Hai tiếng "đồng bào"

Giặc giã, thiên tai, dịch họa…, "đất nước gian lao chưa bao giờ bình yên" - lời bài hát cũng là tâm thế của chúng ta, luôn phải thường xuyên đương đầu với những mối đe dọa. Mà trong đó, như lãnh tụ Hồ Chí Minh từng chỉ ra, thiên tai cũng là một loại giặc, giặc "tiên phong của đói và nghèo", phải chống nó như chống giặc ngoại xâm (Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 5, tr.160).

Phòng chống thiên tai, vì thế, luôn cần sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, mà lòng dân, sức dân chính là nguồn lực lớn nhất, bền nhất. Khi muôn người như một, đoàn kết đồng lòng, tương ái tương thân, thì không một cơn bão nào, không một trận lũ nào có thể đánh sập, tràn qua.

Điều đó thật sự đã được chứng minh qua thực tế tại khắp các vùng miền Việt Nam "sáng chống bão giông, chiều ngăn nắng lửa". Mỗi khi vùng nào đó, tỉnh nào đó bị tổn thương bởi bão tố phong ba thì cả nước lại chung tay hỗ trợ, cùng dìu nhau gượng dậy, khắc phục hậu quả, vượt qua khó khăn, tái thiết và đưa cuộc sống trở lại trạng thái bình thường.

Chịu nhiều khổ đau nhất có lẽ là khúc ruột miền Trung. Duyên hải miền Trung được ví như chiếc đòn gánh, gánh trên vai hai đầu đất nước, vì thế tấm thân vốn luôn oằn xuống, lại thường xuyên chịu mưa bão từ biển quật vào, nên "eo đất này thắt đáy lưng ong" (thơ Hoàng Trần Cương) và chịu lắm đau thương! Hầu như năm nào cũng đối mặt bão dồn lũ dập, nhưng miền Trung không gục ngã, là bởi sự kiên cường sẵn có, và nhờ vào sự chở che của đồng bào cả nước, đâu để "khúc ruột" lẻ loi. Ấy chính là nghĩa đồng bào.

Là một trong những địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất sau cơn bão số 3 (Yagi) nhưng tỉnh Quảng Ninh quyết định nhường lại 100 tỉ đồng hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho các tỉnh miền núi phía Bắc đang khó khăn hơn, đó chính là nghĩa đồng bào.

Cả hàng ô tô giảm tốc, nối đuôi nhau che chắn cho những người chạy xe máy trên cầu Nhật Tân (Hà Nội) nhằm tránh nguy cơ bị quăng quật bởi cuồng phong Yagi, đó cũng là nghĩa đồng bào.

Vô vàn lời sẻ chia từ miền Nam, miền Trung gửi đến người dân miền Bắc động viên vững tâm vượt bão số 3, đó cũng là nghĩa đồng bào.

Báo Người Lao Động, cùng một số cơ quan báo chí khác, đang phát động quyên góp ủng hộ vật chất cho người dân miền Bắc bị thiên tai, cũng là hiện sinh tiêu biểu của nghĩa đồng bào.

Chỉ có nước Việt ta có sự tích "đồng bào" (cùng một bào thai, chung bọc trứng của mẹ Âu Cơ), rồi từ tâm thức mọi người Việt có cùng một huyết thống đó đã hình thành nên một sự thừa nhận, rằng ở bất cứ nơi đâu, chúng ta đều là anh em, chung trách nhiệm gìn giữ và bảo vệ non sông gấm vóc. Từ nghĩa đồng bào đến tình ruột thịt máu mủ là rất gần nhau, vì thế mỗi khi hữu sự là hai tiếng "đồng bào" vang lên như một lời hiệu triệu, trở thành sức mạnh nội sinh để chiến thắng mọi nghịch cảnh.

Đó cũng chính là sức mạnh mềm của văn hóa dân tộc, rất dễ thấy và dễ lan tỏa, làm theo.