Gian nan kiểm soát nước thải ở Phú Quốc

Hiện chỉ có một số ít khu nghỉ dưỡng cao cấp trên đảo Phú Quốc là được trang bị hệ thống thu gom và xử lý nước thải, còn lại nước thải sinh hoạt của hàng ngàn cơ sở sản xuất - kinh doanh cùng hàng chục ngàn hộ dân đều xả trực tiếp ra môi trường

Tình trạng nước thải sinh hoạt không qua xử lý khiến hầu hết sông, suối, rạch trên thành phố đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đều lâm vào tình trạng ô nhiễm nặng. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng nước biển ven bờ chung quanh đảo, vốn thuộc phạm vi khu bảo tồn biển Phú Quốc và là một phần của khu dự trữ sinh quyển thế giới tỉnh Kiên Giang, mà còn gây "tổn thương" đến hình ảnh du lịch của đảo ngọc.

Xả thải trực tiếp ra sông, biển

Ghi nhận thực tế của phóng viên, dòng sông huyết mạch chảy qua trung tâm đô thị Phú Quốc là sông Dương Đông hằng ngày phải oằn mình tiếp nhận nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý của hàng ngàn hộ dân, các cơ sở kinh doanh - sản xuất rồi đưa hết ra biển. Dọc theo bãi biển trung tâm thành phố chạy dài nhiều km từ Dinh Cậu cho đến Cửa Lấp có hàng chục ống nước xả thải lộ thiên và cả những cống đổ bê-tông lồi lõm, xả trực tiếp ra biển.

Tại Công viên Bến Bạch Đằng, nơi có nhiều người dân và du khách tập trung vui chơi, ngắm cảnh biển, một nhà hàng hải sản xây dựng lấn ra biển, chĩa ống xả nước thải đen ngòm trực tiếp xuống dòng nước. Nhiều du khách chứng kiến cảnh này phải lắc đầu ngao ngán. "Rõ ràng chỗ nhà hàng nhô ra này là mặt biển, sao họ vẫn xây dựng được và tồn tại nhiều năm. Ngay khu trung tâm, bộ mặt của thành phố du lịch, không thể chấp nhận sự tồn tại hình ảnh nhếch nhác như thế" - ông Nguyễn Duy Sơn, du khách đến từ TP HCM, bày tỏ.

Theo Công ty Cấp thoát nước Kiên Giang, hiện tại TP Phú Quốc có tổng cộng 394 km đường cống thoát nước đạt tiêu chí đô thị loại II nhưng tốc độ xây dựng đô thị quá nhanh, mật độ xây dựng và độ nén đô thị cao khiến hệ thống cống quá tải, dẫn đến thường xuyên ngập cục bộ khi mưa lớn.

Riêng việc thu gom và xử lý nước thải luôn là vấn đề nhức nhối của đảo ngọc. Hiện chỉ có một số ít khu nghỉ dưỡng cao cấp trên đảo là được trang bị hệ thống này. Còn lại hầu hết nước thải sinh hoạt của khoảng 200.000 dân và khách du lịch, cùng hàng ngàn cơ sở sản xuất - kinh doanh trên đảo đều xả trực tiếp không qua xử lý ra sông, suối, kênh rạch, hòa vào một số nhánh sông lớn rồi đổ ra biển.

Gian nan xử lý 72.000 m3 nước thải/ngày

Dự báo đến năm 2030, TP Phú Quốc sẽ phải cung cấp nước sạch cho khoảng 500.000 người với công suất 120.000 m3/ngày nhưng hiện hệ thống cấp nước sạch trên toàn thành phố đã gần hết công suất.

Nhà máy Nước Dương Đông có công suất thiết kế 24.000 m3/ngày thì đã cung cấp bình quân 21.000 - 23.000 m3/ngày. Đồng thời, nhà máy này phải thu gom và xử lý khoảng 72.000 m3 nước thải/ngày, trong đó gần 5.000 m3 là nước thải công nghiệp.

Lãnh đạo UBND TP Phú Quốc nhìn nhận vấn đề quản lý bền vững nguồn nước ở Phú Quốc đã trở nên cấp bách. Hiện tại, giải pháp cấp nước được tỉnh Kiên Giang đề xuất là đầu tư xây dựng các nhà máy cấp nước mới ở Cửa Cạn, Rạch Cá, Rạch Tràm và hồ Suối Lớn; đồng thời hạn chế thấp nhất việc khai thác nước ngầm. Giải pháp này phù hợp điều kiện tự nhiên của đảo Phú Quốc là có mùa mưa kéo dài 4-5 tháng/năm với lượng mưa trung bình khá lớn.

Thời gian qua, UBND tỉnh Kiên Giang phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các bộ, ngành liên quan lập hồ sơ thủ tục dự án quản lý nước bền vững Phú Quốc, gồm: Xây hồ chứa trên Cửa Cạn (xã Cửa Cạn); hệ thống dẫn nước, cấp nước và hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung ở phường Dương Đông.

"Sau khi bộ, ngành thống nhất các dự án này và được phê duyệt chủ trương, địa phương sẽ triển khai. Trước mắt, Phú Quốc sẽ làm thêm đập tràn trên hồ treo Cửa Cạn với khoảng 3 triệu m3 nước và kết hợp hồ Dương Đông 4 triệu m3 nước hiện có sẽ đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của người dân, du khách trong thời gian tới.

Còn về xử lý nước thải, các khu đô thị, khu du lịch cần xây dựng cống thải riêng, các khu dân cư hiện hữu thì dùng cống chung dẫn về trạm xử lý tập trung. Các khu du lịch bắt buộc phải có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn tại chỗ trước khi xả vào hệ thống trạm tập trung" - ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc, nhấn mạnh.