Học sinh đuối nước: Đừng chỉ hô hào!

Ngày 25-4, nhóm nữ sinh lớp 8 ở huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An ra tắm sông, 4 em đuối nước. Ngày 26-4, một nhóm học sinh ở Quảng Trị ra tắm ở đê thủy lợi, sau đó 2 em bị đuối nước. Ngày 1-5, một nhóm học sinh lớp 11 ở huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước rủ nhau tắm sông bị đuối nước, chỉ cứu được 1 em, 4 em còn lại tử vong.

Chỉ 20 ngày cuối tháng 3 đầu tháng 4, tại tỉnh Đắk Lắk xảy ra 5 vụ đuối nước khiến 13 học sinh tử vong. Tại tỉnh Thanh Hóa, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn đã xảy ra 16 vụ đuối nước làm 20 học sinh tử vong.

Thực tế cho thấy, các bậc phụ huynh đã quan tâm hơn tới việc cho con học bơi nhưng vẫn còn mơ hồ về khái niệm phòng tránh đuối nước. Trong khi không phải biết bơi là trẻ sẽ tuyệt đối an toàn, bởi điều kiện thời tiết, độ sâu, độ xoáy... của dòng nước thực tế khác rất nhiều với điều kiện trong bể bơi. Mặt khác, nhiều em biết bơi nhưng vẫn đuối nước bởi không được trang bị kỹ năng phòng chống đuối nước. Nhiều trường hợp đuối nước có nguyên nhân bị chuột rút, bị say nắng, say nóng hoặc bị cảm khi xuống nước hoặc không kiểm soát được cự ly, tốc độ và độ sâu cũng dẫn đến bị sặc nước, bị ngạt nước và đuối nước.

Theo điều tra của Dự án Phòng chống đuối nước cho trẻ em Việt Nam, 90% cha mẹ được hỏi nhận thức vấn đề phòng chống đuối nước là quan trọng vì ảnh hưởng đến sinh mạng con em mình. Nhưng khi được hỏi cách thức để phòng chống thì đa số lại không biết. Từ việc không biết hoặc nhận biết chưa đầy đủ về nguy cơ gây đuối nước ở trẻ sẽ dẫn tới sự chủ quan, lơ là khi giám sát, trông nom của gia đình và người chăm sóc trẻ.

Cùng với việc dạy kỹ năng bơi, vấn đề cốt lõi là trẻ cần biết kỹ năng xử lý tình huống. Chưa có cơ quan chức năng nào đứng ra thống kê trong số những trẻ đuối nước có bao nhiêu trẻ biết bơi nhưng qua ghi nhận trực quan các vụ việc được đưa tin, tỉ lệ này là không nhỏ. Trong khi đó, vấn đề phổ cập bơi cho học sinh các cấp đã được đưa vào nội dung chính khóa của các trường từ nhiều năm nay nhưng hiệu quả chưa như mong đợi. Khó khăn lớn nhất vẫn là cơ sở vật chất chưa thể đáp ứng hết cho toàn bộ học sinh trong độ tuổi cần phổ cập, đặc biệt là các vùng nông thôn. Không ít học sinh dù đã học xong, được xem là đã hoàn thành khóa phổ cập nhưng vẫn không biết bơi.

Tai nạn do đuối nước có thể xảy ra ở bất kỳ địa bàn nào - thành thị hay nông thôn và ở mọi địa hình - từ ao hồ, kênh mương đến sông suối, bãi biển... Trong đó, không ít vụ xảy ra từ chính sự chủ quan của trẻ lẫn sự thiếu quan tâm của người lớn. Theo thống kê chưa đầy đủ, hằng năm trên cả nước có hơn 2.000 trẻ bị tử vong do đuối nước. Được biết tỉ lệ này so với giai đoạn 2001-2010 đã giảm một nửa nhưng vẫn còn cao nhất Đông Nam Á.

Theo báo cáo của Cục Quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế, 33% số vụ đuối nước ở trẻ xảy ra do thiếu sự giám sát của người lớn. Việc cha mẹ chủ quan khi để trẻ tự do vui chơi tại những nơi có mối hiểm họa rất dễ dẫn tới hậu quả đau lòng. Để phòng ngừa tai nạn đuối nước cho trẻ, ngoài việc tập trung dạy kỹ năng bơi lội trong nhà trường còn cần sự giám sát hơn nữa từ gia đình.

Theo đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, đuối nước là "dịch" thầm lặng cướp hơn 2.000 trẻ em Việt Nam mỗi năm, song "dịch" này có thể phòng ngừa. Điều cốt lõi vẫn là cần trang bị cho trẻ ở độ tuổi tiểu học trở lên biết bơi và kỹ năng giữ an toàn trong môi trường nước chứ không chỉ dừng lại ở việc hô hào, phát động phong trào rầm rộ rồi sau đó bỏ ngỏ từ năm này qua tháng nọ...