Khuấy động kinh tế đêm

Khi màn đêm buông xuống, phố thị thêm phần lung linh và sầm uất. Đây là thời điểm để người dân địa phương và du khách tận hưởng không khí vui vẻ, thư giãn và… tiêu tiền.

Không để đô thị "ngủ sớm"

Chính vì vậy mà nhiều tỉnh, thành trong nước xác định kinh tế ban đêm có vai trò rất quan trọng trong định hướng phát triển kinh tế. Ở ĐBSCL, hầu hết các đô thị về đêm sầm uất không thua kém nơi nào. Tuy nhiên, không khí náo nhiệt không kéo dài được lâu, hầu hết "ngủ sớm" - trước 22 giờ.

Đô thị náo nhiệt nhất khu vực miền Tây là Cần Thơ. Thành phố này từng triển khai thực hiện Đề án "Phát triển kinh tế ban đêm" cách đây hơn 3 năm, song đến nay vẫn chưa tạo được điểm nhấn rõ rệt.

Đề án này được kỳ vọng sẽ vận hành, nhân rộng và phát triển khắp TP Cần Thơ, ban đầu triển khai thí điểm tại phường Ninh Kiều. Theo đó, cho phép mở rộng khung thời gian hoạt động từ 18 giờ hôm trước đến 6 giờ hôm sau với phố hàng rong trên đường Phan Chu Trinh - Phan Bội Châu, chợ đêm Ninh Kiều, chợ đêm ẩm thực Cần Thơ…

Trong 3 năm triển khai đề án, phố đi bộ Ninh Kiều đã trở thành nơi giao lưu văn hóa cộng đồng, điểm tham quan quen thuộc của người dân và du khách khi đến Cần Thơ nhưng thường không hoạt động quá khuya. Khoảng 3 tháng nay, phố đi bộ này đã dừng hoạt động do nhà đầu tư không kham nổi, thua lỗ và tự rút lui trước khi chấm dứt hợp đồng. Ông Nguyễn Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBND phường Ninh Kiều, cho biết địa phương đang xin chủ trương để thực hiện lại.

Tại ĐBSCL, hàng loạt thành phố trước đây như Vĩnh Long, Bến Tre, Mỹ Tho, Cà Mau, Bạc Liêu, Hà Tiên, Châu Đốc… đều có mô hình kinh tế ban đêm nhưng chủ yếu chỉ là chợ đêm, mua bán các mặt hàng quần áo thời trang, giày dép, thức ăn vặt… Điều đáng nói là mô hình kinh tế đêm của các địa phương này không đủ sức níu chân du khách lẫn người dân địa phương. Nhiều nơi mang tiếng là chợ đêm nhưng hoạt động không quá 22 giờ. Một số chợ ghi nhận tình trạng ế ẩm kéo dài, tiểu thương trả mặt bằng, nghỉ bán.

Sau gần một tuần đến các tỉnh, thành miền Tây thăm người thân kết hợp du lịch, ông Trần Thanh Quang - một du khách từ TP HCM - nhận xét hầu hết các đô thị ở đây đều lắng dịu sau 22 giờ. Theo ông, nơi sôi động nhất ở các đô thị miền Tây về đêm không phải là khu vui chơi - giải trí, chợ đặc sản, phố đi bộ... mà là quán cà phê và quán nhậu, quán ăn.

"Thế nhưng, sau 21 giờ thì hầu hết các quán đều rục rịch "đuổi khách"; sau 22 giờ thì rất khó tìm được chỗ uống cà phê. Các nhà hàng, quán nhậu dù vẫn hoạt động khi còn khách nhưng bếp đã tắt lửa trước 23 giờ cho nhân viên nghỉ sớm. Nhiều khi đến các đô thị miền Tây muộn, lúc 21 - 22 giờ, tôi cùng bạn bè không biết đi đâu chơi" - ông Quang nhận xét.

Một lãnh đạo ngành du lịch An Giang thừa nhận kinh tế đêm ở khu vực ĐBSCL chủ yếu dừng lại ở chợ tự phát, hàng rong, quy mô nhỏ, chưa có những sản phẩm đặc thù. Ngoài ra, thói quen "ngủ sớm" của người dân miền Tây cũng là một rào cản. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi khi có sự tham gia của doanh nghiệp lớn và sự định hướng chính sách của chính quyền địa phương.

Điểm sáng Phú Quốc

Thực tế cho thấy kinh tế ban đêm tại các đô thị ở nhiều quốc gia có thể đóng góp 3% - 5% GDP. Còn trong nước, TP HCM ước tính doanh thu kinh tế đêm đạt khoảng 20.000 tỉ đồng/năm, Hà Nội cũng đang xây dựng đề án để mở rộng. Trong khi đó, ĐBSCL vốn là một vùng đất giàu bản sắc văn hóa với sông nước, chợ nổi, đờn ca tài tử, ẩm thực… lại chưa tận dụng được lợi thế này.

Ông Klaus Becker, khách du lịch người Đức, cho biết ông cùng những người bạn rất thích sự bình yên của miền Tây và mong muốn được trải nghiệm nhiều hoạt động cả ngày lẫn đêm. "Ở Thái Lan hay Campuchia, ban đêm là thời điểm thú vị nhất với du khách. Các đô thị ở ĐBSCL có thể tham khảo cách họ làm" - ông nhìn nhận.

Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), kinh tế đêm gồm tất cả hoạt động kinh tế diễn ra từ 18 giờ hôm trước đến 6 giờ hôm sau. Không chỉ ăn uống, mua sắm, kinh tế đêm còn bao gồm các hoạt động về văn hóa - nghệ thuật, vui chơi - giải trí, dịch vụ vận tải, y tế, an ninh… Tại các nước trong khu vực như Thái Lan hay Campuchia, kinh tế đêm không chỉ là hoạt động thương mại mà còn là "thương hiệu du lịch", giúp kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.

Ở nước ta, TP Hà Nội khá thành công với mô hình phố đi bộ Hồ Gươm, kết hợp biểu diễn nghệ thuật, ẩm thực, mua sắm...; thu hút hàng chục ngàn lượt khách mỗi cuối tuần. TP HCM cũng khai thác hiệu quả các tuyến phố ẩm thực, chợ đêm Bến Thành; phố đi bộ Nguyễn Huệ, Bùi Viện…

Ngay tại ĐBSCL, đô thị Phú Quốc ở tỉnh An Giang về đêm cũng rực sáng với chuỗi dịch vụ đẳng cấp quốc tế như: nhạc nước, casino, ẩm thực, lễ hội… Tất cả đều hoạt động liên tục 24/24 giờ, tạo nên vòng quay không nghỉ và tràn đầy năng lượng như các thành phố không ngủ nổi tiếng trên thế giới.