Dạy thêm, học thêm: Quản không được thì cấm!

Thành tích ở đây là các địa phương biết “nghe lời”, biết chấp hành chỉ đạo của Bộ GD-ĐT. Hình thức vì đây là thông tư rất khó thực hiện bởi căn “bệnh” dạy thêm, học thêm (DTHT) tồn tại từ nhiều năm qua, không thể một sớm một chiều cấm được khi nguyên nhân của nó là do lỗi hệ thống của nền giáo dục.

 

Minh họa: KHỀU

Phú Yên là tỉnh mạnh tay siết chặt việc DTHT. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh, giáo viên cho rằng kiểu làm này là do “quản không nổi thì cấm”.

Những ngày qua, Trường THPT Lê Hồng Phong (huyện Tây Hòa - Phú Yên) trầm lắng hẳn. Ngôi trường nổi tiếng vì chỉ trong kỳ tuyển sinh ĐH-CĐ năm 2011 đã có 4 thủ khoa ĐH, là trường có học sinh duy nhất của tỉnh Phú Yên đoạt giải Olympic quốc tế nhưng giờ đây đi đâu cũng chỉ nghe chuyện vi phạm dạy thêm. Trong đợt thanh tra về DTHT vừa qua của Sở GD-ĐT tỉnh Phú Yên, trong số 18 giáo viên vi phạm ở huyện Tây Hòa, riêng Trường THPT Lê Hồng Phong đã có 15 giáo viên.

 

Ông Nguyễn Văn Tá, Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Phú Yên, cho biết đã đề nghị các đơn vị có hình thức kỷ luật với tất cả số giáo viên này. “Không thể nói là không ảnh hưởng đến tư tưởng, tâm lý của giáo viên” - thầy Nguyễn Hữu Ngôn, Phó hiệu trưởng Trường THPT Lê Hồng Phong, nói. Thầy giáo Nguyễn Sĩ Bảo, giáo viên dạy môn hóa 12 năm ở trường này, là một trong những giáo viên vi phạm DTHT vừa qua, thừa nhận: “Tôi rất buồn và luôn day dứt vì bỗng chốc tên mình bị bêu ra. Điều ấy thật sự ảnh hưởng đến việc giảng dạy của tôi”.

 

Theo thầy Ngôn, trừ một giáo viên đang có đơn khiếu nại, trường chỉ kỷ luật với hình thức khiển trách 5 giáo viên, 9 giáo viên còn lại chỉ phê bình, vì quan điểm của trường nếu kỷ luật hàng loạt giáo viên thì sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác dạy và học.

“Bản án” trên vẫn còn treo lơ lửng trên đầu giáo viên, vì nếu vi phạm lần 2 sẽ bị buộc thôi việc. Hiện Sở GD-ĐT tỉnh Phú Yên đã cấm tiệt dạy thêm tại nhà riêng, không cấp phép dạy thêm cho bất kỳ giáo viên nào. Theo thầy Nguyễn Hữu Ngôn, DTHT là nhu cầu có thực, tự nó có những lợi ích như giúp cho học sinh và cả giáo viên nâng cao kiến thức, giúp học sinh giảm những trò chơi vô bổ. Nhưng thầy Ngôn cũng thừa nhận cũng có những “con sâu làm rầu nồi canh” vì mục đích cá nhân.

Theo ông Ngô Ngọc Thư, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Phú Yên, ngành giáo dục tỉnh sẽ thực hiện đúng Thông tư 17 của Bộ GD-DT về DTHT.

Quảng Ngãi cũng là tỉnh thực hiện rất “nghiêm” việc cấm DTHT khi yêu cầu tất cả giáo viên ở các bộ môn cơ bản như toán, lý, hóa, văn, tiếng Anh… viết cam kết không được dạy thêm. Hiệu trưởng các trường cũng cam kết với Phòng GD-ĐT không được để giáo viên dạy thêm và sẽ phải chịu trách nhiệm nếu có giáo viên vi phạm. Được biết, từ đầu năm 2012 đến nay, Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ngãi đã phát hiện 2 trường hợp DTHT tại nhà và đang xử lý. Hồi năm 2011, có 13 trường hợp bị xử lý vi phạm…

Ông Nguyễn Ngọc Tựu, Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Đến giờ, quan điểm của chúng tôi không phải là cấm mà đưa việc DTHT hoạt động đúng hướng theo Thông tư 17 của Bộ GD-ĐT!”.

Bà Trần Thị Nhị (ngụ xã An Hiệp, huyện Tuy An - Phú Yên), có 2 con đang học bậc THPT, cho rằng việc DTHT đâu phải lỗi của con bà hay lỗi của giáo viên mà là lỗi từ chương trình học và việc quản lý chương trình ấy. Nếu chương trình học trên lớp đủ để con bà thi đại học, nếu việc quản lý chương trình học trên lớp tốt để giáo viên không cắt xén nhằm thu hút học sinh học thêm thì bà đâu cần cho con học thêm làm gì. “Cả nước có thực hiện “nghiêm” như tỉnh Phú Yên không? Vậy hóa ra chỉ có học sinh tỉnh Phú Yên là bị thiệt. Năm tới thi ĐH, con tôi có nhu cầu học thêm thì biết làm sao đây?” -  bà Nhị bức xúc.

Ông Nguyễn Cường, trú tại khu vực 9, phường Trần Hưng Đạo, TP Quy Nhơn - Bình Định, cho biết: “Tôi có đứa con học lớp 2, hệ bán trú. Mặc dù cháu học cả ngày nhưng tối đến tôi vẫn muốn gửi con cho cô giáo dạy thêm vì vợ chồng tôi không có nhiều thời gian để dạy cho cháu. Tôi có nhu cầu cho con học thêm, sao lại cấm?”.
Một phụ huynh ở TP Tuy Hòa - Phú Yên cho rằng con ông học lớp 9, muốn sang năm vào trường chuyên và có nhu cầu học thêm. Ông nói nếu tỉnh Phú Yên cấm DTHT thì ông sẽ phải thuê thầy về nhà kèm con học.

Việc “bắt bớ”, kiểm điểm, kỷ luật trong việc DTHT làm nhiều giáo viên chán nản. Một giáo viên dạy vật lý khá nổi tiếng ở TP Quảng Ngãi nói ông dạy thêm không phải vì tiền mà muốn truyền đạt kiến thức cho học sinh, bồi dưỡng cho học sinh giỏi. Và tất nhiên ông không phủ nhận có thêm thu nhập qua dạy thêm bởi điều đó là chính đáng...

Các địa phương đều xác định sẽ thực hiện nghiêm Thông tư 17 của Bộ GD-DT nhưng liệu thông tư này có thỏa đáng?

Ông Lê Minh Tuấn, Trưởng Phòng GD-ĐT quận Thủ Đức - TPHCM, cho biết Phòng GD-ĐT không đồng tình với nhiều nội dung trong Thông tư 17 nhưng trước mắt phòng yêu cầu giáo viên các trường phải thực hiện nghiêm túc. Nếu có phản ánh giáo viên nào dạy thêm bên ngoài cho học sinh thì phòng sẽ kiểm tra, xử lý. Ông Tuấn cho biết thêm đã phản ánh những nội dung mà phòng không đồng tình lên Sở GD-ĐT TPHCM.

Theo một lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM, sở cũng đã lấy ý kiến các phòng, ban về Thông tư 17 để tham mưu và trình UBND TP ban hành quy định về quản lý việc DTHT ở TP.
Nhiều nội dung trong Thông tư 17 được lãnh đạo Sở GD-ĐT TP cũng như các giáo viên cho rằng không phù hợp với thực tế.

 

Cụ thể: không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy 2 buổi/ngày (khoản 1, điều 4); không dạy thêm đối với học sinh tiểu học (khoản 2, điều 4). Cả hai nội dung này được hiểu là không được dạy thêm trong trường lẫn ngoài trường. Quy định này là không phù hợp bởi có thể không dạy thêm trong trường chứ không thể cấm giáo viên dạy thêm ngoài trường.

 

 Thông tư 17 có nội dung cơ bản là cấm dạy thêm nhưng ở khoản 1, điều 5 lại quy định học sinh có nguyện vọng học thêm thì phải có đơn xin học thêm và phụ huynh ký vào, sao lại có mâu thuẫn như vậy? Nhiều giáo viên cũng cho rằng việc cấm họ dạy thêm ngoài trường là phi lý. Họ bán chất xám, sức lao động của chính họ, sao lại cấm?

Nội dung chính của Thông tư 17 Ngày 16-5-2012, Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư 17/TT-BGDĐT để quản lý việc DTHT. Theo đó, kể từ ngày 1-7, hàng loạt quy định mới về DTHT sẽ chính thức được áp dụng như: cấm dạy thêm đối với học sinh tiểu học; cấm giáo viên đang hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập tổ chức DTHT ngoài nhà trường nhưng có thể tham gia dạy thêm ngoài nhà trường; không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày…

 

Sao cứ trị chứng mà không trị gốc? DTHT đang là vấn nạn của ngành giáo dục, một vấn đề xã hội đang thu hút dư luận. Nhưng liệu những quyết tâm mang tính duy ý chí của Bộ GD-ĐT có giải quyết được tình trạng DTHT khi đó là lỗi hệ thống của ngành giáo dục chứ không phải căn bệnh có cấp tính, nhất thời. Theo GS Hoàng Xuân Sính, bà biết rất rõ ở Hà Nội gia đình nào cũng có con em đi học thêm. Ở TPHCM cũng vậy, chuyện học thêm rất phổ biến, thậm chí có cả việc DTHT ở cấp mẫu giáo; còn việc dạy thêm ngày chủ nhật, ban đêm là chuyện... bình thường. Có cung ắt có cầu. DTHT đã trở thành chuyện bình thường trong nhiều năm qua, dù trên danh nghĩa năm nào Bộ GD-ĐT cũng cấm và cấm. Chuyện bình thường đó trở nên bất thường khi trong năm học này có nhiều địa phương cùng “quyết tâm” chống DTHT theo lệnh của Bộ GD-ĐT. Và những chuyện bi hài xảy ra, tỉ dụ như DTHT trước 7 giờ sáng, thầy cô giáo dạy thêm đối phó phòng GD-ĐT bằng cách thu gom giày dép học sinh bỏ bao tải giấu đi để khỏi bị phát hiện... Quản không được thì cấm, chuyện quá đơn giản. Nhưng với vấn đề DTHT phải nhìn nó với góc độ khác. Ngành giáo dục không trị gốc mà cứ trị chứng. Khi nào chưa giải quyết được những bất cập cốt lõi của nền giáo dục như chương trình quá nặng, dàn trải; lương giáo viên không đủ sống, buộc họ phải bươn chải… thì việc DTHT vẫn tiếp tục là một thách thức, rất khó chấn chỉnh bằng những mệnh lệnh có tính chất hành chính...   Nhóm PV