Cảng ùn ứ hàng thực phẩm

 

 

Tại cảng Cát Lái, hiện có hơn 500 container hàng đông lạnh bị kẹt (mỗi container có trọng lượng từ 23 - 25 tấn), còn các cảng khác, mỗi cảng cũng bị kẹt lại vài chục container.

 

Nhiều doanh nghiệp (DN) cho biết theo Thông tư 25/2010/TT-BNNPTNT của Bộ NN-PTNT có hiệu lực từ ngày 1-9, quy định: Các mặt hàng thịt đông lạnh, nguyên liệu thủy sản, kể cả thực phẩm khô nhập khẩu từ ngày 1-9-2010 phải đáp ứng nhiều điều khoản mà trước đây không có. Theo đó, nước xuất khẩu phải cung cấp danh sách đơn vị sản xuất để cơ quan chức năng VN kiểm tra chứng nhận; phải có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) của cơ quan thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Ngoài ra, DN còn phải có thêm giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận ATVSTP do cơ quan thẩm quyền VN cấp... Rất nhiều lô hàng nhập khẩu đã về cảng nhưng DN không có đủ các giấy tờ trên.

 Ông Đoàn Ngọc Thơ, chủ một DN chuyên nhập khẩu thịt đông lạnh tại TPHCM, cho biết 2 tuần qua, hơn 20 container thịt đông lạnh của DN không thông quan được: “Mỗi ngày chúng tôi mất khoảng 40 triệu đồng tiền điện, tiền lưu bãi...”. Ông Đỗ Hà Nam, Giám đốc Công ty XNK Intimex TPHCM, bức xúc: “Mỗi ngày công ty chúng tôi có cả chục container hàng đông lạnh nhập về cảng bị vướng những thủ tục trên. Hàng cứ về dồn dập từng ngày vì đã ký hợp đồng với đối tác từ trước, nay muốn ngưng nhập cũng không được”...

 

Không chỉ thực phẩm nhập khẩu mà các mặt hàng nguyên liệu thủy hải sản được các DN nhập về để chế biến hàng xuất khẩu cũng bị vướng. Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Giám đốc Công ty Hải Nam (tỉnh Bình Thuận), cho biết nguyên liệu nhập về nhưng không được đưa vào chế biến xem như mất trắng vì tiền đã thanh toán hết khi nhập. Mặt khác, DN phải bồi thường hợp đồng đã ký với khách hàng vì không cung cấp hàng theo đúng tiến độ.

 

 

Ông Nguyễn Xuân Bình, Giám đốc Trung tâm Thú y Vùng VI, cho biết trung tâm đã làm hết trách nhiệm, đó là lấy mẫu kiểm tra chất lượng và cấp mẫu giấy 23 theo đúng quy định. Tuy nhiên, với giấy này cũng chưa đủ vì hải quan bắt buộc phải có thêm giấy chứng nhận ATVSTP, trong đó có chứng minh cả nguồn gốc lô hàng do cơ quan chức năng nước xuất khẩu cấp và cả giấy chứng nhận ATVSTP do cơ quan chức năng của VN cấp. Thế nhưng, đến nay cũng chưa có cơ quan chức năng nào của VN được phân công cấp giấy chứng nhận ATVSTP.

 

Nhiều DN cho biết đã “gõ cửa” hầu hết các cơ quan chức năng từ Bộ NN-PTNT cho đến Bộ Y tế nhưng đều bị từ chối. Đến Cục Quản lý Chất lượng nông lâm sản và thủy sản thì được bảo không phải việc của họ; đến ngành y tế thì được trả lời là không đúng chức năng... Chưa kể hàng nhập khẩu hiện nay còn phải có thêm giấy phép nhập khẩu do Bộ Công Thương cấp mới được thông quan (trước đây không có loại giấy phép này). 

 

Theo ông Nguyễn Xuân Bình, để giải quyết vấn đề hàng ách tắc tại cảng như hiện nay là rất khó. Các bộ, ngành cần phải họp bàn để thống nhất cách giải quyết và ra văn bản rõ ràng mới thực hiện được.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), những quy định theo Thông tư 25 rất khó thực hiện, bởi nhiều nước xuất khẩu không hợp tác, cũng như nguồn nguyên liệu thủy sản phần lớn được mua thông qua các công ty kinh doanh chứ không thể mua trực tiếp với công ty đánh bắt.