Gỡ vướng chế độ BHXH cho doanh nghiệp

Ngày 8-11, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP HCM (ITPC) đã phối hợp BHXH thành phố tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp (DN) nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong thực hiện các chính sách về BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động (NLĐ). Tại chương trình, các vấn đề liên quan giải quyết chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động (TNLĐ), căn cứ đóng BHXH… được các DN đặc biệt quan tâm.

Doanh nghiệp bối rối

Đề cập việc giải quyết chế độ ốm đau cho NLĐ, đại diện Công ty TNHH SX TM DV Cao Quân (quận 8, TP HCM) phản ánh thời gian qua, khi DN nộp hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ ốm đau cho một số trường hợp NLĐ thì bị cơ quan BHXH trả về. Lý do là trên hệ thống của BHXH chưa cập nhật thông tin khám chữa bệnh (KCB) của NLĐ.

Theo đại diện DN, việc cập nhật thông tin KCB trên hệ thống là trách nhiệm của cơ sở KCB, nên việc cập nhật trễ không phải do lỗi của DN và NLĐ. Thế nhưng, điều này gây ảnh hưởng đến NLĐ khi không được giải quyết quyền lợi kịp thời. Còn DN thì bị khách hàng đánh giá không thực hiện tốt chế độ, chính sách cho NLĐ, ảnh hưởng việc hợp tác, ký kết đơn hàng.

Một khó khăn khác là khi NLĐ khám, điều trị các bệnh thuộc danh mục bệnh ốm đau dài ngày do Bộ Y tế quy định nhưng trên các chứng từ nghỉ ốm hưởng BHXH nơi KCB không ghi mã bệnh ốm đau dài ngày. Dẫn đến hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ ốm đau dài ngày cho NLĐ cũng bị cơ quan BHXH trả về kèm theo yêu cầu liên hệ cơ sở KCB bổ sung mã bệnh, nếu không thì chỉ được giải quyết hưởng chế độ ốm đau ngắn ngày.

Chia sẻ với DN, bà Nguyễn Thị Hồng Thảo, Trưởng Phòng Chế độ - BHXH TP HCM, cho hay theo quy định, để được cơ quan BHXH giải quyết chế độ bệnh dài ngày thì trên giấy ra viện, nghỉ ốm hưởng BHXH phải ghi mã bệnh dài ngày. Do vậy, BHXH thành phố ghi nhận phản ánh và sẽ làm việc với đơn vị KCB để ghi đầy đủ thông tin trên giấy tờ, chứng từ liên quan nhằm bảo đảm việc giải quyết quyền lợi cho NLĐ.

"Thời gian qua, BHXH TP HCM đã có nhiều văn bản đề nghị các cơ sở KCB cập nhật đầy đủ thông tin KCB trên hệ thống và đăng ký danh sách bác sĩ có chức năng ký giấy nghỉ ốm, ra viện… Tuy nhiên, hiện một số nơi vẫn chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ quy định này" - bà Thảo nhìn nhận.

Liên quan vấn đề DN đặt ra với trường hợp NLĐ bị TNLĐ mức độ nhẹ (chỉ có vết thương hở ngoài da) thì có nhất thiết phải nộp biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của hội đồng giám định y khoa khi làm thủ tục hưởng chế độ TNLĐ hay không, đại diện BHXH thành phố cho biết đã là hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ TNLĐ thì phải bảo đảm đúng các thành phần, thủ tục theo quy định, không phân biệt NLĐ bị TNLĐ mức độ nặng hay nhẹ, tỉ lệ thương tật cao hay thấp.

Xác định mức lương đóng BHXH

Tại buổi đối thoại, việc xác định mức đóng BHXH nhằm bảo đảm thực hiện đúng chế độ chính sách bảo hiểm liên quan cho NLĐ được DN đặc biệt quan tâm.

Theo đại diện Công ty TNHH MTV Tài nguyên và Môi trường Miền Nam (TP Thủ Đức, TP HCM), trước đây, mức lương tối thiểu (LTT) của NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại sẽ được trả cao hơn ít nhất 5% so với mức lương của công việc hoặc chức danh có độ phức tạp tương đương, làm việc trong điều kiện lao động bình thường.

Tuy nhiên, tại Nghị định 74/2024/NĐ-CP về mức LTT vùng thực hiện từ tháng 7-2024 không còn quy định này. "Nếu DN không cộng thêm 5% vào mức lương đóng BHXH thì NLĐ có được hưởng các chế độ nặng nhọc, độc hại không? Việc giải quyết chế độ cho NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại căn cứ vào chức danh công việc ghi trên hợp đồng lao động hay chế độ phụ cấp nặng nhọc, độc hại thể hiện trên sổ BHXH?" - đại diện công ty băn khoăn.

Về trường hợp này, đại diện BHXH TP HCM chia sẻ việc giao kết hợp đồng lao động, trả lương cho NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại, DN phải tuân thủ theo quy định của Bộ Luật Lao động. Cơ quan BHXH thu tiền đóng BHXH (dựa trên khai báo của DN), ghi nhận trên sổ và căn cứ vào đó để giải quyết quyền lợi của NLĐ. Thực tế NLĐ làm công việc gì thì cơ quan BHXH không thể kiểm soát. 

Do đó, để tránh vướng mắc phát sinh, DN cần khai báo, ghi đúng tên chức danh công việc NLĐ đang thực hiện như trong danh mục công việc, nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Trường hợp tên chức danh công việc chưa đúng, DN phải thực hiện thủ tục điều chỉnh trước khi đề nghị giải quyết các chế độ liên quan cho NLĐ.

Đối với thắc mắc của DN về việc NLĐ hưởng lương theo giờ, mức lương nhận được không cố định mà biến động theo thời gian làm việc thì căn cứ mức tiền lương nào để đóng BHXH, bà Phan Thị Mai, Trưởng Phòng Quản lý thu - sổ, thẻ BHXH TP HCM, cho biết cơ quan BHXH không quan tâm đến phương thức trả lương của DN - nếu NLĐ nhận lương cao hơn mức LTT vùng thì phải tham gia BHXH cho họ.