Huy động nguồn lực đất đai

Đây là dự luật quan trọng, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư và đông đảo người dân với kỳ vọng những vướng mắc trong thực thi, rào cản thời gian qua được tháo gỡ để huy động nguồn lực to lớn từ đất đai không chỉ là tư liệu sản xuất chủ yếu mà còn là tài sản quan trọng để tham gia vào các hoạt động kinh tế, đời sống hiệu quả hơn.

Với Luật Đất đai hiện hành, quyền tự do giao dịch quyền sử dụng đất như một loại tài sản đang bị giới hạn theo cách an toàn cho quản lý nhưng bó hẹp cho đầu tư và phát triển. Đây cũng là một trong các lý do khiến cho những mô hình như cánh đồng lớn, liên kết sản xuất hay "dồn điền, đổi thửa" mấy mươi năm qua không phát huy tác dụng tốt. Thực tế có những giao dịch đất đai bị biến dạng thành những cuộc chuyển nhượng đất không được hợp thức hóa, gây nhiễu loạn quản lý. Những hạn chế chuyển nhượng đất theo Luật Đất đai 2013 làm tăng chi phí giao dịch của việc chuyển nhượng và góp vốn bằng đất; đất đai khó được phân bổ lại cho cá nhân, doanh nghiệp sử dụng hiệu quả. Sự thiếu chắc chắn, thiếu ổn định của quyền tài sản đất đai là một nhân tố quan trọng cản trở đầu tư lớn và dài hạn.

Những nội dung quan trọng đã được Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội cho ý kiến tại các kỳ họp trước, được Chính phủ và các cơ quan chuyên môn tiếp thu, chỉnh lý để quyết định tại kỳ họp này. Trong đó, nhiều ý kiến thể hiện quan điểm "không hợp thức hóa các sai phạm" về đất đai, nhưng luật hóa rõ ràng quy định về việc người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam có đầy đủ các quyền liên quan đến đất đai; xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1-7-2014; thống nhất phương án thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại theo hướng kế thừa quy định của Luật Đất đai 2013, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là "dự án đầu tư xây dựng khu đô thị", quy định rõ ràng về nội hàm các phương pháp định giá đất…

Nhìn từ nông nghiệp, nông thôn và vấn đề nông dân, việc sửa đổi Luật Đất đai phù hợp là cơ sở để xây dựng hệ thống các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn đóng vai trò hạt nhân, dẫn dắt. Qua đó, xây dựng chính sách hỗ trợ nông dân sản xuất hiệu quả tiếp cận thị trường, nguồn vốn, mua sắm máy móc, tích tụ đất đai, áp dụng công nghệ để phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa, tăng quy mô sản xuất và tham gia hợp tác xã, liên kết với doanh nghiệp trong các chuỗi giá trị. Hoàn thiện chính sách đất đai trên cơ sở thị trường quyền sử dụng đất như quyền tài sản với nguyên tắc vận hành thuận lợi, chi phí giao dịch thấp, tạo điều kiện cho nông dân mở rộng quy mô sản xuất và sử dụng linh hoạt đất nông nghiệp đạt thu nhập cao; người dân dễ dàng chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn, thế chấp trong thị trường giao dịch thống nhất. Luật Đất đai sửa đổi đang được kỳ vọng tháo các điểm nghẽn thể chế để huy động các nguồn lực to lớn từ đất đai.