Gỡ "nút thắt" tín dụng xanh cho nông nghiệp

Sáng 19-12, Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam tổ chức Lễ tổng kết Đề án truyền thông "Tín dụng xanh cho doanh nghiệp và nhà nông năm 2025".

Theo các chuyên gia, tín dụng xanh không chỉ là xu hướng tất yếu của hệ thống tài chính, mà còn là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng thân thiện môi trường.

Tuy nhiên, việc triển khai trên thực tế vẫn gặp không ít rào cản, từ hành lang pháp lý, tiêu chí phân loại dự án xanh đến khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp.

Ông Trần Hoài Phương, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp, Ngân hàng TMCP Phát triển TPHCM (HDBank), cho biết thời gian qua HDBank đã liên tục triển khai các gói tín dụng xanh và ưu đãi dành cho doanh nghiệp. Nhiều gói tín dụng quy mô hàng ngàn tỉ đồng đã được ngân hàng triển khai cho các lĩnh vực hạ tầng, công nghệ số, nông nghiệp, xuất nhập khẩu và kinh doanh mùa cao điểm, với lãi suất cạnh tranh, góp phần hỗ trợ tối ưu dòng tiền và chi phí cho doanh nghiệp phát triển bền vững, đồng thời thực hiện chủ trương của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về kinh tế xanh.

Cùng với đó, nhiều tổ chức tín dụng đã chủ động xây dựng các gói cho vay xanh, ưu tiên dự án năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững, công nghệ sạch. Dù vậy, quy mô tín dụng xanh hiện vẫn còn khiêm tốn so với nhu cầu thực tế của nền kinh tế.

Theo ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, mặc dù Quyết định 21/2025/QĐ-TTg đã bước đầu đưa ra một số tiêu chí phân loại dự án xanh, song hệ thống hiện vẫn thiếu cơ sở dữ liệu chuẩn.

Điều này khiến các ngân hàng gặp khó trong đánh giá hiệu quả và rủi ro dự án, do chưa có cơ sở dữ liệu quốc gia về phát thải, năng lượng cũng như mức độ minh bạch của các dự án.

Bên cạnh đó, các cơ chế ưu đãi hiện hành chưa đủ mạnh, lãi suất cho vay xanh chưa tạo được sự khác biệt rõ rệt so với tín dụng thông thường, làm giảm động lực tham gia của các tổ chức tín dụng, nhất là khi các quỹ bảo lãnh hoặc cơ chế bù đắp rủi ro môi trường chưa phát huy hiệu quả.

Ngoài ra, sự khác biệt giữa tiêu chuẩn xanh trong nước và thông lệ quốc tế cũng đang gây khó khăn cho ngân hàng trong huy động vốn dài hạn từ các tổ chức quốc tế cũng như phát hành trái phiếu xanh.

Các chuyên gia nhấn mạnh, chỉ khi "điểm nghẽn" về cơ chế được tháo gỡ, dòng vốn tín dụng xanh mới thực sự phát huy vai trò dẫn dắt quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp.