Đừng quên yếu tố con người

Việc này nhằm khắc phục một hiện trạng khá phổ biến là nhiều tuyến cao tốc không có trạm dừng nghỉ, nhà vệ sinh cho khách đi xe "giải quyết nỗi buồn".

Không chỉ 2 đoạn cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết và Phan Thiết - Vĩnh Hảo gần 200 km không có trạm dừng nghỉ, mà cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 cũng có tình cảnh tương tự. Nay với chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, các ban quản lý dự án đang đẩy nhanh tiến độ xây trạm dừng nghỉ, có nơi xây tạm để kịp phục vụ du khách đi lại ngày lễ 30-4, 1-5 và kỳ nghỉ hè sắp đến. Các tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn, Nha Trang - Cam Lâm, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cao Bồ - Mai Sơn đều lập trạm dừng nghỉ tạm.

Riêng cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Cục Đường cao tốc Việt Nam đã chọn được nhà đầu tư đủ điều kiện trúng thầu thi công các trạm dừng nghỉ trên đoạn này, dự kiến đầu quý II năm nay khởi công.

Đây là một ví dụ điển hình về xây dựng công trình hạ tầng giao thông mang tính chất quan trọng trong nền kinh tế quốc gia, song trong các yếu tố lợi ích đã bỏ quên nhu cầu của người dân là khách đi trên các tuyến đường này. Không có trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc không chỉ khác với thông lệ quốc tế mà còn chứng tỏ cơ quan quản lý nhà nước thiếu giám sát để nhắc nhở chủ đầu tư, đơn vị thi công khi bỏ qua các công trình này. Đến khi "sự đã rồi" thì rất chậm khắc phục, Thủ tướng chỉ thị khắc phục thì các đơn vị cũng thực hiện bằng giải pháp tình thế là xây dựng tạm, còn xây dựng theo đúng quy trình, thủ tục thì sẽ còn chậm hơn nhiều.

Nhìn rộng ra cũng thấy yếu tố con người chưa được đặt tương xứng trong một số chính sách, dự thảo luật; quyền lợi người thụ hưởng chưa được chú trọng và còn những bất cập. Chẳng hạn quyền lợi về hưu trí của một số đối tượng là công nhân, người lao động (NLĐ) còn thấp và chưa thỏa đáng. Phải làm việc với thời gian dài và phải đạt tuổi đời khá cao mới đủ điều kiện để nghỉ hưu, trong khi mức hưởng lương hưu lại thấp, so với nhiều đối tượng xã hội khác có điều kiện dễ dàng hơn và mức hưởng cao hơn…

Gần đây, dự thảo luật đưa ra quy định về trợ cấp BHXH một lần có những điều khoản hạn chế để ngăn ngừa tình trạng ồ ạt nhận trợ cấp một lần, bảo toàn quỹ BHXH. Tương tự là quy định về bảo hiểm thất nghiệp, NLĐ có thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 144 tháng, tuy nhiên thời gian chưa được giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp lại không được bảo lưu… Từ đó, NLĐ sẽ có tâm tư và hành xử mang tính đối phó về trợ cấp một lần và bảo hiểm thất nghiệp trước tình hình mà họ dự báo sẽ có những bất lợi…

Quan điểm, chủ trương về BHXH, về việc làm là rất tốt đẹp; xây dựng công trình giao thông trọng điểm là động lực đưa đất nước phát triển. Song cần lưu ý các quyền lợi người thụ hưởng bên cạnh lợi ích chung của quốc gia, lợi ích của nhà đầu tư. Những bài học về xây trạm dừng nghỉ hay điều chỉnh dự thảo về BHXH, việc làm là rất đáng tham khảo để tránh lặp lại.