Đường đua siêu máy tính ngày càng nóng

Siêu máy tính mới Jupiter vừa được trình làng hôm 5-9 tại Trung tâm Nghiên cứu Jülich (TP Jülich - Đức) là siêu máy tính nhanh nhất châu Âu và nhanh thứ tư trên thế giới - sau 3 siêu máy tính của Mỹ là El Capitan, Frontier, Aurora. 

Khác biệt với các siêu máy tính "truyền thống" sử dụng các mô phỏng phức tạp, Jupiter được thiết kế để đào tạo các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI), tức nó sẽ có hiệu năng tương đương với nhiều trung tâm AI hàng đầu của các "ông lớn" ngành công nghệ.

Jupiter cũng sẽ hỗ trợ Nhà máy AI tương lai (JAIF) từng được châu Âu công bố hồi tháng 3, nơi sẽ đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiên tiến cho AI tạo sinh và các công nghệ kỹ thuật số thế hệ tiếp theo. 

Các nhà máy AI dạng này sẽ tập hợp những yếu tố then chốt cho sự thành công trong lĩnh vực AI: Sức mạnh tính toán, dữ liệu và nhân tài. Chúng sẽ đem lại kho tài nguyên điện toán khổng lồ mà Ủy ban châu Âu muốn cấp quyền truy cập cho các công ty trong khu vực, nhằm giúp họ cùng nhau phát triển hệ sinh thái AI của EU.

"Jupiter sẽ củng cố chủ quyền kỹ thuật số của châu Âu" - Ủy viên Đổi mới của EU Ekaterina Zaharieva nhấn mạnh. Với sức mạnh tính toán vượt quá 1 exaflop (1 tỉ tỉ phép tính mỗi giây) của Jupiter, các nhà nghiên cứu giờ đây có thể chạy các mô hình khí hậu và thời tiết ở độ phân giải cực cao, dự báo chính xác hơn về các sự kiện cực đoan như nắng nóng, bão lớn và lũ lụt.

Jupiter là khoản đầu tư chung trị giá 500 triệu euro của EU và Đức, được chuyển qua Liên doanh EuroHPC. Dự án này là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của châu Âu nhằm phát triển mạng lưới nhà máy AI Gigafactory - các trung tâm điện toán quy mô lớn, tiết kiệm năng lượng, chuyên đào tạo và triển khai các mô hình AI tiên tiến. Bản thân Jupiter vận hành hoàn toàn bằng năng lượng tái tạo.

Không nằm ngoài đường đua, Pháp cũng dự kiến hoàn thành một siêu máy tính mang tên Alice Recoque vào năm tới, có hiệu năng tương đương Jupiter và cũng được kết nối với một nhà máy AI.

Trong khi đó, ở châu Á, Nhật Bản đã đầu tư 750 triệu USD cho dự án FugakuNEXT, một siêu máy tính được kỳ vọng là nhanh gấp 1.000 lần các siêu máy tính hiện nay, vượt qua cả Frontier của Mỹ. Do Viện Nghiên cứu RIKEN và gã khổng lồ công nghệ Fujitsu dẫn đầu, dự án củng cố cam kết của Nhật Bản đối với phát triển AI cho khoa học, tích hợp dữ liệu thời gian thực trong các mô phỏng tiên tiến...