Đột phá từ thi tuyển giám đốc bệnh viện

Theo mô hình này, bên cạnh hoạt động chuyên môn của ban giám đốc sẽ lập hội đồng quản lý để kiểm soát chéo hoạt động chung của bệnh viện. Chủ tịch hội đồng có chuyên môn về y tế và cả chuyên môn về quản trị. Việc kiểm soát này sẽ tránh tập trung quyền hành vào một người nên dễ phát sinh tiêu cực. Thực tế thời gian qua, khi chúng ta trao quyền hạn lớn cho các bệnh viện, thực hiện chủ trương xã hội hóa… đã phát sinh nhiều tiêu cực khó lường. Không ít lãnh đạo bệnh viện lớn đã nhúng chàm, bệnh viện suy yếu.

Bước đột phá này tại BV Mắt TP HCM nối tiếp một mô hình thử nghiệm khá mới mẽ trước đó là thi tuyển giám đốc BV chứ không bổ nhiệm như trước đây. Toàn bộ sự thay đổi này diễn ra sau những tiêu cực tại đây và lãnh đạo bệnh viện bị truy tố. Xây dựng đội ngũ lãnh đạo mới, mô hình quản lý mới nhằm triệt tiêu những bất cập phát sinh và tạo tiền đề cho sự cải tổ, phát triển bệnh viện đã có bề dày kinh nghiệm và phụ trách chuyên ngành về mắt cho cả khu vực phía Nam.

Thực ra, mô hình quản lý BV 2 cấp này cũng không phải mới lạ. Nhiều nước có nền y tế phát triển đã áp dụng từ lâu khi chuyển hệ thống bệnh viện công sang cơ chế tự chủ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) luôn khuyến cáo các quốc gia khi lập cơ chế tự chủ cho bệnh viện công thì áp dụng mô hình quản lý 2 cấp như trên. Và ngay ở nước ta, hệ thống bệnh viện tư đã thực hiện nhiều năm qua, với mục tiêu minh bạch nguồn vốn đầu tư, nâng chất lượng hoạt động.

Tự chủ bệnh viện là con đường tất yếu. Trong bối cảnh quá tải y tế như ở nước ta, gánh nặng về chi phí, phục vụ và thu nhập của nhân viên y tế đang gây khó khăn cho sự phát triển toàn hệ thống. Tự chủ bệnh viện mới đủ nguồn lực cải tiến toàn bộ hệ thống bệnh viện, giảm nguồn bảo trợ từ ngân sách. Nhu cầu khám chữa bệnh của người dân rất lớn, buộc hệ thống y tế phải cáng đáng dù ở vai trò dịch vụ hay phục vụ. Vì vậy, triển khai cơ chế tự chủ bệnh viện thì phải thừa nhận mô hình hoạt động như một doanh nghiệp. Có nghĩa phải tính toán chặt chẽ chi phí đầu tư để nâng chất lượng phục vụ, qua đó nâng được nguồn thu, tìm được lao động có chuyên môn cao và cứ thế tiếp tục quy trình phát triển. Bệnh viện công phải cạnh tranh với nhau về chất lượng phục vụ và cạnh tranh với cả hệ thống bệnh viện tư, vốn được quản lý sâu sát hơn, có cơ chế thông thoáng hơn.

Dù áp dụng mô hình nào đi nữa cũng cần có con người tương thích và cơ chế giám sát chặt chẽ. Những bê bối thời gian qua ở hàng loạt bệnh viện và cả cơ quan quản lý y tế nhiều tỉnh, thành phố càng cho thấy rõ vấn đề này. Chấn chỉnh hàng loạt trong thời gian ngắn là việc bất khả thi, bởi có những lỗi thuộc hệ thống và bối cảnh. Nhưng gầy dựng một mô hình tiến bộ để tạo kinh nghiệm nhân rộng ra toàn hệ thống là điều có thể làm và phải sớm tiến hành.