Viêm gan bí ẩn đang khiến nhiều người lo lắng

- Phóng viên: Viêm gan bí ẩn khiến nhiều người lo lắng, thậm chí đưa trẻ đi xét nghiệm men gan, vậy xin bác sĩ cho biết xét nghiệm men gan có tác dụng gì?

+ TS-BS Phạm Hùng Vân – Chủ tịch Liên chi hội Vi sinh lâm sàng TP HCM: Viêm gan do adenovirus tuýp 41 ở Việt Nam chưa ghi nhận bệnh viêm gan do virus này gây nên. Xét nghiệm men gan là xét nghiệm thường quy của gói khám tổng quát để xem có vấn đề gì hay không. 

Còn đối với trẻ em thường rất ít xét nghiệm gan vì ở trẻ ít bị các vấn đề. Trừ trường hợp bác sĩ lâm sàng nghi ngờ tổn thương gan mới cho chỉ định xét nghiệm men gan, bình thường ở trẻ ít làm. Còn muốn tìm được tác nhân gây viêm gan bí ẩn phải tìm adenovirus. 

Tuy nhiên, xét nghiệm này không phải phòng thí nghiệm nào cũng làm được. Bởi để tìm ra tác nhân gây viêm gan người ta sẽ xét nghiệm phân hoặc máu, đặc biệt để tìm được adenovirus 41 phải thông qua phương pháp giải trình tự gen. Nếu trẻ không có bệnh lý hay dấu hiệu của viêm gan thì không cần làm gây tốn kém chi phí.

- Adenovirus tuýp 41 có xuất hiện tại Việt Nam hay chưa, thưa bác sĩ?

+ Ở Việt Nam có tồn tại adenovirus, ví dụ trong nhiễm trùng hô hấp vẫn tìm ra được adenovirus tuýp 41. Có một đề tài do học trò của tôi nghiên cứu trên 72 trường hợp được khảo sát thì phát hiện 1 trường hợp có adenovirus 41, tuy nhiên không liên quan viêm gan. 

Nếu muốn tìm viêm gan của adenovirus thuộc tuýp 41 đầu tiên đứa bé đó phải có dấu hiệu của viêm gan. Tức là xét nghiệm men gan thấy tăng bất thường, sau đó tìm qua xét nghiệm máu hoặc phân để xem có phải là adenovirus hay không mới khẳng định được.

- Xin bác sĩ cho biết khi nào nên đưa trẻ đi xét nghiệm và dấu hiệu trẻ bị viêm gan là gì?

+ Về mặt lâm sàng sẽ có những dấu hiệu như vàng da, vàng mắt, đi tiểu đậm, phân lợt đây là dấu hiệu lâm sàng. Sau đó, xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng nhất là xét nghiệm men gan có tăng không, nếu trẻ bị viêm gan thì tìm thêm tác nhân gây bệnh, trong đó phải loại trừ các tác nhân như viêm gan A, B, C, E… nếu loại trừ hết thì lúc đó mới nghĩ đến tác nhân khác như adenovirus 41. 

Cho nên 1 xét nghiệm bình thường để tìm tác nhân viêm gan bí mật thì không thể được. Theo tôi, em bé không có biểu hiện gì thì không cần phải xét nghiệm men gan.

- Hiệu quả vắc-xin phòng ngừa viêm gan nói chung và viêm gan bí ẩn này như thế nào, thưa bác sĩ?

+ Hiện tại, tiêm ngừa viêm gan B tại Việt Nam đã nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ sơ sinh, sau đó chích nhắc lại. Viêm gan B được xem là kẻ giết người thầm lặng đã được đưa vào tiêm ngừa mở rộng nên dự báo hy vọng có thể 10 năm nữa tỉ lệ người mắc viêm gan B sẽ giảm. 

Trên thế giới chưa có tiêm ngừa viêm gan C, còn viêm gan A chỉ có một số trường hợp đặc biệt mới tiêm ngừa. Bởi viêm gan A là bệnh không gây chết người nhiều như viêm gan B, còn tác nhân viêm gan bí ẩn mới chưa có gì hết nên vắc-xin có thể không ngừa được.