Giải ngân gói 30.000 tỉ đồng rất chậm

Tính toán của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Bình đưa ra khi bắt đầu thực hiện chính sách cho vay gói tín dụng 30.000 tỉ đồng hỗ trợ người thu nhập thấp mua nhà ở xã hội là sẽ giải ngân khoảng 15.000-20.000 tỉ đồng trong năm 2013. Tuy vậy, đến nay có vẻ mục tiêu này khó thành hiện thực.

Mới giải ngân gần 1%

Mặc dù phía NHNN và Bộ Xây dựng đã ngồi lại với nhau bàn cách tháo gỡ vướng mắc nhưng đến nay, nhiều điểm chốt vẫn chưa được tháo gỡ để thúc đẩy tiến độ giải ngân. Đại diện Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) cho biết vướng mắc trong quá trình thực hiện không chỉ xảy ra đối với cá nhân mà còn cả với khách hàng là doanh nghiệp. Rất nhiều doanh nghiệp bế tắc vì không đáp ứng được điều kiện phải có đất sạch và giấy phép xây dựng. BIDV có 9 khách hàng doanh nghiệp tìm cơ hội tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ cho vay nhà ở nhưng chỉ duy nhất 1 doanh nghiệp đáp ứng điều kiện này.

Đi xe hơi nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng nguyên nhân chính gây ế vốn hỗ trợ nhà ở là “tiêu chuẩn” thu nhập thấp lại trở thành quá cao. Các ngân hàng chỉ cho vay với đối tượng có thu nhập từ 8- 9 triệu đồng/tháng trong khi theo số liệu của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam năm 2012 mới chỉ đạt gần 3 triệu đồng/tháng. Cho nên mới có cảnh người dân “đi xe hơi” xếp hàng nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội. Những người đáp ứng được điều kiện “thu nhập thấp” hiện nay mua nhà chủ yếu là để... đầu cơ.

TS Vũ Đình Ánh đề xuất cần tách thành 2 nhóm đối tượng tiếp cận vốn. Đó là nhóm thu nhập quá thấp không thể mua nhà, cần được nhà nước hỗ trợ bằng cách xây nhà cho thuê, thuê mua. Nhóm thứ 2 là đối tượng mua nhà ở xã hội theo tiêu chí hiện nay và nhà ở thương mại chuyển sang. Với nhóm này, người đi vay phải mở tài khoản tiền gửi để chứng minh tích lũy, nếu đủ tiền 1/3-1/2 giá trị căn hộ thì được cho vay ngay để đi tìm nhà, không cần phải có nhà mới được vay tiền như hiện nay. Lãi suất ưu đãi gói hỗ trợ 6%/năm chỉ nên quy định trong năm 2013, sau đó điều chỉnh theo từng năm để bảo đảm công bằng cho người vay vốn. Vì xu hướng lạm phát đang giảm, nếu giữ nguyên lãi suất 6% trong nhiều năm thì không còn ưu đãi đối với người vay vốn.

Về thủ tục cho vay, TS Vũ Đình Ánh đề xuất chỉ nên quy định người mua nhà có đơn đề nghị được chính quyền cơ sở xác nhận; thủ trưởng (hoặc chính quyền) xác nhận về thu nhập hợp pháp; người đi vay mở tài khoản tiền gửi tại ngân thương mại được chỉ định. Ba loại giấy tờ trên là căn cứ để vay tiền và tiền vay được chuyển vào tài khoản; khi có hợp đồng mua nhà, tiền được chuyển từ tài khoản người mua vào công ty bán nhà. Nếu người mua gian dối sẽ bị đình chỉ hoặc tịch thu nhà, trách nhiệm giám sát được giao cho chính quyền địa phương thực hiện cho đến khi giải ngân xong gói 30.000 tỉ đồng. 