Bộ trưởng Giáo dục "trần tình" về 12.000 tỉ đồng đào tạo tiến sĩ

Sáng 16-11, bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Phùng Xuân Nhạ, đã trao đổi với báo chí về vấn đề dư luận đang hết sức quan tâm, đó là dự thảo Đề án "Nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT giai đoạn 2018-2025" do Bộ GD-ĐT đưa ra lấy ý kiến.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ trả lời báo chí về đào tạo tiến sĩ sáng 16-11 bên hành lang Quốc hội - Ảnh: Văn Duẩn

Theo đó, phấn đấu đến năm 2025, nâng tỉ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ lên 35% (khoảng 9.000 tiến sĩ) tổng số giảng viên các trường đại học. Tổng kinh phí dự kiến thực hiện đề án lên đến 12.000 tỉ đồng.

Về nguồn kinh phí 12.000 tỉ đồng để đào tạo tiến sĩ, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói: "Kinh phí sẽ không rót về cơ sở nào cả mà là dành cho những người trực tiếp đáp ứng được các tiêu chuẩn để được nhận học bổng đào tạo. Tức là số tiền này là dạng học bổng, ai dành được thì nhà nước ưu đãi đào tạo, chứ không phải chia tiền rót về địa phương, rót về các cơ sở".

Trả lời về việc kiểm soát chất lượng, giao chỉ tiêu đào tạo tiến sĩ cho các cơ sở đào tạo, Bộ trưởng GD-ĐT cho biết Bộ không giao chỉ tiêu, chỉ đưa ra các cơ chế chính sách để quản lý chất lượng, khuyến khích và giám sát. Các cơ sở đào tạo căn cứ vào nhu cầu của mình phải có trách nhiệm. "Cách tiếp cận của đề án này là Nhà nước định hướng và hỗ trợ chứ không làm thay. Các cơ sở GD-ĐT và bản thân người đi học phải có trách nhiệm, đảm bảo chất lượng"-ông Nhạ nói.

"Nếu người đi học đáp ứng được các tiêu chuẩn, yêu cầu thì sẽ được nhà nước cấp học bổng, có thể là toàn phần, có thể là một phần. Như vậy sẽ mở rộng đối tượng ra tất cả mọi người đều có thể tham gia, cũng không phân biệt công lập hay tư thục"- Bộ trưởng Nhạ cho hay.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng nhấn mạnh rằng quan trọng đào tạo phải gắn với nhu cầu sử dụng. Người sử dụng lao động có nhu cầu tuyển dụng, cử người đi học, chứ "không phải cứ đào tạo ồ ạt ra rồi tiến sĩ tự đi tìm việc".

"Cách tiếp cận bây giờ là đào tạo phải gắn chặt với nhu cầu sử dụng lao động. Các cơ sở đào tạo phải có trách nhiệm, chủ động để quy hoạch và phát triển đội ngũ, trong đó có đội ngũ đào tạo. Căn cứ vào đó, Bộ hỗ trợ bằng cơ chế chính sách, chứ không phải đề án là cử đi học, cắt biên chế rồi đi đào tạo xong không về"- ông Nhạ cho hay.

Theo "tư lệnh" ngành giáo dục, đổi mới cơ chế quản lý đào tạo về tiến sĩ trong đề án mới đây rất khác với cách làm truyền thống. Ông Nhạ khẳng định tổng số tiền không thay đổi, thậm chí trong số tiền đã được quốc hội phê duyệt chi, không nhất thiết cứ phải dùng hết mà phải căn cứ vào chất lượng đào tạo, nếu không tiêu hết thì trả lại Chính phủ.

"Tôi nhấn mạnh lại, quan trọng nhất là chất lượng đào tạo"- ông Nhạ nói.

Trả lời câu hỏi về nhiều ý kiến cho rằng thực tế đào tạo tiến sĩ trong nước thời gian qua có nhiều vấn đề. Giờ lại đặt ra mục tiêu đào tạo bao nhiêu tiến sĩ như thế thì liệu có quản lý được không? Bộ trưởng GD-ĐT cho hay: "Trước đây thì có thể có cơ sở như vậy nhưng giờ khác. Bộ quản lý chặt chẽ bằng quy chế đào tạo tiến sĩ, kiểm tra rất nghiêm minh. Vai trò quản lý nhà nước được đề cao thông qua kiểm định chất lượng và giám sát, đưa ra quy chế đào tạo tiến sĩ với chuẩn từng bước tiếp cận quốc tế".