Đưa nông trại vào lòng đô thị

Đó là nông trại thẳng đứng trồng dâu tây mang tên Varmers, do ông Geert Liezenga sáng lập và điều hành. Doanh nhân 35 tuổi người Hà Lan này đến Thái Lan 5 năm trước và bắt đầu vận hành Varmers từ tháng 1 năm nay. Varmers đi theo mô hình tiếp cận khách hàng trực tiếp, ngoài ra còn bán dâu cho các siêu thị, nhà hàng. Nông trại này có diện tích sàn hơn 100 m2 và cao 11 m, tương ứng với một nông trại ngoài trời 4.800 m2, có sản lượng hằng năm hơn 800.000 quả dâu và đang mày mò trồng các loại cây khác - theo ông Liezenga.

Theo báo The Straits Times (Singapore), sức ép của biến đổi khí hậu và đô thị hóa, cộng với những tiến bộ công nghệ đã thúc đẩy thế hệ nông dân mới ở Thái Lan, cả người địa phương và người nước ngoài, thử nghiệm trong lĩnh vực này. Hiện có khoảng 50 công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp ở Thái Lan. Giá trị thị trường của mảng nông nghiệp thông minh tại nước này đã tăng từ 106,9 triệu USD của năm 2017 lên 269,9 triệu USD năm 2022 - theo ước tính của Công ty tư vấn toàn cầu Frost & Sullivan.

Cũng như Varmers, nhiều nông trại trong nhà khác tận dụng các nhà kho, nhà cao tầng, thậm chí là container ngay giữa lòng siêu đô thị Bangkok, để canh tác, kéo gần hơn nữa khoảng cách giữa nông trại và bàn ăn. Như lời ông Liezenga thì Varmers có thể giao hàng bất cứ đâu ở Bangkok chỉ trong vòng 30 phút. "Tươi ngon hết cỡ luôn đấy!" - ông chủ trẻ tự hào.

Một nông dân đô thị khác là Wilas Chamlertwat - 46 tuổi, đồng sáng lập nông trại trồng cải kale trong nhà noBitter. Vốn là kỹ sư phần mềm, ông Chamlertwat đã biến thú vui trồng trọt thành một hệ thống gồm 3 nông trại tại Bangkok và 2 tỉnh Nakhon Pathom, Samut Prakan lân cận, phục vụ khoảng 5.000 khách. Mỗi nông trại sản xuất tối đa 20 kg rau/ngày, áp dụng phương pháp thủy canh và nói không với thuốc trừ sâu cũng như thuốc diệt cỏ. "Thậm chí, bạn không cần phải rửa rau luôn" - ông Wilas vừa nói vừa nhai một lá cải mới hái.

Canh tác trong nhà còn giúp trồng được cây trái quanh năm. Nhờ vậy, Varmers có lợi thế so với các nông trại trồng dâu truyền thống ở miền Bắc Thái Lan, vốn chỉ trồng được trong 5 tháng (từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau).

Tuy vậy, trồng trọt trong nhà gặp không ít thử thách - từ vốn đầu tư cao đến thời gian thử nghiệm cũng như tốn nước và năng lượng hơn. Hệ quả là giá bán bị đẩy lên, chẳng hạn 1 kg cải kale trồng ngoài trời (với chất lượng không đồng đều) có giá 100 baht (khoảng 69.000 đồng) trong khi cải của noBitter lên tới 700 baht.

Hẳn nhiên, lúc này và ngay cả trong tương lai gần, nông nghiệp truyền thống vẫn chiếm ưu thế - theo chuyên gia Fa Likitswat của Trường ĐH Thammasat. Tại Thái Lan, tuy bắt đầu suy giảm trong 10 năm gần đây song nông nghiệp truyền thống vẫn là trụ cột kinh tế, chiếm gần 25% tổng diện tích đất (11,9 triệu ha), sử dụng khoảng 12 triệu lao động và là một trong những nguồn thu nhập chính của người dân nước này.

Bà Fa Likitswat cho rằng cách tốt nhất là phát triển song song nông nghiệp truyền thống và nông trại trong nhà. Với nông nghiệp truyền thống, rất cần hiện đại hóa bằng các thiết bị tiết kiệm lao động, sử dụng dữ liệu lớn để nắm bắt lượng mưa, năng suất, điều kiện ruộng đất…