Giải bài toán khan hiếm nước ngọt ở đảo Phú Quý

Việc khai thác nước ngầm kéo dài nhiều năm cùng với tốc độ bê-tông hóa nhanh chóng ở đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận) khiến nguồn nước dưới lòng đất suy kiệt, trong khi nước mưa lại trôi thẳng ra biển do không thể thẩm thấu. Vào mùa khô, tình trạng thiếu nước ngọt càng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của người dân mà còn gây khó khăn cho hoạt động du lịch trên đảo.

Theo thống kê, năm 2024, Phú Quý đón gần 155.000 lượt du khách, trong đó có khoảng 3.200 lượt khách quốc tế. Đi kèm với đó là số lượng cơ sở lưu trú ngày càng tăng (đảo hiện có khoảng 70 khách sạn và 100 nhà nghỉ, homestay) khiến áp lực về hạ tầng điện, nước, môi trường ngày càng lớn, nhất là vào cao điểm mùa hè.

Không chỉ du lịch, nhiều ngành nghề kinh doanh dịch vụ ăn uống, chế biển thủy sản trên đảo Phú Quý cũng gặp khó khăn vì nguồn nước ngọt khan hiếm. Nhiều doanh nghiệp không thể mở rộng sản xuất do thiếu nước ngọt.

Huyện Phú Quý có 2 nhà máy nước là Ngũ Phụng và Long Hải, do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Bình Thuận quản lý, vận hành từ cuối năm 2007. Nguồn nước thô cung cấp cho 2 nhà máy nước này là từ 19 giếng khoan được UBND tỉnh cấp phép khai thác với lưu lượng 1.590 m³/ngày đêm. Tuy nhiên, hiện nay, hệ thống cấp nước sinh hoạt cho người dân Phú Quý chỉ khai thác được 16 giếng với tổng lưu lượng khoảng 1.420 m³/ngày đêm; 3 giếng khoan còn lại với tổng công suất cấp phép 160 m³/ngày đêm chưa được khai thác.

Đảo Phú Quý còn có 2 hồ chứa nước ngọt tại xã Long Hải (dung tích 37.440 m³) và xã Ngũ Phụng (12.406 m³). Hai hồ chứa này hiện chỉ làm nhiệm vụ thu giữ nước mưa, hạn chế nước chảy ra biển để bổ sung cho nguồn nước ngầm trên đảo, chưa khai thác phục vụ cấp nước sinh hoạt.

Theo đại diện UBND huyện Phú Quý, nhu cầu sử dụng nước ngọt của người dân trên địa bàn ngày càng tăng nhưng công suất cấp nước hiện chỉ đáp ứng khoảng 50%. Những năm gần đây, nhiều giếng khoan đang khai thác có hiện tượng nhiễm mặn vào các tháng mùa khô, không thể nâng công suất cấp nước.

Để giải quyết nguồn nước ngọt trên đảo Phú Quý, UBND tỉnh Bình Thuận giao Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn đề xuất chủ trương đầu tư dự án sửa chữa, nâng cấp Nhà máy nước Ngũ Phụng và Nhà máy nước Long Hải. Bên cạnh đó, đầu tư các hạng mục công trình để khai thác nguồn nước từ 3 giếng khoan còn lại; đồng thời khai thác nguồn nước từ 2 hồ chứa ở xã Long Hải và xã Ngũ Phụng nhằm nâng công suất cấp nước trong năm 2025.

UBND tỉnh Bình Thuận cũng yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường sớm hoàn thành đề án điều tra tổng thể tài nguyên nước dưới đất ở đảo Phú Quý, đề xuất giải pháp khai thác nước ngầm nhằm đáp ứng nhu cầu lâu dài của người dân và du khách.

Ông Tạ Minh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Quý, cho biết trong bối cảnh cần bảo đảm nước ngọt cho người dân và du khách, chính quyền địa phương đề ra giải pháp tăng cường trồng cây xanh để bảo vệ nguồn nước. Huyện Phú Quý cũng vận động người dân sử dụng nước tiết kiệm, đồng thời đề xuất xây thêm hồ chứa, nâng cấp các nhà máy nước trên đảo.