Nhưng chờ thì lâu quá, chưa kể biết đâu lúc ấy chính sách lại có những thay đổi. Trong khi bây giờ mất việc, tôi cần tiền để trang trải cuộc sống, không có cách nào khác là phải rút BHXH một lần", nhiều công nhân chúng tôi gặp đều nói như vậy về việc họ quyết định rút BHXH một lần.
Những đề xuất gần đây trong dự thảo Luật BHXH sửa đổi thu hút sự quan tâm của dư luận, từ người lao động (NLĐ) tham gia BHXH đến các chuyên gia, cán bộ Công đoàn. Điều đó cũng dễ hiểu bởi BHXH là chính sách, quyền lợi thiết thân nhất đối với một đời người sau thời gian dài miệt mài làm việc, đóng góp vào quỹ BHXH.
Theo dự thảo mới nhất, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất 2 phương án BHXH một lần. Một là, giữ nguyên quy định hiện hành, tức không hạn chế rút; NLĐ đóng BHXH dưới 20 năm và sau một năm nghỉ việc không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện thì được rút một lần. Hai là, vẫn giải quyết cho lao động rút, nhưng không quá 50% tổng thời gian đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để NLĐ hưởng chế độ khi đủ tuổi hưu. Dự thảo cũng quy định NLĐ nếu hưởng BHXH một lần sau thời điểm luật này có hiệu lực (dự kiến ngày 1-1-2025) thì phải đóng đủ 20 năm mới được hưởng lương hưu.
Rõ ràng phương án 2 là một trong những rào cản ngăn NLĐ rút BHXH một lần dù mục tiêu là giảm tối đa tình trạng rút một lần, bảo đảm an sinh cho NLĐ khi về già. Theo góc nhìn của nhiều chuyên gia ngành BHXH, tỉ lệ và mức hưởng lương hưu sau này có thể thấp do thời gian tham gia thấp, song mỗi năm nhà nước điều chỉnh tăng dần, có một khoản vẫn còn hơn không có. Còn theo chuyên gia của hệ thống Công đoàn Việt Nam, dù chốt phương án nào thì tình trạng rút BHXH một lần vẫn có thể gia tăng. Nếu siết hưởng 50% tổng thời gian đóng, NLĐ có thể không phản ứng thẳng thừng, nhưng bằng cách khác vào một lúc khác. Thậm chí, nếu hạ năm đóng BHXH từ 20 xuống 15 năm mới được hưởng lương hưu như dự thảo, tuổi nghề và tuổi hưu ngày càng cách xa, có thể thúc đẩy quá trình rút diễn ra nhanh hơn.
Theo bà Ung Thị Xuân Hương, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, số tiền rút BHXH một lần có thể xem là tài sản của NLĐ. Việc hạn chế hay không cho phép NLĐ nhận BHXH một lần là vi phạm quyền tài sản của công dân, do vậy nếu áp dụng phương án 2 là vi hiến. Theo bà, không nên hạn chế rút BHXH một lần mà cần vận động, giải thích, tuyên truyền để NLĐ thấy được ưu việt của chế độ hưu trí để tiếp tục ở lại hệ thống an sinh.
Nguyên tắc của BHXH là có đóng có hưởng, yếu tố bảo toàn quỹ là quan trọng nhưng không phải là cao nhất mà xem nhẹ yếu tố khác, nhất là quyền lợi của chủ thể tham gia. Hãy cân nhắc để thiết kế luật phù hợp, sát thực tế để luật đi vào đời sống, giúp người thụ hưởng an tâm. Khi nào phát huy tác dụng thì chính sách đó sẽ thu hút đông đảo đối tượng tham gia.
Vì vậy, đừng áp đặt sự lựa chọn khi cuộc sống NLĐ có những đòi hỏi bức bách, phải thấu hiểu và cảm thông thì NLĐ mới tin cậy, xem chính sách BHXH là bạn đồng hành lâu dài trong cuộc sống của mình.
và quét mã QR
Bình luận (0)