tàu hút cát mà lo gì" - Tuấn trấn an khách. Khi chúng tôi yêu cầu xem hóa đơn nguồn gốc cát thì lập tức bị những người này từ chối. "Cát ở đây các ông biết rồi còn xem gì nữa" - một quản lý bãi cát nói.
Một lãnh đạo xã Đăng Hà khẳng định tỉnh Bình Phước không cấp giấy phép khai thác cát trên sông Đồng Nai. Đa số những đoàn tàu này khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai (thuộc địa phận các tỉnh Bình Phước và Lâm Đồng) nhưng rất khó phát hiện để bắt quả tang.
Bãi cát Công ty Đông Tiến, xã Minh Hòa, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Ảnh: SỸ HƯNG
Cắt cử người cảnh giới
Sau khi chúng tôi đến các bãi cát ở xã Thống Nhất và xã Đăng Hà để tìm hiểu thì có nhóm người đi trên ô tô bán tải theo dõi. Sợ liên lụy, chúng tôi di chuyển vào con đường cụt thì ô tô bán tải này tiếp tục đi theo. Chỉ đến khi chúng tôi rời khỏi địa bàn 2 xã nêu trên thì nhóm người đi trên ô tô bán tải mới quay đầu xe bỏ đi.
Người dân địa phương rất bức xúc vì nhiều lần phản ánh về tình trạng "cát tặc" lộng hành trên sông Đồng Nai giáp ranh giữa tỉnh Bình Phước và Lâm Đồng nhưng tình trạng này vẫn không giảm.
"Trong các buổi tiếp xúc cử tri, chúng tôi đã đem chuyện này chất vấn lãnh đạo địa phương. Sau đó, lực lượng chức năng ra quân xử lý một số tàu khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai nhưng được một thời gian mọi chuyện lại đâu vào đấy. UBND tỉnh Bình Phước còn ra công văn yêu cầu xử lý nghiêm khai thác cát trái phép và kiểm tra bãi tập kết cát nhưng tình trạng "cát tặc" trên con sông này ngày càng tinh vi, táo tợn hơn" - một người dân bức xúc.
Đại diện UBND huyện Bù Đăng thông tin ngoài xử lý hành vi khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai, tỉnh Bình Phước còn lên phương án sẽ di dời các bãi tập kết vi phạm ở xã Thống Nhất và xã Đăng Hà. Công an tỉnh Bình Phước đang phối hợp Công an huyện Bù Đăng vào cuộc điều tra nguồn gốc cát, hóa đơn mua bán... của công ty sở hữu các bãi cát trên.
Trước đó, khi chúng tôi bám theo 3 con tàu không có số hiệu khai thác cát trái phép vào ban đêm trên hồ Dầu Tiếng rồi cập mạn vào bãi cát của Công ty Đông Tiến ở xã Minh Hòa, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương.
Trong vai doanh nghiệp đang triển khai dự án cần số lượng cát lớn, chúng tôi đến bãi tập kết cát của công ty này thì được quản lý báo giá 220.000 đồng/m3 lấy tại bãi, chưa bao gồm thuế VAT. Quản lý ở đây khẳng định do tiêu thụ cát nhiều nên tàu phải hút cát dưới lòng hồ Dầu Tiếng cả ngày lẫn đêm. "Cát ở đây chủ yếu lấy từ lòng hồ. Công ty có giấy phép nên khai thác thoải mái. Nếu bị kiểm tra xử phạt cũng không nhằm nhò gì" - một nhân viên nói.
Chúng tôi yêu cầu ra bãi cát lấy mẫu thì quản lý cho một nhân viên đi theo giám sát. Đến khu vực nhiều con tàu không có số hiệu đang neo đậu cách bãi cát Công ty Đông Tiến khoảng 500 m thì có người đến đe dọa, yêu cầu rời đi. Nhận thấy nguy hiểm, chúng tôi vào UBND xã Minh Hòa trình báo vụ việc.
Theo lãnh đạo UBND xã Minh Hòa, Công ty Đông Tiến từng bị cơ quan chức năng kiểm tra, xử phạt về hành vi khai thác cát trái phép vào ban đêm. "Công ty này từng cam kết nhưng liên tục tái phạm. Về trách nhiệm địa phương thì chúng tôi chỉ phối hợp chứ không thể làm được gì hơn" - lãnh đạo UBND xã Minh Hòa nói. Lãnh đạo này cho biết thêm hiện trên địa bàn còn có một số bãi cát khác như bãi cát Hòa Bình bị người dân phản ánh xe ben phóng nhanh, vượt ẩu, gây hư hỏng đường, bụi bặm… nhưng xã không đủ thẩm quyền xử lý.
Phát hiện nhiều vi phạm tại các bãi tập kết cát
Ông Trần Văn Hướng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Phước thừa nhận thực trạng các tàu vỏ thép khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai thuộc địa bàn tỉnh Bình Phước.
Giữa tháng 1-2024, sở đã phối hợp một số sở, ngành của tỉnh và UBND huyện Bù Đăng tiến hành kiểm tra hoạt động khai thác, tập kết cát xây dựng tại khu vực sông Đồng Nai (đoạn thuộc 2 xã Thống Nhất và Đăng Hà). Qua kiểm tra, đoàn liên ngành phát hiện có 7 bãi tập kết cát xây dựng thuộc 2 xã nêu trên nhưng chủ sở hữu các bãi cát đều không có mặt tại hiện trường. Trong đó, có 3 bãi tập kết thuộc diện tích đất rừng phòng hộ do Hạt Kiểm lâm huyện Bù Đăng quản lý.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã làm việc, lập biên bản vi phạm hành chính và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với ông Trịnh Văn Khởi, Ninh Văn Trăm và Công ty TNHH MTV Dũng Đạt số tiền 100 triệu đồng về hành vi sử dụng đất lập bãi tập kết cát xây dựng sai quy định. Riêng ông Kim Văn Vệ và Công ty TNHH Phúc Khang Cát Tiên bị UBND huyện Bù Đăng ban hành quyết định xử phạt với số tiền 145 triệu đồng về hành vi tương tự.
(Còn tiếp)
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 12-3
và quét mã QR
Bình luận (0)