Giải quyết chế độ thôi việc sao cho đúng?

Vụ tranh chấp lao động nhiều ngày qua tại Công ty CP dệt may H.T.L (tỉnh Nghệ An) đến nay vẫn còn tiếp diễn. Giữa người lao động và doanh nghiệp chưa tìm được tiếng nói chung trong việc chi trả chế độ trợ cấp thôi việc khi cắt giảm lao động dôi dư

Trước đó, ngày 15-1, công ty đã ban hành các quyết định cho thôi việc đối với 114 lao động. Căn cứ thời gian làm việc thực tế, số công nhân phải thôi việc sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc từ 4 triệu đến 170 triệu đồng/người, tổng số tiền trên 3,1 tỉ đồng.

Tuy nhiên, công ty thông báo do khó khăn nên sẽ thanh toán khoản tiền này theo nhiều đợt, mỗi tháng từ 1-3 triệu đồng cho đến khi thanh toán hết. Ngày 14-2, công ty trả tiền trợ cấp thôi việc cho người lao động đợt 1 (2 triệu đồng/người).

Theo tính toán của người lao động, nhất là những người gắn bó lâu năm, số tiền thôi việc lớn, để nhận đủ số tiền trợ cấp này họ phải mất nhiều năm. Điều này là không hợp lý và trái quy định nên đã tập trung tại công ty yêu cầu giải quyết quyền lợi một lần. Đến nay, sau nhiều lần đối thoại, công ty vẫn bảo lưu hình thức thanh toán trên, còn người lao động thì không đồng thuận.

Nhận định về trường hợp này, Luật sư Nguyễn Văn Phúc, Đoàn Luật sư TP HCM, cho rằng doanh nghiệp đang thực hiện sai quy định pháp luật. Bởi theo Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 về trách nhiệm khi chấm dứt hợp đồng lao động quy định trong thời hạn 14 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên, trừ một số trường hợp có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.

Mặt khác, theo Điều 43, 44 bộ luật này, trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động; người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định. 

Trong phương án sử dụng lao động phải có những nội dung chủ yếu như số lượng và danh sách người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động; Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong việc thực hiện phương án sử dụng lao động; Biện pháp và nguồn tài chính bảo đảm thực hiện phương án.

Căn cứ các quy định trên, việc công ty lấy lý do khó khăn để kéo dài thời gian chi trả quyền lợi thôi việc cho người lao động (quá 30 ngày) là trái quy định pháp luật. Với hành vi không thực hiện đúng quy định về thời hạn thanh toán các khoản về quyền lợi của người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động và trả không đủ tiền trợ cấp thôi việc, theo Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, công ty có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 10 triệu đến 15 triệu đồng (vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động) cho mỗi hành vi.

Đồng thời, bị buộc phải trả đủ tiền trợ cấp thôi việc cho người lao động cộng với khoản tiền lãi của số tiền chưa trả tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt.

Đối với với người lao động, khi bị vi phạm về quyền lợi thôi việc có thể gửi khiếu nại lần đầu tới người sử dụng lao động. Sau thời hạn không quá 30 ngày hoặc 45 ngày (vụ việc phức tạp), kể từ ngày thụ lý, mà doanh nghiệp không giải quyết khiếu nại, người lao động có thể khiếu nại lần 2 đến Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (nơi công ty đặt trụ sở chính) hoặc khởi kiện tại Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự. 

Ngoài ra, người lao động cũng có thể chọnbcách đề nghị hòa giải tranh chấp lao động thông qua hòa giải viên lao động; Hội đồng trọng tài lao động.