Chấm dứt từ thiện tùy hứng

Dù muộn màng nhưng những quy định về chế độ kế toán cho hoạt động xã hội, từ thiện của cá nhân khi được áp dụng sẽ chấm dứt sự thiếu minh bạch, tùy hứng trong hoạt động từ thiện vốn gây điều tiếng quá nhiều trong thời gian qua. Thật ra, cũng ít có nơi nào mà việc gây quỹ từ thiện lại đơn giản và tùy tiện như ở ta. Khi xảy ra thiên tai thì bất cứ ai cũng có thể nhân việc này kêu gọi xã hội đóng góp tiền từ thiện. Còn hành trình của những đồng tiền này đi đến đâu, giúp đỡ như thế nào... lại ít được quan tâm và lắm khi người trao và người kêu gọi cũng... quên luôn. Mà cũng ít có nơi nào người đóng góp tiền từ thiện lại vô tư như ở ta. Chuyển tiền cho một ai đó mà chỉ cần số tài khoản người nhận, cũng không cần họ kê khai hoặc phản hồi cụ thể số tiền ấy được dùng để làm gì.

Từ những điều hiếm thấy như thế nên cũng ít nơi đâu mà công tác từ thiện của cá nhân lại gây ồn ào và dư luận trái chiều nhiều như ở ta. Chỉ một thời gian ngắn, dù đang bị dịch bệnh hoành hành nhưng mạng xã hội luôn "nóng" bởi những tranh cãi không hồi kết về sử dụng nguồn tiền từ thiện. Vừa nguôi ngoai việc nghệ sĩ Hoài Linh chưa trao 14 tỉ đồng thì đến tranh cãi vụ ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng có "ém" tiền từ thiện hay không. Vụ này chưa đến hồi kết lại xuất hiện các vụ chi tiền giữa vùng bão lũ của ca sĩ Thủy Tiên đang được làm rõ...

Tựu trung vẫn là câu chuyện làm từ thiện thiếu chuyên nghiệp. Từ thiện vốn là công việc cực kỳ khó khăn, nó cần một trái tim nóng và một cái đầu thật lạnh. Trái tim nóng đủ để nhìn thấy và sẻ chia với những phận đời thiếu may mắn. Cái đầu lạnh để đưa khoản hỗ trợ của nhà hảo tâm đến được những nơi cần nhất, và người làm từ thiện không vì thấy quyên được nhiều tiền mà nổi lòng tham.

Làm từ thiện theo cảm tính không sớm thì muộn sẽ lợi bất cập hại và dễ thấy nhất là đồng tiền từ thiện sẽ bị lạm dụng. Tiền từ thiện còn có ma lực khó cưỡng, có thể cuốn người ta đi qua ranh giới của đạo đức và pháp luật.

Năm bảy trăm triệu, một tỉ đồng thì dễ xử lý. Nhưng năm bảy chục tỉ, trăm tỉ đồng mà đến quá dễ dàng, quá dễ sử dụng, không phải kê khai với ai, thiếu người kiểm soát thì người có tâm - chí không đủ lớn thì khó mà vững lòng.

Minh bạch nguồn tiền từ thiện chỉ là một phần của công tác từ thiện chuyên nghiệp. Chỉ có chuyên nghiệp thì những người tổ chức mới có thể sử dụng đồng tiền của những người hảo tâm tốt nhất và nó thực sự tạo được sự cải thiện đời sống của những người thiếu may mắn. Có những quỹ từ thiện tập trung bài bản vào giáo dục cho trẻ em để chính các em sẽ thay đổi được hoàn cảnh của mình. Những quỹ khác tập trung vào cải thiện điều kiện sống của người già cơ nhỡ bằng nguồn đầu tư sinh lãi để có thể duy trì sự ổn định...

Giúp người khác cũng phải thật tâm bằng sự đồng cảm. Tùy hứng chính là xem thường người nhận và chính người làm từ thiện cũng chưa phân biệt được giữa trao và cho.