“Bó chân, bó tay” chống tiêu cực

Theo quy định mới, ngoài các vật dụng thông thường như bút viết, bút chì, compa, tẩy, thước kẻ, thước tính, máy tính bỏ túi không có thẻ nhớ và không soạn thảo được văn bản, Atlat địa lý Việt Nam đối với môn thi địa lý…, thí sinh còn được mang vào phòng thi các loại máy ghi âm và ghi hình có chức năng ghi thông tin mà không chuyển được thông tin, không nhận được tín hiệu âm thanh và hình ảnh trực tiếp nếu không có thiết bị hỗ trợ khác.

Không được cung cấp cho báo chí

Việc Bộ GD-ĐT cho phép thí sinh mang các thiết bị ghi âm, ghi hình vào phòng thi được coi là một sự dũng cảm để chống lại những tiêu cực tồn tại trong ngành giáo dục. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cũng quy định người có bằng chứng về vi phạm quy chế thi phải có trách nhiệm gửi bằng chứng cho nơi tiếp nhận theo quy định, kể từ khi kết thúc ngày thi cuối cùng để xử lý, không được phát tán thông tin cho người khác dưới bất kỳ hình thức nào. Cụ thể, nơi tiếp nhận thông tin bằng chứng về vi phạm quy chế thi là Ban Chỉ đạo thi tốt nghiệp THPT Trung ương hoặc Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh (TP) và Thanh tra Giáo dục các cấp.

Quy định này ngay lập tức vấp phải phản ứng từ phía các chuyên gia giáo dục, các giáo viên cũng như chính học sinh, những “người trong cuộc”. Hiệu trưởng một trường THPT đóng trên quận Hoàn Kiếm - Hà Nội cho hay quy định như trong Thông tư 04 là quá cứng nhắc. Bộ GD-ĐT không cho phép người có bằng chứng sai phạm được gửi bằng chứng cho cơ quan báo chí  là không hợp lý vì báo chí cũng là kênh thông tin rất quan trọng. “Nếu ngành giáo dục “đóng cửa bảo nhau”, cho chìm xuống vụ việc thì mục tiêu chống tiêu cực thi cử hóa ra lại là hô hào suông với nhau cho vui” - hiệu trưởng này nói.

Ông Đỗ Việt Khoa, người từng được Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tặng bằng khen vì đã dũng cảm chống tiêu cực thi cử trong kỳ thi tốt nghiệp THPT trước đây, cho rằng việc Bộ GD-ĐT “khống chế” phạm vi phát tán bằng chứng tiêu cực là điều không thể hiểu nổi. “Tôi cho là quy định này rất mâu thuẫn với những tuyên bố về quyết tâm chống tiêu cực trước đó của Bộ GD-ĐT. Đáng ra cần phải công khai những nơi vi phạm để đấu tranh giảm bớt tiêu cực thì quy định này lại giúp ngành giáo dục giấu nhẹm những tiêu cực của mình” - ông Khoa nói thêm. PGS Văn Như Cương cũng đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng có quyền bày tỏ quan điểm của mình bằng nhiều cách. Và quy định như Bộ GD-ĐT là áp đặt.

Hạn chế quyền tố cáo của công dân

Một luật gia khi được hỏi đã cho hay quy định của Bộ GD-ĐT không những không khuyến khích người dân chống tiêu cực mà còn hạn chế quyền tố cáo của công dân.  Theo Luật Tố cáo, người tố cáo tiêu cực có thể gửi đơn thư, bằng chứng tố cáo của mình đi bất cứ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nào. Việc Bộ GD-ĐT chỉ đưa ra 3 địa chỉ có trách nhiệm tiếp nhận là không thỏa đáng, chưa bảo đảm quyền tố cáo của công dân. Chưa  kể đến yêu cầu “người có bằng chứng về vi phạm quy chế thi phải có trách nhiệm gửi bằng chứng cho nơi tiếp nhận theo quy định, kể từ khi kết thúc ngày thi cuối cùng để xử lý, không được phát tán thông tin cho người khác dưới bất kỳ hình thức nào” quá cứng nhắc, không hợp lý.

Trước quy định gây nhiều tranh cãi này, một giáo viên phân tích “nếu Bộ GD-ĐT thực sự muốn giáo viên, học sinh tham gia chống tiêu cực thi cử thì phải khuyến khích họ bằng nhiều cách chứ không phải “chặn” họ bằng những quy định thế này. Đó là chưa kể quy định này còn không đúng với tinh thần của Luật Báo chí, Luật Khiếu nại tố cáo”.