Hai hệ đào tạo khó cùng một chuẩn

Đào tạo chính quy tập trung hay đào tạo thường xuyên không tập trung được cấp bằng như nhau theo dự thảo Luật Giáo dục ĐH sẽ không là vấn đề phải tranh luận nhiều nếu như cơ sở đào tạo bảo đảm chất lượng đầu ra như nhau. TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp - Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), cho rằng đây là vấn đề đã được đặt ra từ rất lâu bởi chất lượng 2 hệ đào tạo này luôn có sự chênh lệch rất lớn.

Sinh viên hệ tại chức rơi rớt do đầu vào thấp

PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho rằng việc cấp cùng một loại văn bằng tốt nghiệp cho 2 loại hình đào tạo: Chính quy tập trung và thường xuyên hiện tại là không thể vì chất lượng đào tạo của 2 loại hình này khác nhau.

Lấy trường hợp cụ thể, hiện nay, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM vẫn đào tạo hệ tại chức nhưng số lượng học viên rơi rớt rất nhiều sau từng năm. Hiệu trưởng trường ĐH này cho biết mỗi khóa đào tạo, sau chừng 2-3 năm, trường phải bù lỗ rất nhiều. Nguyên nhân là đa số học viên học tại chức chất lượng đầu vào thấp hơn học sinh mới tốt nghiệp THPT nên không có khả năng theo kịp chương trình đào tạo. Việc bảo đảm chất lượng đầu ra của học viên hệ tại chức ngang bằng hệ chính quy là rất khó khăn. "Nếu không chấp nhận lỗ thì phải chấp nhận chất lượng đầu ra kém chất lượng" - ông Dũng nói.

Học viên nộp hồ sơ hệ liên thông, văn bằng 2 vào một trường ĐH. Ảnh: Tấn Thạnh

Theo TS Hoàng Ngọc Vinh, không thể có sự tương đương về chất lượng đào tạo của 2 hệ này trong điều kiện hiện nay do các nguyên nhân: đối tượng tuyển sinh có "phẩm chất" thấp hơn, nhu cầu và động cơ học tập rất khác; thi tuyển rất lỏng lẻo; tổ chức đào tạo (phương pháp dạy và học, bố trí môn học, thi kiểm tra đánh giá, đề tài luận án tốt nghiệp, điều kiện thực hành thực tập, thời gian học và tự học, nội dung cắt xén...) rất bất cập, thường vi phạm quy chế…

TS Hoàng Ngọc Vinh cho rằng đào tạo tại chức đang góp phần làm méo mó bức tranh giáo dục nước nhà, gây bức xúc cho người dân. Chất lượng đầu vào thấp, thi tuyển sinh khác nhau giữa một bên quản lý rất chặt chẽ còn bên kia khá thoải mái, đào tạo buông lỏng lại có cùng một giá trị văn bằng là một bất cập ghê gớm. Hậu quả là khiến các trường quá mải mê vào dạy tại chức, kiếm thêm thu nhập dẫn đến ảnh hưởng chất lượng đào tạo chính quy, hạn chế năng lực học tập và nghiên cứu của giảng viên trường ĐH.

Phải chịu trách nhiệm về chất lượng tấm bằng

PGS-TS Nguyễn Văn Thư, Hiệu trưởng Trường ĐH Giao thông Vận tải TP HCM, cho rằng giải quyết vấn đề chất lượng đào tạo hệ tại chức phụ thuộc rất nhiều vào các cơ sở đào tạo và tất nhiên, cơ quan quản lý cũng phải có những chính sách thích ứng. Ví dụ, dù là hệ tại chức nhưng khi trúng tuyển, học viên tại chức vẫn học chung chương trình với sinh viên hệ chính quy tập trung và thi chung. Sinh viên nào vượt qua kỳ thi, vượt qua khóa đào tạo mới được cấp bằng, khi đó việc đồng nhất văn bằng mới được doanh nghiệp và xã hội công nhận.

Cùng quan điểm này, TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch HĐQT Trường ĐH FPT, cho rằng việc đào tạo tập trung hay thường xuyên chỉ là phương thức đào tạo và theo truyền thống, lâu nay Bộ GD-ĐT mặc nhiên cho hệ đào tạo tập trung là chất lượng hơn hệ thường xuyên. Nhưng nay thì khác, người học có thể tiếp cận nhiều hình thức đào tạo khác nhau chứ không nhất thiết phải ngồi tập trung ở giảng đường ĐH.

Ông Tùng nhấn mạnh trường cấp bằng thì phải chịu trách nhiệm về chất lượng của tấm bằng. "Giá trị tấm bằng của sinh viên được đánh giá loại trung bình - khá - giỏi chứ không thể có bằng loại 1, loại 2" - ông Tùng nói và cũng cho biết để nâng chất lượng tấm bằng thì chất lượng đầu vào, tổ chức đào tạo, thi cử, chất lượng đầu ra của hệ tại chức cũng phải tương đương như hệ chính quy tập trung và khi đó các trường cũng không thể dùng "tại chức" để biện minh cho chất lượng đào tạo.