Khu tái định cư cạnh mỏ đá vắng bóng cư dân

Khu tái định cư Tân Phước, huyện Tân Thành (nay là thị xã Phú Mỹ), tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được phê duyệt quy hoạch 1/500 vào năm 2016 với quy mô hơn 15ha cho khoảng 2.200 dân.

Được quy hoạch với tính chất là khu tái định cư phục vụ cho công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn phường Tân Phước và các phường lân cận thuộc thị xã Phú Mỹ. Cụ thể, nơi đây có 532 lô đất, tương đương với 532 căn nhà liền kề; có quy hoạch trường mầm non, công viên, bãi đỗ xe…

Dự án đã được xây dựng bài bản trên một khu đất bằng phẳng, được đầu tư hệ thống giao thông dạng ô cờ, kết nối các khu với nhau. Ngoài ra, hệ thống thoát nước, điện ngầm, hệ thống chiếu sáng cũng đã được lắp đặt, xây dựng. Không những thế, vị trí cũng khá gần với trung tâm thị xã Phú Mỹ, gần tuyến đường kết nối vào cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.

Từ nhiều năm nay, khi triển khai các dự án trên địa bàn thị xã Phú Mỹ, người dân cũng đã được phân hàng trăm lô đất tại khu tái định cư này. Nghịch lý ở chỗ, cơ sở hạ tầng rất đẹp nhưng khu tái định cư này lại vắng bóng cư dân.

Theo quan sát, khu tái định cư nằm ngay cạnh mỏ đá, từ nhiều năm nay, ô nhiễm bụi đá, tiếng ồn từ mỏ đá khiến cư dân kinh hãi, mặc dù đã bốc thăm được đất nhưng đành "bỏ của chạy lấy người", hoặc bán cho người khác.

Đến nay, sau 7 năm quy hoạch thì chỉ có 7 hộ dân xây nhà ở khiến khu tái định cư này hiu quạnh, vắng vẻ. Do không có người nên hệ thống điện bị kẻ gian trộm, người dân phải viết cảnh báo thường xuyên có trộm để cảnh giác.

Là một trong 7 hộ dân đang sống tại đây, anh N.V.H. cho biết cứ đến trưa mỏ đá cho nổ mìn để khai thác, do ở gần nên anh cảm nhận được rung chấn, nhà dù xây kiên cố vẫn thấy mất an toàn. Đặc biệt là bụi từ hoạt động xay đá là vấn đề kinh hãi nhất "bùi mù mịt, nhất là vào mùa khô, không thể lau nhà bằng dẻ bình thường được mà phải dùng loại nùi bằng sắt đề chà bụi, nhà phải đóng cửa quang năm", anh H. bức xúc.

Hiện khu vực này còn rất nhiều lô tái định cư, người dân vẫn được bốc thăm và được sắp xếp vào đây. Nhưng đến thực tế, nhiều người e ngại khi nhìn thấy cảnh mỏ đá đang khai thác nằm ngay cạnh khu dân cư, dù có nhận được đất vẫn phải bán đi hoặc bỏ trống không xây dựng. Một số hộ dân vì quá khó khăn đành phải chấp nhận xây nhà để ở.

Theo tìm hiểu, mỏ đá bên cạnh khu tái định cư là điểm mỏ Núi Ông Trịnh do công ty Cổ phần Phước Hòa Fico đang khai thác. Căn cứ vào giới thiệu trên website công ty thì mỏ này có giấy phép khai thác từ năm 2009 đến hết năm 2025, với diện tích 93.36 ha, công suất khai thác là 1.000.000m3/năm. Tuy nhiên, cũng qua tìm hiểu được biết phía công ty đã được gia hạn thời gian khai thác điểm mỏ kéo dài đến tận năm 2045.

Trao đổi với phóng viên về vị trí quy hoạch khu tái định cư, ông Nguyễn Phi Trường, Chủ tịch UBND phường Tân Phước, cho biết đây là khu vực có giao thông thuận tiện, trong tương lai xung quanh khu tái định cư này có nhiều tuyến giao thông kết nối. Ngoài ra, phần lớn khu đất là đất công, nên việc đền bù giải phóng mặt bằng để làm khu tái định cư cũng thuận lợi, ít tốn kém hơn.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, UBND phường Tân Phước cũng nhận được phản ánh của người dân về việc rạn nứt nhà từ hoạt động nổ mìn và bụi ô nhiễm từ hoạt động khai thác đá và cũng có cử người xử lý.

Địa phương đã trồng cây tràm để che chắn bớt phần nào bụi bay ra từ mỏ đá trong quá trình nghiền đá, nổ mìn. UBND phường Tân Phước cũng đã làm việc với các doanh nghiệp khai thác, cam kết giảm thiểu tối đa bụi bằng việc tưới nước, ứng dụng các công nghệ vào trong hoạt động khai thác đá. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên các giải pháp trên chỉ hạn chế được phần rất nhỏ ô nhiễm từ bụi đá. Ngay từ đầu, việc quy hoạch khu tái định cư ngay mỏ đá đã là không đúng.