Gia tăng bệnh nấm đen mới nổi sau COVID-19

PGS-TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết sau đại dịch COVID-19, tại đây bắt đầu phát hiện và điều trị cho các bệnh nhân bị nhiễm nấm đen. Số ca mắc ngày càng tăng.

Năm 2022, bệnh viện tiếp nhận 20 ca, năm 2023 là 30 ca và tính đến hết quý 3 năm nay, số bệnh nhân đã là 40 ca.

Nguy kịch vì nhiễm nấm đen

"Số lượng bệnh nhân có chiều hướng gia tăng với bệnh cảnh phức tạp do phát hiện khó, điều trị nhiều thách thức. Có người bệnh đi khám và điều trị tới hơn chục bệnh viện mà không ra bệnh. Bệnh nhân bị nhiễm nấm đen để lại di chứng nghiêm trọng, tính mạng bị đe dọa và chất lượng cuộc sống bị giảm sút"- PGS Cường thông tin.

Đơn cử, bệnh nhân N.Q.T. (69 tuổi, ở Hải Dương). Bệnh nhân có tiền sử bệnh đái tháo đường, huyết áp cao, bị đau nửa mặt, đau răng và nhổ răng từ tháng 6 năm nay.

Từ thời điểm đó, bệnh nhân liên tục sốt cao, đau nhức mặt, hàm, đau đầu, đã đi khám và điều trị các chuyên khoa răng hàm mặt, tai mũi họng, thần kinh tại nhiều bệnh viện lớn nhưng không khỏi.

Cuối tháng 9 vừa qua, bệnh nhân được đưa tới Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốt cao, đau đầu, đau vùng mặt bên phải và có áp xe phổi.

Theo PGS Cường, bệnh nhân được xác định bị nhiễm nấm đen. Nấm đen đã thâm nhập sâu vào phổi, xoang mặt và não, gây áp xe phổi, hoại tử một phần não và xoang mặt. Các bác sĩ đã hội chẩn và cắt bỏ phần mô hoại tử ở não và xoang. Hiện bệnh nhân được theo dõi và tiếp tục điều trị tích cực.

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân khác sau khi điều trị nhiều nơi không phát hiện ra bệnh, khi đến Bệnh viện Bạch Mai đã trong tình trạng nấm đã làm tổn thương não, phổi, mắt, vùng xoang mặt, niêm mạc đường tiêu hóa... Bệnh nhân bị bội nhiễm khiến việc điều trị khó khăn và kéo dài, để lại di chứng nặng nề, nguy cơ tử vong.

Bệnh nấm đen dễ bị chẩn đoán nhầm

PGS Cường cho biết bệnh nhiễm nấm đen (black fungus) hay còn gọi là Mucormycosis là một nhiễm trùng nặng do nấm xâm nhập vào các mô sâu trong cơ thể gây tổn thương nhồi máu và hoại tử mô, tạo thành bệnh cảnh phá hủy xoang, gây áp xe não, phổi...

Các bào tử nấm đen có sẵn trong không khí, trên các bề mặt, đặc biệt những chỗ ẩm ướt, đất bùn, khu trang trại có phân gia súc, gỗ, cây lá, hoa quả thối rữa, ẩm mục.

Nấm lây truyền vào cơ thể người qua 2 con đường: Qua đường thở, hít phải các bào tử nấm đen và qua đường tiếp xúc vết thương hở như vết đứt tay, vết xước sâu, vết cào, các vết thương khác.

Bệnh này đặc biệt nguy hiểm với người có hệ miễn dịch yếu như: Người tiểu đường; người bệnh HIV; người bệnh COVID-19 có biến chứng; người bệnh ung thư, ghép tạng; người bệnh sử dụng nhóm thuốc corticoid trong thời gian dài; trẻ suy dinh dưỡng, nhẹ cân... Với người bệnh đái tháo đường tuýp 2, khi nấm đen vào cơ thể dễ sinh sôi phát triển.

Nhóm người có nguy cơ cao bị nấm đen cần chú ý các triệu chứng như: Đau đầu, đau các xoang hàm mặt, sưng một bên mặt, đau sưng nề một bên mắt, mất khứu giác, sốt, ho và khó thở, đau bụng, buồn nôn, xuất huyết dạ dày.

"Đây là bệnh nhiễm trùng mới nổi tại Việt Nam sau COVID-19, do đó dễ bị bỏ sót hoặc nhầm lẫn với nhiễm trùng do các vi khuẩn khác. Để phòng nguy cơ nhiễm nấm đen, nên đeo khẩu trang ở nơi công cộng, công trường, nông trường, nông trại. Chú ý những nơi bão lũ, thiên tai, nơi có phân gia súc, hoa màu, cây cối bị mục..."- PGS Cường khuyến cáo.