Khơi thông điểm nghẽn về đất đai

Ngày 20-6, tiếp tục kỳ họp thứ 7, Quốc hội (QH) thảo luận tổ về dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 và Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024.

Kỳ vọng thúc đẩy thị trường bất động sản

Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết Chính phủ đề xuất 3 luật liên quan tới thị trường bất động sản là Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực từ ngày 1-8-2024, sớm 5 tháng so với các luật vừa qua QH ban hành. 

Chính phủ cũng đề nghị 2 khoản thuộc điều 200 và điều 210 của Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 1-8 để bảo đảm đồng bộ, chặt chẽ trong trường hợp diễn ra việc nhận tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng.

Chính phủ nhấn mạnh việc cho phép Luật Đất đai có hiệu lực sớm hơn sẽ khắc phục tồn tại trong định giá đất, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. 

"Việc này cũng tạo hành lang pháp lý, giải phóng nguồn lực đất đai, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển và đẩy nhanh thực hiện các dự án đầu tư công, nhà ở xã hội; tạo điều kiện thuận lợi hơn trong thực hiện quyền của người sử dụng đất, bảo vệ quyền lợi cho người có đất bị thu hồi" - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết ủy ban ủng hộ chủ trương các luật trên sớm đi vào cuộc sống. Tuy nhiên, việc sửa đổi hiệu lực sớm hơn 5 tháng sẽ tạo áp lực rất lớn trong bảo đảm tiến độ, chất lượng những văn bản cần được ban hành, nhất là văn bản thuộc thẩm quyền địa phương. Do đó, đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo và thực hiện đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ QH, trong đó có chịu trách nhiệm toàn diện trước QH và nhân dân về hiệu quả của việc điều chỉnh hiệu lực thi hành, điều khoản chuyển tiếp của các luật cũng như xử lý các vấn đề phát sinh sau khi điều chỉnh hiệu lực của các luật.

Xem xét tác động nhiều mặt

Phát biểu tại tổ, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Thanh khẳng định Ủy ban Thường vụ QH hết sức ủng hộ Chính phủ trong đề xuất các biện pháp để tháo gỡ những vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi giúp khơi thông nguồn lực đất đai góp phần phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và nhu cầu về phát triển sản xuất, kinh tế, đời sống của nhân dân.

Bà Nguyễn Thị Thanh đề nghị Chính phủ thể hiện sự cam kết trách nhiệm bằng việc bổ sung một khoản vào điều khoản thi hành. 

Đó là, ở điều 5 dự thảo luật cần quy định rõ Chính phủ chịu trách nhiệm ban hành theo thẩm quyền và chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các nội dung được giao trong các luật để bảo đảm độ chính xác cùng tính đúng đắn.

Ông Lâm Văn Mẫn - Trưởng Đoàn Đại biểu (ĐB) QH tỉnh Sóc Trăng, Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng - cho biết ông và nhiều ĐB rất đồng thuận với Chính phủ để đưa các luật này sớm đi vào cuộc sống để khơi thông nguồn lực của quốc gia về đất đai, nhà ở, thị trường bất động sản, phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy tăng trưởng.

ĐB Vũ Tiến Lộc (đoàn Hà Nội) nêu ý kiến trong bối cảnh còn tồn tại một bộ phận cán bộ có tâm lý sợ sai, không dám chịu trách nhiệm thì việc Chính phủ quyết tâm đẩy nhanh hoàn thiện các văn bản để đưa các luật, đặc biệt là Luật Đất đai, vào cuộc sống thể hiện tinh thần dũng cảm. "Để 5 tháng nữa các luật có hiệu lực thi hành thì chắc chắn hơn cho mình nhưng lại làm chậm sự phát triển của đất nước" - ông Lộc nhận xét.

Một số ĐB bày tỏ băn khoăn về việc ban hành các văn bản hướng dẫn cũng như các quy định chuyển tiếp khi luật có hiệu lực sớm. ĐB Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP HCM) cho rằng về thời điểm có hiệu lực của các luật này đã được tính toán từ khi làm luật, vấn đề dời thời điểm có hiệu lực của luật không chỉ là thời gian mà còn tác động nhiều mặt. Chẳng hạn, các văn bản hướng dẫn, những công việc chuẩn bị để tuân thủ như nhiều hợp đồng, thỏa thuận đã ký kết, nhiều dự án kinh doanh bất động sản, giao dịch đã lấy mốc thời điểm Luật Đất đai có hiệu lực (ngày 1-1-2025).

"Để yên tâm bấm nút thông qua, đề nghị phải có cơ quan đứng ra chịu trách nhiệm về việc sẽ không gây ra thiệt hại, hay bất lợi cho bất kỳ đối tượng nào trong xã hội" - ông Nghĩa nêu ý kiến và nhấn mạnh việc dời thời gian có hiệu lực sớm hơn của các luật này là để tốt hơn, tuy nhiên đã là luật pháp thì phải xem xét những tác động nhiều mặt. 

TP HCM đã sẵn sàng

ĐB Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP HCM, nhấn mạnh việc các luật có hiệu lực sớm sẽ có lợi cho doanh nghiệp và người dân, tuy nhiên cần chuẩn bị kỹ lưỡng những văn bản liên quan. Hiện Chính phủ, Thủ tướng đang rất quyết liệt trong ban hành nghị định, thông tư hướng dẫn trên tinh thần khi thực hiện sớm hơn thì mang lại nhiều lợi ích cho người dân và doanh nghiệp.

Ông Phan Văn Mãi cho biết với những nội dung thuộc thẩm quyền, TP HCM đang tích cực chuẩn bị để có thể thực hiện khi luật được QH bấm nút thông qua. Theo đó, có 11 văn bản để hướng dẫn 20 nội dung liên quan mà thành phố phải ban hành. Thành phố đang tập trung chỉ đạo để chuẩn bị, triển khai.