Hối hả với sản phẩm du lịch đêm

Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) Đoàn Văn Việt vừa ký Quyết định 1894/QĐ-BVHTTDL về việc ban hành Đề án một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm.

Nhiều tỉnh, thành cùng nhập cuộc

Mục tiêu của đề án là đến năm 2025, các địa bàn gồm Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hội An (Quảng Nam), Đà Lạt (Lâm Đồng), Cần Thơ, Phú Quốc (Kiên Giang), TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu phấn đấu có tối thiểu 1 mô hình về phát triển sản phẩm du lịch đêm. Hình thành tổ hợp giải trí đêm riêng biệt tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM. Đồng thời, tăng thời gian lưu trú trung bình của khách du lịch ở các địa bàn thực hiện đề án ít nhất 1 đêm.

Đến năm 2030, mở rộng hình thành tổ hợp giải trí đêm riêng biệt tại các trung tâm du lịch lớn; hình thành thương hiệu sản phẩm du lịch đêm của Việt Nam.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động chiều 20-7, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp và chuyên gia du lịch đều đánh giá đề án này rất cần thiết trong bối cảnh hiện tại để "xới" lại câu chuyện kinh tế đêm vốn chưa được đầu tư tương xứng, đúng mức và bài bản.

Ông Nguyễn Ngọc An, Phó Tổng Giám đốc Công ty Lữ hành Vietluxtour, cho hay quốc gia nào phát triển du lịch cũng cần kinh tế đêm để tăng chi tiêu, giữ chân du khách và tạo giá trị gia tăng cho nền kinh tế, nhất là ở những trung tâm du lịch lớn.

"Các đoàn khách quốc tế luôn quan tâm tới nhu cầu vui chơi, giải trí buổi tối nhưng thực tế là sản phẩm du lịch về đêm vẫn chưa nhiều. Khách hỏi nhưng công ty lữ hành chỉ dừng ở tư vấn chứ chưa thể đưa vào chương trình tour, do đó cần thêm mô hình sản phẩm du lịch về đêm, kinh tế đêm ở các địa phương" - ông An nói.

Hiện nay, hoạt động du lịch về đêm ở nhiều điểm du lịch nổi tiếng trên cả nước phần lớn dừng ở đi ăn uống, quán bar, phòng trà hoặc dạo chợ đêm, phố đi bộ đêm... mà chưa đa dạng sản phẩm du lịch đêm. 

Ông Nguyễn Thành Lưu, Phó Tổng Giám đốc điều hành Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist, phân tích TP HCM và Hà Nội có một số sô diễn nghệ thuật về đêm, sản phẩm du lịch đêm gần đây được đầu tư phục vụ khách nhưng chưa nhiều. Ngành du lịch kỳ vọng đề án của Bộ VH-TT-DL với những quy định cụ thể, trong đó có cả điều kiện hoạt động, khai thác sản phẩm dịch vụ ban đêm đến 6 giờ hôm sau ở những điểm đến du lịch lớn, sẽ góp phần thúc đẩy du lịch.

"Câu chuyện hiện tại là làm sao kêu gọi để triển khai sản phẩm du lịch, có sự đầu tư bài bản của cả nhà nước và tư nhân hoặc hợp tác công - tư để có mô hình kinh tế đêm, sản phẩm du lịch đêm phát triển tương xứng, chất lượng với chính sách ưu đãi về thuế, mặt bằng..." - ông Nguyễn Thành Lưu nói.

Người dân, du khách thưởng thức ẩm thực về đêm tại TP HCM. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Phát huy sáng tạo, giữ gìn bản sắc

Là một trong 12 địa phương nằm trong đề án, đại diện Sở Du lịch Hà Nội cho rằng hoạt động kinh tế đêm cần tính đến vấn đề bảo đảm trật tự an toàn xã hội, áp lực ô nhiễm tiếng ồn, chất thải rắn, vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, Hà Nội trước mắt thí điểm phát triển kinh tế đêm ở những khu vực có tiềm năng lớn về dịch vụ, thương mại, du lịch chứ không phát triển tràn lan. Ngoài ra, Sở Du lịch Hà Nội đề xuất cần quy định các điều kiện riêng đối với hoạt động kinh doanh về đêm cũng như bổ sung nhân lực bảo đảm an ninh trật tự, giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm…

PGS-TS Vũ Thị Vinh, nguyên Tổng Thư ký Hiệp hội Các đô thị Việt Nam, nhận định các chính sách phát triển và quản lý kinh tế đêm cần chú trọng tới nhu cầu trải nghiệm an toàn của người dân, khách du lịch, đồng thời bảo đảm an ninh trật tự, tôn trọng không gian sống của người dân. Cần phân quyền rõ ràng và khuyến khích triển khai các công tác quản lý hoạt động kinh tế đêm mang tính đặc thù, phát huy sáng tạo, giữ gìn bản sắc của địa phương.

Theo PGS-TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, cần xây dựng cơ chế, chính sách ổn định, phù hợp, nới lỏng hơn để khuyến khích khu vực kinh tế đêm. Đồng thời, tập trung nhiều vào cơ chế quản lý hoạt động kinh tế đêm cũng như đầu tư cơ sở hạ tầng nền tảng cho kinh tế đêm. Bên cạnh đó, khung pháp lý cần phù hợp với từng đối tượng, tín ngưỡng, văn hóa khác nhau; cần tính toán cân bằng giữa lợi ích mà kinh tế đêm trong hoạt động du lịch mang lại và những mặt trái tiềm ẩn của nó…

Để tạo điều kiện cho các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế đêm gắn với du lịch, Chính phủ cần phân quyền cho chính quyền địa phương thực hiện quy hoạch và chính sách cụ thể phát triển kinh tế đêm, trong đó bao gồm cả quyền thành lập tổ chức chuyên trách về quản lý phát triển kinh tế đêm. Đa dạng hóa các dịch vụ trong hoạt động kinh tế đêm trên cơ sở khai thác có hiệu quả các giá trị văn hóa và ẩm thực địa phương kết hợp các hiệu ứng ánh sáng hiện đại để đáp ứng yêu cầu thị trường. Chú trọng xây dựng các chương trình biểu diễn thực cảnh hoành tráng tái dựng lại đời sống văn hóa truyền thống địa phương như show diễn "Ký ức Hội An" tại Hội An, "Huyền thoại làng chài" tại Phan Thiết hay "Tinh hoa Bắc Bộ" tại Hà Nội hoặc về những truyền thuyết mang tính lịch sử hay tâm linh.

Sau khi xác định định hướng, chiến lược, làm sao để triển khai hiệu quả? Chuyên gia du lịch Phan Yến Ly cho rằng cần sự đầu tư căn cơ, bài bản và cách dễ nhất là nhìn sang mô hình của các nước đã thành công như Hàn Quốc, Nhật Bản để học hỏi và triển khai. Hoặc với các địa phương chưa có kinh tế đêm, sản phẩm du lịch đêm thì tham khảo những nơi đã, đang xây dựng sản phẩm du lịch đêm khá thu hút như Huế, Hội An, Hà Nội.