Giảm tổn thất trong mùa mưa

Nam Bộ vừa chính thức bước vào mùa mưa 2025. Những ngày cuối tháng 5, đầu tháng 6, quy luật thời tiết này đang gây bất lợi không nhỏ đối với nhiều mặt của đời sống xã hội.

Rủi ro từ trên cao

Chỉ riêng trong ngày 31-5, tại TP HCM mưa trút xuống TP Thủ Đức, các quận 1, 3, Gò Vấp, 12… trong sáng, trưa, tối khiến hàng loạt tuyến đường lênh láng nước, giao thông ùn tắc. Hơn 18 giờ ngày 1-6, mưa lớn bắt đầu trút xuống hầu hết các quận, huyện trên địa bàn TP HCM kèm theo gió giật mạnh.

Gió nhiều và giông bất chợt cũng là hiện tượng đáng đề phòng khi cùng ngày xuất hiện ít nhất 3 sự cố về cây xanh. 

Theo đó, khoảng 13 giờ, cây xanh cao hơn 10 m, ở vỉa hè đường Thành Thái (quận 10) bật gốc ngã trúng tủ điện, thân cây nằm trên vỉa hè còn tán nằm chắn 2/3 mặt đường. 

Cùng thời điểm, một cổ thụ trên đường Lê Hồng Phong của quận này cũng bật gốc ngã ra giữa đường đè 1 ô tô, va trúng người đàn ông đi xe máy khiến nạn nhân nhập viện. Tương tự, một cây xanh trên đường Yersin (quận 1) cũng bật gốc và đè lên 1 ô tô.

Bà Châu Mỹ (ngụ quận 8) cho biết rất bất an vì không chỉ 3 sự cố trên mà vì nhiều trường hợp cây xanh gãy đổ trúng người, gây mất mát về tính mạng lẫn tài sản từng xảy ra. Đồng tình, ông Nguyễn Văn Thái (ngụ quận 10) cho hay điều lo lắng khi dừng xe mặc áo mưa trên đường là rủi ro gió mạnh rồi cây xanh bất ngờ đè lên người.

Đáng ngại chuyện hạ tầng

Cùng với rủi ro về cây xanh, ùn tắc hoặc va chạm giao thông do tâm lý nóng vội muốn thoát trời mưa nên di chuyển nhanh của tài xế, ghi nhận của phóng viên cho thấy còn nhiều tổn thất khác có nguyên nhân sâu xa từ việc ứng xử chưa hiệu quả đối với mùa mưa. 

Trong đó, hàng loạt tuyến đường mang dấu hiệu xuống cấp với không ít ổ gà hình thành do nước mưa đọng lâu ngày như quanh khu vực chợ Thủ Đức, TP Thủ Đức; đường Lê Đức Thọ, Lê Văn Thọ, quận Gò Vấp….

Nhắc tới kỷ niệm hú vía, anh Nguyễn Thành Công kể tuần vừa qua, anh chạy xe máy trong mưa lớn cùng nước dâng cao để về nhà ở quận Bình Thạnh. Ven đường, người dân đã đặt ghế đánh dấu điểm nguy hiểm nhưng anh vẫn sơ ý sa vào một ổ gà. "Xe khực một tiếng rồi ngã nhào. Dựng xe lên, rà chân xuống vị trí ngã mới biết mình dính ổ gà, suýt nữa thì gãy răng" - anh Công nói.

Chị Lê Thị Như Ngọc, ngụ quận 5, chung nhận xét mỗi khi thành phố đón mưa lớn, nhiều khu vực thường xuyên bị ngập, đặc biệt ở các tuyến đường thấp. Theo chị Ngọc, tình trạng ngập nước không chỉ khiến việc di chuyển gặp khó khăn, gây nguy hiểm mà còn làm hư hại mặt đường khiến mất thêm kinh phí cho việc khắc phục, duy tu.

Từ giữa tháng 5, UBND TP HCM ra văn bản chỉ đạo bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão năm 2025. Theo đó, Chủ tịch UBND TP HCM giao các quận, huyện và TP Thủ Đức triển khai dự án chống ngập, nạo vét kênh rạch và xử lý xả thải trái phép gây tắc nghẽn cống. Đồng thời, vận động nhân dân và doanh nghiệp không xả rác, cùng với đó, xử phạt nghiêm vi phạm xây dựng lấn chiếm hệ thống thoát nước.

Địa phương được yêu cầu ứng dụng phần mềm FEDS cập nhật tình trạng ngập ở hẻm, đường nhánh. Sở Xây dựng được giao thúc đẩy tiến độ những dự án chống ngập, tập trung vào 12 tuyến đường trọng điểm và phối hợp xử lý ngập khi mưa lớn.

Sở Xây dựng cũng được yêu cầu rà soát cây xanh đô thị, đưa ra biện pháp xử lý an toàn, bố trí lực lượng ứng phó cây đổ, khắc phục nhanh sự cố, bảo đảm giao thông, hạn chế rủi ro về người và tài sản.

Theo nhiều chuyên gia, bên cạnh chờ đợi vào dự án chống ngập thì cần lựa chọn và áp dụng giải pháp kỹ thuật phù hợp để cải thiện khả năng thoát nước cũng như điều tiết nguồn nước.

GS-TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và Quản lý môi trường (Trường Đại học Công nghiệp TP HCM), cho rằng giải pháp đầu tiên cần được xem xét chính là phát triển hệ thống hồ điều hòa. 

Điều đáng lưu ý là các hồ điều hòa này không nhất thiết phải có quy mô lớn mà có thể là các hồ nhỏ được bố trí hợp lý tại những khu vực cần thiết. Tiếp đó, cần triển khai khảo sát dòng chảy để xác định điểm cuối nơi các nguồn nước hội tụ, từ đó tiến hành nạo vét và làm sạch các khu vực này nhằm bảo đảm khả năng tiếp nhận và thoát nước hiệu quả.

Nói về tai nạn do cây xanh, GS-TSKH Lê Huy Bá nhìn nhận các cơ quan liên quan cần phối hợp chặt chẽ hơn trong công tác kiểm tra, cắt tỉa hoặc thay thế cây đúng kỹ thuật và phù hợp với thời tiết. Ngoài ra, công tác tuyên truyền phải được tăng cường với mục tiêu nâng cao nhận thức về nguy cơ từ cây xanh ngã đổ và hướng dẫn người dân phương pháp phòng tránh tai nạn.