Cần kéo dài chương trình hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tới 2025

Phải tăng đầu tư công vì đây được xem là giải pháp quan trọng lúc này. Về dài hạn, rất cần những giải pháp mang tính chất đột phá để tạo thêm khung khổ, không gian phát triển mới, đột phá về cơ chế, những nguồn lực như về vốn và lao động. 

Những giải pháp dự án hiện nay do vướng mắc cần đẩy nhanh, khơi thông nguồn lực nhằm sớm đưa các dự án đầu tư khai thác trở lại, đặc biệt là phục hồi thị trường bất động sản. 

Với lãi suất, dù lãi suất ngân hàng đã hạ nhưng giải pháp nào kết nối ngân hàng và doanh nghiệp hiệu quả hơn?

Trong hơn 3 giờ đồng hồ, tọa đàm đã có gần 20 lượt ý kiến phát biểu sôi nổi. Những vấn đề tọa đàm đưa ra có giá trị rất lớn về mặt tư vấn chính sách cho các cơ quan nhà nước  nhằm tìm ra giải pháp tích cực nhất cho 2 tháng cuối năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024.

Nhà báo - TS Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập báo Người Lao Động

Năm 2023 là 1 năm hết sức đặc biệt, đối diện nhiều khó khăn thử thách chưa từng thấy. Thế giới biến động không ngừng, sau đại dịch COVID-19 lạm phát tăng cao ở nhiều khu vực, cuộc xung đột Nga – Ukraina và gần đây là xung đột ở dãy Gaza… đã kéo nền kinh tế thế giới lùi lại rất nhiều so với tiến độ phát triển thông thường.

Việt Nam đã hội nhập sâu rộng nên ảnh hưởng rất nhanh, rất mạnh. DN là đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất, đặc biệt là những DN xuất khẩu vào những thị trường xảy ra chiến sự.

Chúng ta có thể thấy tình hình khó khăn rất dữ dội và kéo dài. Tuy nhiên, so với thế giới, nền kinh tế Việt vẫn còn hy vọng có thể vực dậy. Trong thời gian qua chúng ta thấy nỗ lực lớn của chính phủ trong ban hành nhiều chính sách và các hoạt động tạo niềm tin. Trong việc giải quyết vấn đề nguồn vốn, ngân hàng và DN đã tìm đến với nhau, nỗ lực từng bước kéo giảm lãi suất rất cao trước đây giảm về trên 6%/năm là mức rất hỗ trợ.

Tổng hợp ý kiến các địa biểu, tôi xin đúc kết 9 nhóm giải pháp lớn từ đây đến hết 2023, 2024 và tầm nhìn đến 2025: 

Một là, tập trung là tháo gỡ điểm nghẽn về vốn, cơ chế chính sách để khơi thông nguồn vốn, sao cho dòng vốn luân chuyển để DN tiếp nhận và phát triển.

Hai là, tập trung xây dựng hành lang pháp lý về chuyển đổi xanh. Đây là xu hướng tất yếu, vì vậy cần cơ chế pháp lý rõ ràng để DN hoạt động và từng bước chuyển đổi xanh. Trong đó, năng lượng tái tạo là 1 trong những điểm mạnh của DN Việt Nam hiện nay nhưng chưa được khai thác tốt.

Ba là, tăng cường xuất khẩu, mở mới thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bốn là, cần tiếp tục kích cầu tiêu dùng nội địa. Một số ý kiến cho rằng chính sách giảm 2% thuế GTGT dù có tác động nhưng chưa đủ mạnh, cần làm mạnh hơn nữa.

Năm là, cần đẩy mạnh phục hồi và phát triển du lịch, đặc biệt là tại những TP lớn như TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng vì đây là ngành công nghiệp chủ lực để kích thích các ngành khác.

Sáu là, cần tiếp tục đẩy mạnh giải ngân đầu tư công để góp phần kích thích nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Bảy là, tiếp tục thúc đẩy thu hút đầu tư FDI mạnh hơn nữa, đón làn sóng các nhà đầu tư chuyển dịch đầu tư sang Việt Nam để đóng góp vào nền kinh tế, giải quyết lao động, tạo cảm hứng phát triển.

Tám là, cần sớm khôi phục thị trường bất động sản để kích thích các ngành kinh tế khác phát triển theo. Chính phủ đã có nỗ lực tháo gỡ các điểm nghẽn, đặc biệt về cơ chế pháp lý.

Chín là, cần phải nhìn thẳng vào sự thật. Không tô hồng, không lạc quan tếu mà phải đánh giá đúng bản chất của hiện tượng để tìm ra giải pháp hợp lý và thực thi các giải pháp đó.

Nếu 9 nhóm giải pháp này làm mạnh mẽ trong 2 tháng cuối năm và 6 tháng đầu năm 2024 thì hy vọng rằng cuối năm 2024, đầu năm 2025 chúng ta sẽ thấy được ánh sáng cuối đường hầm.  

Nhìn thẳng sự thật để tìm giải pháp

Kinh tế Việt Nam 9 tháng đầu năm tăng trưởng 4,23%, thấp nhất trong những năm bình thường. Tôi mong muốn chúng ta hãy nhìn một cách thật sự.

TS Nguyễn Đình Cung

So sánh với quốc tế, khu vực Đông Á tăng trưởng bình quân 5% năm nay; khu vực Nam Á còn tốt hơn như Ấn Độ, Bangladesh… tăng hơn 6%. Ngay cả châu Âu, tăng trưởng 3% đã là cao, giờ họ tăng 2%, tức chỉ giảm loanh quanh đâu đó 1 điểm %, trong khi Việt Nam từ 7-7,5% xuống còn khoảng 5%, tức là giảm hơn 2,5 điểm %. Còn Mỹ tăng trưởng GDP quý III tăng tới 4,9%.

Chúng ta cần định vị lại, nhìn thẳng vào sự thật để có giải pháp. Vậy dự đoán tăng trưởng năm nay bao nhiêu?  từ 4,7% đến 6%. Nếu 5% thì quý IV phải tăng 7-8% nhưng với thực trạng như hiện nay rất khó đạt được, quý sau hay hơn quý trước cũng chỉ tăng trưởng được 4,7%. 

Nhìn vào các động lực tăng trưởng, xuất khẩu của Việt Nam rõ ràng là chưa bao giờ giảm sâu và kéo dài như bây giờ dù một số ngành đã có khởi sắc nhưng đến giờ vẫn suy giảm 4,2% so với năm ngoái. 

Hiện tại, tình hình có cải thiện nhưng tốc độ và quy mô chưa ổn định, không đồng đều và cũng chưa thể bứt phá lên so với trước. Nguyên nhân thì chúng ta đã biết, bên ngoài khó như vậy, đặc biệt là những nước khách hàng châu Âu suy giảm nhiều so với trước, Trung Quốc cũng tương tự…

Những yếu tố bên ngoài không kiểm soát được, chúng ta phải thích nghi, tận dụng cơ hội thị trường dù là mong manh, sơ khởi nhưng sang năm kỳ vọng sẽ tốt hơn. Chúng tôi cũng mong muốn phải nhìn đằng sau những con số, nhìn thẳng vào thực tế và biết được thách thức và cơ hội. Vì phải vượt qua được thách thức mới nắm bắt được cơ hội phát triển.

Về tiêu dùng, dù được xem là cứu cánh của động lực tăng trưởng nhưng vẫn còn nhiều khó khăn cần phải xử lý. Trong tiêu dùng, bán lẻ là chủ yếu nhưng lại đang có xu hướng suy giảm. Mấy tháng đầu năm bán lẻ tăng trưởng 15-17% nhưng gần đây chỉ còn tăng 11-12% và giờ đà tăng trưởng đang tiếp tục suy giảm, cho thấy nếu đây là động lực thì động cơ đang yếu. Do đó, cần phải làm gì để tăng động cơ, cải thiện để chạy nhanh hơn chứ không dưới góc nhìn cứu cánh để bằng lòng…

Trong khi đó, đầu tư FDI đang tiếp tục lấn lướt khu vực trong nước. Nếu cứ để DN FDI lấn sân thì kinh tế của chúng ta còn cái gì khi DN FDI chiếm tới 75% kim ngạch xuất khẩu, hơn 50% giá trị công nghiệp và bán lẻ cũng lấn sân nữa thì cần phải suy nghĩ. 

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương

Chúng ta nhìn thực tế để tìm kiếm giải pháp. 

Cần quản lý theo hiệu quả chứ không phải theo quy trình

Về du lịch, dịch vụ, năm nay tăng mạnh so với trước nhưng bởi vì trong COVID-19 thì không tăng trưởng, do đó cần phải nhìn và so sánh với giai đoạn năm 2019. Đây là những ngành bị thiệt hại nhất trong đại dịch nên vẫn cực kỳ khó khăn do chi phí ban đầu họ bỏ ra là cực lớn. Nên đến giờ, đại bộ phận DN trong ngành này vẫn đang thua lỗ nặng nên cần được hỗ trợ và phải hỗ trợ rất cụ thể. 

Về đầu tư, cụ thể đầu tư công như một cứu cánh cho tăng trưởng. Trong giai đoạn khó khăn, khủng hoảng thì đầu tư công bao giờ cũng lên ngôi. Năm nay, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đốc thúc chỉ đạo để có mức giải ngân đến giờ này khoảng hơn 60% trên toàn quốc, tăng hơn 23% so với năm trước và số tuyệt đối tăng trên 100.000 tỉ đồng, tăng mạnh so với các năm trước. 

Nhưng, tiến bộ vậy mà tiền không ra được, không chi được, nhiều chỗ vẫn đang rất cần tiền. Những nguyên nhân, ách tắc, điểm nghẽn… ai cũng biết, ai cũng điểm được hết. Tuy nhiên, chúng ta nhìn thấy, nếu cứ tháo gỡ từng điểm một và theo dự án thì những năm sau vẫn sẽ tiếp tục tháo gỡ. Và một nền kinh tế không thể thúc đẩy bằng biện pháp hành chính là tháo gỡ, cần thay đổi cách tiếp cận. Ở đây, vấn đề là cần thay đổi cách tiếp cận. 

Chúng ta bắt đầu nhìn thấy quản lý theo hiệu quả, kết quả chứ không phải theo quy trình, không phải đơn giản hóa mà phải cắt, vứt, bỏ và những người thực thi có chủ động hơn và họ bớt lo về việc làm sai quy định. Khi bớt lo quy trình, họ sẽ chủ động, bỏ được rủi ro cho công chức cho người dân trong tuân thủ luật pháp và yên tâm làm ăn không làm sai quy định.

Đầu tư nước ngoài vẫn là điểm sáng nhưng phải có sự so sánh mang tính chất lịch sử, chúng ta cần nỗ lực rất nhiều, không chỉ nhìn điểm sáng mà trước đây còn sáng hơn.

Đầu tư tư nhân rất đáng lo

Và tôi điều lo lắng nhất là đầu tư của khu vực tư nhân. Khu vực này đang chiếm 60-65% tổng đầu tư toàn xã hội, trước đây khu vực này tăng trưởng từ 15-17%/năm. Năm 2022, GDP của cả nước hơn 8% nhưng khu vực này cũng chỉ tăng hơn 7% và trong 9 tháng đầu năm nay chỉ còn hơn 2,3% - tức chỉ bằng 1/6, 1/7 so với trước. Đây là điều đáng lo ngại nhất, và cần phải nhìn vào đầu tư của khu vực tư nhân. 

Tín dụng mấy năm trước tăng trưởng 14-15% mà nhu cầu vẫn rất lớn; còn năm nay 10 tháng chỉ khoảng 7% trong khi cả hệ thống muốn đẩy vốn ra… Đây cũng liên quan đến đầu tư của khu vực tư nhân.

Tương tự, nhìn vào số lượng DN thành lập, DN quay trở lại hoạt động và số lượng DN rút khỏi thị trường thì thấy thành lập mới vẫn tăng nhưng tăng rất thấp. Số lượng DN rút khỏi thị trường hơn 20% so với năm trước. Cứ 10 DN ra nhập thị trường lại có 8 DN rút lui ở tất cả lĩnh vực… cho thấy những ngành như thế này không phải là ngành đang lên. 

Trong 3 động lực trên, tôi quan tâm nhất là khu vực kinh tế tư nhân và đầu tư tư nhân. Các động lực có khởi sắc, có tiến bộ, xuất khẩu có điểm sáng lên, đầu tư công có tăng trưởng nhưng khó đạt như yêu cầu, trong đó có TP HCM. 

Từ những giải pháp hiện tại sẽ nhìn xa hơn cho giai đoạn 2024-2025. Hai năm tiếp theo nếu muốn đạt mục tiêu của nhiệm kỳ 2021-2025 là rất khó khăn. Áp lực này buộc chúng ta phải thay đổi, cách tiếp cận phải phi truyền thống, còn nếu cứ tiếp cận như truyền thống thì chúng ta đã tính toán, cứ 10 năm nền kinh tế Việt Nam sẽ giảm 1 điểm % GDP. 

Nếu không có những thay đổi đột phá thì rất khó, vậy chúng ta có gì? 

Vẫn có những điểm tích cực

Tôi xin chỉ ra những những điểm được của nền kinh tế. Ổn định kinh tế vĩ mô, tình hình bên ngoài có cải thiện nhưng chưa phải đồng đều và chưa phải rõ nét, vẫn còn nhiều biến động. 

Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ và trong quá khứ những lần thiết lập mốc quan hệ mới đều có sự bùng nổ tích cực. Hy vọng xuất khẩu sẽ cải thiện hơn so với năm nay. 

Công nghiệp sẽ phục hồi nhẹ. Tiêu dùng thì tiếp tục xu hướng suy giảm vì phụ thuộc thu nhập của người dân. Du lịch có cải thiện mức độ năm nay đón khoảng 12-13 triệu lượt khách quốc tế và năm sau khoảng 15-16 triệu lượt khách quốc tế.

Giải ngân vốn đầu tư công sẽ tiếp tục nhưng khó có đột biến như năm nay. TP HCM có Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù nhưng thực thi cũng không phải dễ, cần nỗ lực.

Yếu tố chưa tích cực là nhu cầu nhập khẩu bên ngoài vẫn yếu, xuất khẩu vẫn gặp khó khăn, các đối tác vẫn thắt chặt chính sách tiền tệ, lãi suất có thể không tăng nhưng chưa giảm và ở mức cao. Cầu trong nước có thể vẫn suy giảm. Lãi suất khó thể giảm tiếp vì tình hình quốc tế tác động. Về môi trường kinh doanh cũng chưa cải thiện nhiều.

Về giải pháp, theo tôi vẫn tiếp tục phải hỗ trợ DN và người dân. Chúng ta biết Chính phủ và Quốc hội đang bàn kéo dài chương trình hỗ trợ đến năm 2024 nhưng riêng tôi hy vọng sẽ kéo dài tới 2025 để tạo ra một niềm hứng khởi, tạo luồng gió thúc mọi người tiêu dùng nhiều hơn. Tôi vẫn mong muốn có chương trình hỗ trợ cho dịch vụ, du lịch và bị đại dịch nên chúng ta phải vực dậy ngành nghề này vì đây rất quan trọng.

Về cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh. Đừng ra nghị quyết chung mà cách tiếp cận là cắt bỏ, chứ không phải đơn giản hóa. Phải điểm mặt, chỉ tiêu những quy trình đang gây khó khăn vì nếu chung chung thì rất khó. Tôi mong Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ liệt kê ra khỏi 5-10 vấn đề đang là bức xúc nhất, cản trở nhất của người dân và DN, và giao cho đơn vị cụ thể, tạo áp lực để giám sát, cải thiện để thay đổi. 

Cuối cùng, với DN dù rất khó nhưng tôi không nghĩ họ bỏ cuộc, họ vẫn phấn đấu và vượt qua khó khăn. Chúng ta đang nhìn thấy rất nhiều cơ hội để đầu tư, và thấy nhẹ nhàng hơn trong vươn ra kinh doanh, nhìn thấy cơ hội sẽ dễ dàng hơn là nhìn thấy thách thức. 

Nói về những giải pháp hỗ trợ thúc đẩy thị trường bất động sản, TS Huỳnh Phước Nghĩa cho biết những dự án vướng quy định pháp lý, thuế, quyền sử dụng đất.. tại TP HCM có thể sửa được. Chỉ có những điểm nghẽn liên quan đến sai phạm thì không thể sửa. Ngoài ra, còn có điểm nghẽn liên quan đến tài chính cho thị trường bất động sản. 

TS Huỳnh Phước Nghĩa

TS Nghĩa cho rằng thời gian qua Nhà nước đã triển khai khá đầy đủ các chính sách để hỗ trợ và thúc đẩy thị trường bất động sản. Vì vậy, để phát triển, nhìn ở góc độ nhà đầu tư cá nhân, cần phải chấp nhận sự điều chỉnh của thị trường. 

Bất động sản phải gắn liền với sự phát triển đô thị và công nghiệp. Hiện phát triển đô thị vẫn còn hấp dẫn, Việt Nam cũng cần nhiều khu công nghiệp nên còn dư địa cho phân khúc này phát triển. Tuy vậy, cũng cần cơ cấu lại phân khúc bất động sản nhà ở để phát triển bền vững. 

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM, cho hay từ năm đầu năm đến nay, Hawa đã đẩy mạnh các công tác hỗ trợ DN thành viên và đang tiếp tục tổ chức các sự kiện xúc tiến, thương mại...

Hawa đã tham gia cùng với 5 hiệp hội, ngành hàng, và sẽ tham dự với cuộc họp do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì về các kế hoạch hành động của các cơ quan chuyên môn. Hawa cũng tham gia cùng với các kiến nghị chính sách cùng với các hiệp hội DN khác như về Bảo hiểm xã hội, môi trường và các kiến nghị khác, cùng liên kết trong các nhóm DN. 

Để chủ động xúc tiến thị trường, Hawa sẽ cơ cấu tổ chức của mình thành các nhóm ngành, hàng; sẽ hợp tác 5 hiệp hội và chúng tôi sẽ chọn mũi nhọn về xúc tiến thương mại, tập trung vào các nhóm ngành hàng đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ…

DN ngành gỗ đang ở thế hệ thứ 3, thế hệ của chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, xuất khẩu, nhân tố mới chưa nhiều nên còn nhiều thách thức. Ngành gỗ cũng khuyến khích các DN trẻ đầu tư vào, không chỉ sản xuất mà các phần mềm, thiết kế hoặc các vấn đề về thương mại điện tử; khuyến khích DN khởi nghiệp cùng tham gia. 

Trả lời câu hỏi của bạn đọc Báo Người Lao Động về những giải pháp hỗ trợ vượt qua khó khăn, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng VPĐD Hiệp hội Dệt may Việt Nam tại TP HCM (Vitas) cho biết hoạt động của ngành dệt may đã có cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. 

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai

Về phía VITAS, chúng tôi đã hợp tác với các tổ chức quốc tế, tổ chức các hội thảo để khuyến nghị DN đa dạng hóa thị trường, thông tin cho DN về những cơ hội, lợi thế ở các thị trường Việt Nam có hiệp định thương mại tự do. Có trường hợp đau xót là DN chỉ làm cho thị trường Mỹ, khi thị trường Mỹ đi xuống thì DN gặp khó khăn, phải đóng cửa.

Bên cạnh đó, VITAS cũng khuyến nghị DN nên đa dạng hóa mặt hàng. Trong giai đoạn qua, một số DN đã năng động, linh hoạt mở rộng ngành hàng, sẵn sàng nhận những đơn hàng nhỏ, giá không cao, làm chỉ đủ chi phí để giữ chân người lao động.

Thứ 3, DN buộc phải chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Ngành dệt may có tới 80% DN vừa và nhỏ nên gặp khó khăn trong chuyển đổi số nhưng đó là việc buộc phải làm. Có thể bắt đầu bằng việc sử dụng các phần mềm thiết kế 3D, chủ động chọn vải để bán với giá cao hơn hoặc quản trị số giúp giảm rủi ro, gia tăng hiệu quả hoạt động.

Ngoài ra, về tăng cường hỗ trợ các hội viên, VITAS đã làm việc với các tổ chức ngân hàng, tổ chức cho thuê tài chính để triển khai các giải pháp tài chính hỗ trợ DN…

Trong ngắn hạn cũng như thời gian tới cần tập trung vào giải pháp duy trì hỗ trợ giúp DN vượt khó. Với những DN còn khó thì cần hỗ trợ để duy trì ổn định phục hồi và tăng trưởng.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP HCM

Đối với DN đang hoạt động tốt thì cần tiếp tục khuyến khích, động viên, để nhóm DN này tạo đà tăng trưởng, tạo ra động lực mới trong bối cảnh nhận diện thách thức nhiều hơn cơ hội.

Với góc độ NH, nhiệm vụ lớn nhất của ngành NH là ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi kinh tế. Ngành NH đang hỗ trợ các nhóm DN sản xuất, kinh doanh, hợp tác xã, hộ kinh doanh thông qua giải pháp cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ. Điều chỉnh giảm lãi suất cho vay để giảm bớt chi phí tài chính. Các chính sách lãi suất, tỉ giá, ổn định kinh tế vĩ mô. 

Đến thời điểm hiện nay, có khoảng 63% dư nợ tín dụng trên địa bàn có lãi suất phổ biến dưới 9,75%/năm; số còn lại có mức lãi suất phổ biến dưới 10,53%/năm (chủ yếu là những khoản dư nợ vay trung dài hạn). Đây là kết quả định lượng cho thấy tác động trực tiếp, hiệu quả của cơ chế chính sách về lãi suất, tín dụng của NHNN và trách nhiệm chia sẻ từ các tổ chức tín dụng khi chủ động giảm lãi suất cho doanh nghiệp, là khách hàng của NH.

Tính riêng trên địa bàn TP HCM, đến nay đã có gần 35.000 DN, hộ kinh doanh và hợp tác xã được cơ cấu lại nợ giữ nguyên nhóm nợ để tạo điều kiện vượt khó và ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh. 

Nhóm các DN xuất nhập khẩu, hoạt động trong các ngành lĩnh vực là động lực tăng trưởng kinh tế tiếp tục được tiếp cận thuận lợi với lãi suất cho vay tốt nhất, cả VNĐ và ngoại tệ. 

Hiện nay, dư nợ cho vay ngoại tệ trên địa bàn đạt khoảng 172.000 tỉ đồng, tăng 2,4% so với cuối năm 2022; dư nợ cho vay 5 nhóm, ngành lĩnh vực ưu tiên (trong đó có lĩnh vực xuất khẩu) đạt khoảng 200.000 tỉ đồng với lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ không quá 4%/năm.

Ngoài ra, ngành ngân hàng TP HCM đến nay cũng đã cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho 34.600 khách hàng, với tổng dư nợ đạt gần 39.000 tỉ đồng chiếm 27% so với cả nước; giải ngân gói tín dụng hỗ trợ 2% lãi suất theo Nghị định 31 đạt 23.225 tỷ đồng, cho 392 khách hàng, chiếm 36% so với cả nước…

Riêng chương trình bình ổn thị trường, NHNN chi nhánh TP HCM đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn, mở rộng tín dụng và giảm lãi suất cho vay DN bình ổn để giúp DN giảm giá trong dịp Tết… Những giải pháp trên nhằm góp phần đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn tín dụng cuối năm, sẽ hỗ trợ tăng trưởng phát triển kinh tế TP HCM trong những tháng cuối năm và thời gian tới. 

Đầu tư công là 1 trong 3 động lực của tăng trưởng kinh tế. TP HCM xác định mục tiêu tăng đầu tư công đến 2025 và hiện thành phố có đến 60%-70% dự án đầu tư công thuộc lĩnh vực hạ tầng, giao thông. Tuy nhiên, giải ngân đầu tư công nhiều dự án lại gặp vướng về quản lý nhà nước và tính xác thực của đầu tư, cụ thể là vướng mắc trong thu hồi đất, thủ tục, thay đổi quy mô dự án… TP HCM vừa phải điều chỉnh quy mô một số dự án.  

TS Huỳnh Phước Nghĩa, Đại học Kinh tế TP HCM

Ở phương diện rộng hơn, thành phố cần tư duy lại cách tiếp cận đầu tư công trong động lực tăng trưởng dài hạn. Theo đó, bên cạnh lĩnh vực hạ tầng, thành phố nên xem xét đầu tư công những ngành nghề mới mà thành phố đang thu hút đầu tư như công nghệ cao, tài chính, sản xuất công nghiệp...

Vai trò của quản lý nhà nước ở góc độ TP HCM là giải quyết các điểm nghẽn, nếu giải tỏa được các điểm nghẽn để cởi trói cho những động lực tăng trưởng khác ngoài đầu tư công. 

Năng lực hành chính công của thành phố cũng cần được mổ xẻ. TP HCM năng động nhưng còn để các DN, tổ chức coi năng lực hành chính chưa tốt thì đó là vấn đề.

Mong Chính phủ tiếp tục các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Sau COVID-19, tổng công ty đã bắt tay ngay vào việc nâng cấp, sửa chữa cơ sở dịch vụ, lưu trú; đào tạo lại nguồn nhân lực… đáp ứng nhu cầu bùng nổ của khách du lịch, thậm chí có nơi bị quá tải vì nhu cầu cao. Saigontourist Group đã tái cơ cấu cơ sở vật chất và nguồn nhân lực.

Ông Nguyễn Quốc Anh

Thống kê đến tháng 9-2023, khách du lịch nội địa đã tăng trưởng mạnh về bằng trước dịch, khi đón 1,4 triệu lượt khách, tăng 70% so với cùng kỳ và đạt 80% kế hoạch cả năm 2023.

Tổng doanh thu của tổng công ty hơn 10.700 tỉ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ và tiệm cận 90% so với giai đoạn năm 2019. Những con số này cho thấy du khách đã trở lại. Có điều, lượng khách quốc tế chưa phục hồi như kỳ vọng, chỉ tiêu đặt ra trong năm 2023. 

Ở tầm vĩ mô, các chính sách thúc đẩy du lịch phát triển, như: chính sách mới như xin visa mở, visa tại chỗ, quảng bá, quảng cáo tại những thị trường trọng điểm nhưng khách quốc tế chưa thu hút được nhiều. Do đó, DN mạnh dạn kiến nghị Chính phủ tiếp tục giảm thuế cho người tiêu dùng, cho DN; chính sách về thuê đất đã giãn, giảm nhưng cần tiếp tục chính sách này; tiền thuê đất từng thời kỳ nên tính toán hợp lý, chiếm tỉ trọng lớn trong chi phí của ngành du lịch thì rất khó cho việc phục hồi.

Trong năm 2024, Saigontourist Group sẽ đồng hồ các giải pháp, nâng cao năng suất lao động, quản trị, gắn liền với các ngành khác, như chuyển đổi số thì chúng tôi đã tiến hành, tiến tới sản phẩm xanh đưa DN phát triển mang tính bền vững, áp dụng toàn bộ quy trình, áp dụng toàn bộ quản trị và mạng trong hệ thống của DN, trải dài trên cả nước với hơn 100 cơ sở lưu trú, dịch vụ, resort, địa điểm vui chơi giải trí…

Để tối đa doanh thu, tăng lợi nhuận, tổng công ty sẽ nâng cao chất lượng cạnh tranh, và nâng cao nguồn nhân lực để duy trì sản phẩm tốt, khách có quay lại không và tiêu dùng sản phẩm của mình thì nguồn nhân lực rất quan trọng. 

Chúng tôi cũng chú trọng xây dựng, chú trọng sản phẩm trong lĩnh vực du lịch, ẩm thực, lữ hành, lưu trú… Đến nay, Saigontourist Group đã phát triển mảng văn hóa ẩm thực của tổng công ty và Việt Nam quảng bá ra nước ngoài, điển hình như lễ hội phở tại Nhật Bản vừa rồi thu hút hơn 100.000 lượt khách; cũng như những giải thưởng quốc tế về ẩm thực. 

Từ tháng 7-2023, lần đầu tiên tiêu dùng nội địa đạt mức bằng trước trước dịch, nghĩa là chúng ta có sự vực dậy nhất định. Giai đoạn 2019-2020, bán lẻ hiện đại đóng góp 24% thị phần bán lẻ, trong dịch còn 16-18% và đến nay đã quay lại 24%. Điều đó cho thấy đã có hiệu ứng đáng khích lệ từ những chương trình, chính sách của Đảng, Nhà nước đưa ra trong thời gian qua. Trong các tháng 7,8,9 tỉ lệ tiêu dùng hiện đại đã nhích lên so với trước.

Ông Nguyễn Anh Đức

Dù vậy, điều hết sức tiêu cực cho thị trường bán lẻ là lần đầu tiên niềm tin của người tiêu dùng (CCI) tại Việt Nam rớt vào 1 trong những nước thấp nhất khu vực Đông Nam Á. Đây là một trong những yếu tố tác động làm thay đổi thị trường. Tỉ lệ đóng góp của khối nội ngày càng giảm, chỉ khoảng 40%, nghĩa là có sự lệ thuộc vào khối ngoại.

Đối với các DN bán lẻ hiện đại, có 4 xu hướng DN đang tự vận động để thích ứng với thị trường. Một là cơ cấu nguồn hàng hóa đầu vào đang có sự dịch chuyển, hàng ngoại thâm nhập thị trường mạnh mẽ. Lần đầu tiên, trong 9 tháng chúng tôi tiếp hơn 60 đoàn của các tổ chức, cơ quan ngoại giao… để giới thiệu, mở đường cho sản phẩm nước ngoài vào phân phối ở thị trường Việt Nam. Một số DN xuất khẩu gặp khó khăn ở đầu ra cũng quay lại thị trường trong nước.

Thứ 2, người tiêu dùng tiết kiệm hơn, tiêu dùng thông minh và quan tâm nhiều đến tiêu dùng thiết yếu. Hàng organic, xanh, sạch phát triển nhiều trước dịch nhưng trong và sau dịch thì ít được quan tâm hơn. Hàng xa xỉ trở nên kém hấp dẫn.

Thứ 3, các DN đón đầu các xu thế phát triển bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Đến nay, việc chuyển đổi số, thúc đẩy kinh tế tuần hòan, xanh, bền vững đơn giản nhất đã được DN thực hiện. Còn đầu tư chuyên sâu hơn DN rất chần chờ vì điều quan trọng nhất của họ hiện giờ là bảo đảm sự tồn tại, không ưu tiên chi đầu tư cho dài hạn.

Thứ 4, đóng góp cho kinh tế số của ngành bán lẻ có khả năng đạt được chỉ tiêu đóng góp 25% nền kinh tế trong giai đoạn 2025-2030. Thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng hấp dẫn nhưng quy mô còn nhỏ, thị trường còn manh mún, những đơn vị vận hành trong nước đang dựa trên yếu tố cạnh tranh lẫn nhau… và đóng góp hạn chế trong tăng trưởng chung của lĩnh vực bán lẻ, thương mại dịch vụ.

Tôi xin đề xuất một số kiến nghị, cũng là định hướng của các DN trong hiệp hội bán lẻ:

Thứ nhất, ngành bán lẻ quy mô khoảng 140 tỉ USD, nếu có những chính sách tích cực, ngành bán lẻ sẽ tác động trực tiếp người tiêu dùng. Vì vậy, các chính sách sau giai đoạn COVID-19 như giảm 2% thuế suất GTGT tập trung nhiều vào người tiêu dùng cá nhân. Mong rằng thời gian tới các chính sách tập trung vào DN nhiều hơn để giúp DN tồn tại và phát triển.

Thứ 2, những chính sách cần có những hoạch định, áp dụng sớm hơn và mang tính liên tục, dài hơi hơn để các DN có thể tồn tại, phát triển cung ứng của mình.

Thứ 3, quy hoạch tổng thể lại cung cầu nguồn nguyên liệu trên bình diện quốc gia để các nguồn cung trong nước không cạnh tranh lẫn nhau mà phát huy giá trị cốt lõi.

Thứ 4, cần có sự liên kết của các ngành, các hiệp hội để tạo nên sức bật tổng thể cho nền kinh tế hơn là cạnh tranh cục bộ trong từng ngành. Ví dụ, du lịch hợp lực với thương mại để phát triển.

Thứ 5, cần bàn tay vĩ mô để cấu trúc lại để DN quản trị rủi ro, tránh rơi vào khủng hoảng.

Hy vọng chúng ta có thể tạo nên sự hợp lực để DN có thể thích ứng, đẩy mạnh kích cầu và cải thiện chỉ số niềm tin của khách hàng nhằm đưa nền kinh tế vượt qua khó khăn và phát triển bền vững.

PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam

Trong các giải pháp, theo tôi cần tập trung vào tăng trưởng, hiện nay nhấn mạnh vào đầu tư công vì đà giải ngân đang tốt. Còn thị trường nội địa đang suy yếu nên cần chính sách kích cầu để tạo đà cho tăng trưởng kinh tế. Quan trọng là thị trường nội địa cũng ảnh hưởng trực tiếp tới khu vực DN nội địa, còn khu vực FDI chủ yếu đáp ứng cho thị trường nước ngoài. 

Do đó, giải quyết thị trường nội địa cần hỗ trợ cho DN Việt Nam, đây là điểm tất yếu, nếu xử lý được, cùng với đầu tư công sẽ tạo cho kinh tế Việt Nam có nền tảng vững chắc hơn.

Từ nay tới cuối năm nay còn khoảng 2 tháng, trong thời gian này, những cái gì gặt hái được chúng ta cũng đã làm, còn lại sẽ chuyển sang năm 2024. Và Chính phủ cũng có tinh thần, nỗ lực những tháng cuối năm để tạo lan tỏa cho sang năm. 

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ chế biến gỗ TP HCM (Hawa)

Đến tháng 10-2023, ngành gỗ xuất khẩu khoảng 10,8 tỉ USD, giảm 19,9% so với cùng kỳ. Nhưng đã có tín hiệu tốt là từ tháng 7 đến nay, các tháng sau đều tăng nhanh hơn tháng trước và tháng 10 năm nay đã chạm mốc cùng kỳ, cho thấy tín hiệu tốt. Theo tính toán, đến cuối năm nay, tăng trưởng vẫn giảm so với năm ngoái chứ chưa thể có đột phá lớn.

Về kiến nghị tháo gỡ khó khăn, chúng tôi vẫn nhận định trước nay khó khăn thuộc về nội bộ ngành chứ không chỉ của chính sách chung. Bởi, các nước Thái Lan, Indonesia, Malaysia… đều đánh giá cao những chính sách quản lý lâm sản, đất đai của Việt Nam.

Khó khăn của ngành là gì? Sau một thời gian tăng trưởng liên tục trong 10-15 năm mỗi năm tăng 10-15% và DN gỗ Việt Nam bắt đầu đi vào vùng an toàn, làm xuất khẩu nhưng sản xuất ở nội địa, chờ nhà mua hàng quốc tế đến. Khi đơn hàng hiếm, DN Việt Nam mới đi xúc tiến nhưng không có mặt hàng mới, thế hệ thứ 2,3 ngành gỗ chưa có điểm sáng mới, chưa nhiều, chưa có phong trào lớn. Nhìn vào điểm này, trong ngành phải đến tháng 7-2023 có một hội thảo, diễn ra một số thị trường mới, các thị trường mới… Trong khi các DN FDI, các nhà thương mại nước ngoài lại có lợi thế nhất định.

Về chuyển đổi xanh, ngành gỗ đang làm khá tốt, có một nhóm các anh chị nghiên cứu, làm việc với các DN truy xuất nguồn gốc nhưng thiếu các chuyên gia về ngành hàng. Chúng tôi cũng đi trực tiếp các hội chợ và thấy rằng cần tìm những nhóm chuyên gia để biết ngành gỗ trong nước đang đối đầu với ai và tìm giải pháp.

HAWA được sự hỗ trợ của các bộ, ngành và địa phương ở các hội chợ nhưng bản thân chúng tôi cũng đang tăng cường tổ chức và nâng chất các hội chợ, tăng tỉ lệ DN Việt Nam tham gia. Số lượng DN Việt Nam tham gia hội chợ khoảng hơn 60%, và DN nước ngoài cũng đến để mua nhưng con số tuyệt đối không nhiều, chỉ khoảng 220 DN. Nguyên nhân ở đâu, do DN trong nước làm gia công nên không có nhiều sản phẩm để tham gia giới thiệu, nên sắp tới các DN cần đầu tư sản phẩm, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số từ đó tạo lợi thế cạnh tranh.

Trong nội địa, phải ghi nhận nỗ lực xúc tiến thương mại của các sở, ngành địa phương nhưng ngành gỗ cũng chịu tác động rất lớn từ thị trường bất động sản. Phần lớn DN nội thất giảm 40-50%. Chúng ta có ngân sách đầu tư công rất lớn nhưng giải ngân không được bao nhiêu. Ngay việc giảm thuế 2% GTGT chưa thúc đẩy được tăng trưởng kích cầu nội địa. 

Làm sao kích cầu đầu tư tiêu dùng cá nhân? TP HCM cũng chưa sử dụng hết tiền đầu tư công, vậy sao không đẩy mạnh qua tiêu dùng cá nhân như tặng 3% thuế GTGT cho người xây nhà mới, xây sửa nhà cũ? Theo tôi, những điều này cần cân nhắc nhưng cũng cần giải pháp đột phá.

Cần nghiên cứu các kiến nghị trước khi đề xuất để các giải pháp khả thi nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Liên tục nhiều năm, ngành dệt may có mức tăng trưởng khả quan (trừ năm 2020 do ảnh hưởng dịch COVID-19). Năm 2022, ngành dệt may đã xuất khẩu 44,4 tỉ USD, thuộc tốp 2 ngành xuất khẩu lớn của Việt Nam và đứng thứ 3 về xuất khẩu dệt may thế giới.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai

Đến cuối 2022, toàn ngành đã bắt đầu có dấu hiệu thiếu đơn hàng. Đến 2023, tình hình cực kỳ là khó khăn do các thị trường quốc tế giảm tiêu dùng cho quần áo may mặc, giá thành nguyên liệu tăng…trong khi DN hầu hết lệ thuộc vải nhập khẩu (trước dịch nhập rất nhiều từ Trung Quốc, Đài Loan). 

Một khó khăn nữa là toàn thế giới chuyển sang xu thế phát triển bền vững nên những cam kết về môi trường, lao động rất khắc nghiệt, đòi hỏi DN phải đầu tư nhưng giá trị đơn hàng không tăng. VITAS khuyến nghị các DN thành viên "thay đổi hay là chết", phải phát triển bền vững, chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc… Trong năm nay còn có những luật mới như luật về chống lao động cưỡng bức của Mỹ, luật tra soát toàn bộ chuỗi cung ứng của Đức với những quy định rất chặt chẽ về sử dụng lao động trong sản xuất mà DN phải tuân thủ.

Bên cạnh đó, trong vấn đề môi trường, yêu cầu của các thị trường tiêu thụ, nhãn hàng buộc DN phải chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… khiến giá thành sản xuất tăng. Chúng tôi đang kêu gọi các nhãn hàng chia sẻ khó khăn.

Phải nhìn nhận là chưa bao giờ ngành dệt may rơi vào hoàn cảnh cực kỳ khó khăn như hiện nay. VITAS dự đoán kịch bản tốt nhất cho năm nay là kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 44-45 tỉ USD, kịch bản tốt hơn là 45-47 tỉ USD.

Tín hiệu sáng cho ngành là tình hình sản xuất kinh doanh đang ấm dần lên. 7 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu toàn ngành đạt 22,6 tỉ USD, âm 15% so với cùng kỳ 2022. Đến hết 10 tháng, xuất khẩu toàn ngành ước đạt 33 tỉ USD, còn âm khoảng 12,45% so với cùng kỳ 2022.

Trên cơ sở nhận diện, phân tích những khó khăn, tồn tại, VITAS đã điều chỉnh chỉ tiêu xuất khẩu năm nay về mức khả thi hơn là 40 tỉ USD.

Trong bối cảnh hiện nay, tình hình kinh tế khó khăn, việc tiêu dùng nội địa và thương mại nội địa đang đóng vai trò quan trọng, trong đó là một trong 3 trụ cột thúc đẩy tăng trưởng năm 2023.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngọc

Ngành công thương, trong 10 tháng qua, tổng mức bán lẻ hàng hóa đạt khoảng 578.000 tỉ đồng, tăng 11,6% so với cùng kỳ nhưng mức tăng này vẫn chưa đạt so với giai đoạn trước dịch, cho thấy sự tăng trưởng chưa bền vững và chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Để thực hiện các nội dung này, ngành công thương TP HCM từ nay tới cuối năm và năm 2024 đã có giải pháp để tham mưu UBND TP HCM thực hiện trong giai đoạn sắp tới. Cụ thể, thành phố sẽ chú trọng các nội dung về giá cả hàng hóa, lưu thông hàng hóa trên thị trường, lượng hàng bình ổn thị trường nhất là phục vụ Tết 2024. 

Sở Công Thương cũng đã làm việc với các đơn vị để bình ổn thị trường. Chúng tôi sẽ tập trung tổ chức các chương trình khuyến mại, thực hiện các chương trình, kết nối cung cầu, trong đó đặc biệt chú ý liên kết vùng, cụ thể là đang phối hợp với các tỉnh thành tạo nguồn hàng hóa dịp cuối năm, bảo đảm chất lượng hàng hóa, làm sao đem chất lượng tốt nhất cho người tiêu dùng.

Ngành công thương cũng tham mưu nhiều chương trình kích cầu, tổ chức các hội chợ, triển lãm để các DN giới thiệu nguồn hàng trong nước và quốc tế. 

Về xuất khẩu, trong 10 tháng qua, kim ngạch xuất khẩu của thành phố không như kỳ vọng, giảm khoảng 13% do tình hình kinh tế khó khăn. Kỳ vọng từ nay cuối năm, mức giảm sẽ dừng lại ở 1 con số. 

Để đạt được mục tiêu này, ngành công thương đã phối hợp với các đơn vị, hiệp hội tổ chức triển lãm để quảng bá, xúc tiến, kết nối với các quốc gia; phối hợp Trung tâm xúc tiến thương mại TP HCM (ITPC) tổ chức các đoàn hỗ trợ DN tìm kiếm thị trường mới.

Chúng tôi kỳ vọng lộ trình những tháng cuối năm và đầu năm 2024 sẽ tạo điều kiện cho DN thúc đẩy xuất khẩu với những con số tốt đẹp hơn. 

Cần tháo gỡ các điểm nghẽn đến nơi đến chốn

Tôi rất hoan nghênh Báo Người Lao Động tổ chức tọa đàm chủ đề Giải pháp tăng trưởng kinh tế cuối năm 2023 - đầu năm 2024.

TS Trần Du Lịch phát biểu qua hình thức trực tuyến

Theo tôi, hiện nay tình hình kinh tế còn khó khăn, có thể kéo dài đến năm 2024. Tuy nhiên, kinh tế đã có dấu hiệu phục hồi. Nhìn tổng thể, khó khăn nhiều hơn nhưng trong bối cảnh chung của quốc tế thì Việt Nam có nhiều điểm tích cực, đó là nỗ lực chòi đạp, chống chịu của DN trong nhiều lĩnh vực, nỗ lực lớn của chính phủ nhằm tạo niềm tin "chính phủ đồng hành, chia sẻ gỡ khó cho DN".

Những giải pháp không nhằm bảo đảm tăng trưởng kinh tế năm 2023 đạt mục tiêu đề ra mà nhằm tạo nền tảng phục hồi, tăng trưởng mạnh hơn trong giai đoạn 2024-2025. 

Trước thực tế hiện nay, tôi kiến nghị cần tháo gỡ các điểm nghẽn đến nơi đến chốn, trong đó rất hoan nghênh Ngân hàng Nhà nước có nhiều nỗ lực giảm lãi suất nhưng để hiệu quả cần rà lại tất cả các gói tín dụng. 

Một yêu cầu mang tính thời đại là phải chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chúng ta có nhiều chương trình quốc gia nhưng tôi kiến nghị cần có đạo luật chuyển đổi xanh để không lỡ mất cơ hội. 

Nếu nhìn trước COVID-19, tình hình có khó khăn nhưng trong bối cảnh thế giới chung hiện nay, chúng ta có nhiều cơ hội. Vì vậy, cần tận dụng cơ hội khi DN  còn sức lực, còn chống chịu được và muốn vậy cần tập trung tháo gỡ vướng mắc thị trường bất động sản ở cả cung và cầu, bởi lĩnh vực này có tác động tới nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế; cần củng cố thị trường tài chính để tạo nền tảng vững chắc cho nền kinh tế. 

Năm nay có thể không đạt mục tiêu nhưng quan trọng là thể chế chính sách tạo được nền tảng cho tăng trưởng trong giai đoạn tiếp theo. 

Trong bối cảnh khó khăn của năm 2023, các chỉ tiêu kinh tế của TP Đà Nẵng dự kiến không đạt kế hoạch. Trong quý I/2023, kinh tế Đà Nẵng trong đà phục hồi khoảng 7,8%, vượt kế hoạch dự kiến của cả năm từ 6-7% cả năm. Nhưng bước qua quý II,III những khó khăn đã ảnh hưởng nặng nề hơn đến khu vực DN, tốc độ tăng trưởng giảm mạnh nên bình quân 9 tháng tăng trưởng của TP chỉ đạt khoảng 5%, thấp hơn từ 1,5-2% so với kế hoạch đề ra, trong đó cả 3 khu vực đều thấp hơn dự kiến.

Bà Lê Thanh Tùng phát biểu trực tuyến tại Đà Nẵng. Trong ảnh: Các diễn giả, khách mời tham dự trực tiếp tại TP HCM

Nhất là khu vực dịch vụ chiếm trên 60% tỉ trọng GRDP của TP và trong quý I, II cũng có sự phục hồi mạnh mẽ nhưng tăng trưởng dự kiến của năm 2023 chỉ đạt khoảng 5%. Tổng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn TP giảm, bên cạnh đầu tư công thì TP đang nỗ lực đạt tốc độ giải ngân trung ương đề ra từ 95-100%. Vốn đầu tư phát triển của khu vực ngoài nhà nước, khu vực FDI rất khó khăn. Thu hút đầu tư FDI và vốn thực hiện ước giảm.

Những khó khăn của DN và đầu tư của khu vực dân cư và FDI đã tác động tới tăng trưởng kinh tế chung của TP Đà Nẵng.

Đối với kế hoạch năm 2024, trên cơ sở các giải pháp, mục tiêu là tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy đầu tư công khoảng 7%, động lực từ khu vực dịch vụ, đầu tư công… Một số lĩnh vực TP Đà Nẵng tập trung phát triển từ 2024 là dịch vụ như du lịch, thương mại. Du lịch từ sau COVID-19, du lịch nội địa của địa phương cơ bản phục hồi nhưng khách quốc tế chỉ mới phục hồi khoảng 70-80% so với trước dịch nên thành phố sẽ tập trung các giải pháp để phục hồi, thu hút thêm khách quốc tế.

Đà Nẵng cũng tập trung khu vực phát triển, tập trung cho thu hút công nghiệp, CNTT, dù có những kết quả rất khả quan về chuyển đổi số và tiếp tục cận CNTT và đạt được giải thưởng công nhận quốc gia về chuyển đổi số và ứng dụng CNTT nên chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung để hỗ trợ cho phục hồi và tăng trưởng TP.

Đà Nẵng cũng vừa được Chính phủ quy hoạch giai đoạn 2030, tầm nhìn 2050, nên TP sẽ tập trung vào quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch xây dựng, đô thị và phân khu, đồng bộ quy hoạch để tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư và người dân. 

Điểm qua một số bối cảnh lớn của thế giới năm 2023, tác động liên tục và thường xuyên đến kinh tế Việt Nam - được xem là nền kinh tế mở nhất của ASEAN và châu Á. 

GS-TS Nguyễn Đức Khương

Những yếu tố vẫn đang tiếp tục tác động đến tăng trưởng nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam như đại dịch COVID-19, Brexit (Anh rời khỏi EU), xung đột Nga – Ukraine và mới đây nhất là xung đột Israel… đây là những khu vực có tác động tới kinh tế thế giới, những bất ổn này làm cho quá trình phục hồi của các quốc gia vốn đã khó khăn nay khó khăn hơn.

Với Việt Nam, chúng ta đang chuyển từ mô hình có nhiều năng động, chủ động sang cuộc chơi lớn hơn là hội nhập với thế giới. Các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký, trong đó nâng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ, đòi hỏi yêu cầu thị trường cao hơn, năng động, minh bạch, hội nhập...

Điều này đòi hỏi những nhà hoạch định chính sách trên thế giới và Việt Nam phải có giải pháp đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, đòi hỏi năng lực sản xuất tiềm tàng, ngay trước mắt, trung hạn và dài hạn nhằm ứng phó với suy giảm năng suất lao động…

Những yếu tố trên khiến tăng trưởng GDP của Việt Nam đặt ra với 3 kịch bản của Bộ Kế hoạch Đầu tư là phải bám sát những diễn biến kinh tế, chuyển mình của DN, nỗ lực của Chính phủ nhằm đạt mục tiêu thị trường tiến bộ hơn, năng động hơn. Trong bối cảnh áp lực từ nhiều phía buộc chúng ta phải có bước đi chậm hơn, chắc hơn, làm sao chuẩn bị sẵn cho mình nền tảng cơ sở hạ tầng (cứng và mềm), nền tảng phát triển lâu dài…

Trong 3 kịch bản này, thì kịch bản đạt 5,5-6% GDP cần sự nỗ lực rất lớn, dù từ có sức hút từ nước ngoài nhưng cần có thời gian để dòng vốn đầu tư tới Việt Nam và đi vào sản xuất- kinh doanh. Do đó, từ nay tới cuối năm mức tăng trưởng 5,5% cần nỗ lực đi cùng với chuẩn bị nền tảng sẵn sàng cho năm 2024, đi vào chất lượng tăng trưởng, chất lượng đầu tư nước ngoài, chất lượng thể chế, chất lượng kết nối của DN FDI và trong nước… để có mức tăng trưởng cao hơn trong 2024. Đây cũng là bắt buộc trong bối cảnh Chính phủ cam kết Net Zero phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Tôi cho rằng, mục tiêu kịch bản GDP 5,5% là hợp lý, cân nhắc những yếu tố.

Quan trọng là có xu thế lớn của năm 2024. Chúng ta cần phải tiếp tục học hỏi, nghiên cứu từ những bộ máy móc thông minh hơn, hệ thống vận hành lớn hơn sẽ tác động tới thị trường lao động.

Xu thế khẳng định sau COVID-19, đó là thói quen làm việc của người lao động đã thay đổi, rất nhiều DN đưa ra chính sách, giải pháp để trở lại văn phòng nhưng không thành công. Người lao động dịch chuyển sang khu vực làm việc từ xa.

Đang có sự thay đổi rất lớn trên phạm vi toàn cầu là đối đầu với những nền văn hóa khác nhau, điển hình là nhóm dân cư rất tự do và nhóm dân cư rất bảo thủ. Những câu chuyện này sẽ ảnh hưởng tới nhu cầu của các thị trường nước ngoài, thị trường xuất khẩu,… Bản thân những thị trường xuất khẩu như Việt Nam cũng đang bị ảnh hưởng bởi những cuộc chiến văn hóa từ những cộng đồng dân cư khác nhau.

Có những lĩnh vực ngành nghề trên thế giới rất cần nhân sự như chip bán dẫn, Việt Nam cần khoảng 50.000 - 60.000 nhân sự ngành này nhưng hệ thống giáo dục quá tải. Làm sao đi vào lĩnh vực công nghệ tỉ đô, cần những giải pháp nào?

Ghi nhận sự nỗ lực của doanh nghiệp

Năm nay, nền kinh tế đối mặt những cơn gió ngược, ảnh hưởng lớn tới các mục tiêu kinh tế - xã hội. 

Ông Trịnh Hoàng Tuấn Anh, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương

Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Bình Dương đã nghiên cứu để xây dựng kế hoạch tăng trưởng năm 2023. Thực tế, không đạt chỉ tiêu kinh tế - xã hội như kỳ vọng nhưng đã tiệm cận và ghi nhận sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, bộ máy chính quyền và cộng đồng DN.

Năm nay, kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, Ngân hàng thế giới dự báo kinh tế thế giới chỉ tăng trưởng 2,1%, đồng Euro sụt giảm mạnh… Trong nước, 75,8 ngàn DN ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng hơn 21% so với năm ngoái; số DN chờ làm thủ tục giải thể tăng gần 27%.

Với Bình Dương, dự kiến tăng trưởng quý III/2023 đạt 5%, cả năm từ 6%- 6,3%, thấp hơn mục tiêu đề ra. Sau 10 tháng, xuất khẩu sang các quốc gia vẫn gặp khó do các thị trường giảm tiêu thụ. Giải ngân đầu tư công, thu hút FDI còn thấp so với chỉ tiêu cũng ảnh hưởng tăng trưởng của tỉnh.

Tuy vậy, cũng cần ghi nhận những thuận lợi là sự cố gắng của cộng đồng DN. Qua tiếp xúc, các DN trên địa bàn tỉnh nhận định trong quý IV/2023 tình hình sẽ khả quan hơn do các thị trường tăng tiêu thụ dịp Noel và cuối năm.

Trong các tháng còn lại trong năm, Bình Dương sẽ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, cố gắng thu hút FDI để đạt mục tiêu để ra, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.