Kiến tạo thể chế phát triển

Phát biểu khai mạc hội nghị tổng kết công tác tư pháp năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025; định hướng nhiệm kỳ 2026-2030 và nhiệm vụ công tác năm 2026, do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 13-12, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định hoạt động của ngành tư pháp để lại nhiều dấu ấn.

Nhiều kết quả nổi bật

Theo đó, bộ, ngành tư pháp đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với nhiều nhiệm vụ khó, chưa từng có tiền lệ trong nhiệm kỳ để triển khai các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế của đất nước.

Theo báo cáo của Bộ Tư pháp, trong nhiệm kỳ, các bộ ngành đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua khối lượng nhiệm vụ lập pháp lớn nhất từ trước đến nay với gần 180 dự án luật, dự thảo nghị quyết, riêng năm 2025 trình Quốc hội 99 dự án luật, nghị quyết. Các bộ, ngành đã soạn thảo, trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 4.974 văn bản quy phạm pháp luật, các địa phương là 51.799.

Bộ Tư pháp đã tăng cường công tác thẩm định hồ sơ chính sách, nổi bật là khẩn trương thẩm định đối với các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền phục vụ cuộc "cách mạng" về tinh gọn bộ máy, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Trong công tác thi hành án dân sự, các cơ quan đã tổ chức thi hành vượt chỉ tiêu về việc và về tiền được Quốc hội giao; kết quả thi hành các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng và thi hành đối với các khoản nợ của tổ chức tín dụng đều tăng; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt 99,02%, vượt chỉ tiêu được giao.

Tính chung trong nhiệm kỳ 2021-2025, các cơ quan thi hành án dân sự đã thi hành xong hơn 2.804.961 việc, hơn 476.745 tỉ đồng. Án tín dụng ngân hàng đã thi hành xong 28.417 việc, thu được 130.504,91 tỉ đồng.

Thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế với số tiền 90.081 tỉ đồng, tăng 47.759 tỉ đồng, tương ứng tăng 112,80% so với giai đoạn 2016- 2020.

Xóa bỏ tư duy "không biết mà vẫn quản"

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ trong thành tựu chung của đất nước, ngành tư pháp đã có nhiều đóng góp thiết thực, toàn diện và thể hiện rõ vai trò là cơ quan "gác cổng pháp lý" của Chính phủ, đi đầu trong "cuộc cách mạng" xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật.

Trong thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ định hướng với ngành tư pháp là ưu tiên xây dựng đồng bộ thể chế phát triển, trọng tâm là hệ thống pháp luật; đổi mới tư duy làm luật, chuyển từ "quản lý bằng pháp luật" sang "kiến tạo thể chế phát triển"; xóa bỏ tư duy "không biết mà vẫn quản", "không quản được thì cấm".

Nhấn mạnh thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tư pháp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các định hướng, nhiệm vụ lập pháp trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI dựa trên nguyên tắc "3 bảo đảm": Bao phủ toàn diện mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội; Thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng; Đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt

Người đứng đầu Chính phủ giao Bộ Tư pháp tổ chức thi hành hiệu quả các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính; bảo đảm 100% bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án về vụ án hành chính được theo dõi thi hành. Đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành việc xây dựng, kết nối các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Tư pháp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu khác.

Trong đó, cần sớm triển khai hiệu quả việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình trong các lĩnh vực trọng tâm như hộ tịch, chứng thực, đăng ký biện pháp bảo đảm, để rút ngắn thời gian, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Nhấn mạnh, công tác xây dựng pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của cả hệ thống chính trị, các bộ ngành, địa phương, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các bộ ngành, địa phương chỉ đạo quyết liệt, dành thời gian, trí tuệ, tập trung tối đa nguồn lực cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, gắn với kiểm tra giám sát. Đồng thời, chịu trách nhiệm chính về chất lượng chính sách pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý của bộ, ngành mình.

Theo lãnh đạo Chính phủ, mỗi cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức phải nêu cao tinh thần thượng tôn pháp luật, gương mẫu chấp hành và thực thi các quy định pháp luật; kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng "kẽ hở", sự thông thoáng của pháp luật để trục lợi chính sách.