Chấm dứt đầu tư ngoài ngành

Vinashin là một trong những tập đoàn thua lỗ nặng nề do đầu tư ngoài ngành không hiệu quả. Ảnh: Tấn Thạnh

Phân nhóm doanh nghiệp Nhà nước

Theo các chuyên gia kinh tế, đây là một bước tiến cho thấy quyết tâm của Nhà nước trong việc lập lại vai trò chủ đạo, dẫn dắt các thành phần kinh tế khác của DNNN đang bị nhiều tai tiếng, liên tục thua lỗ… thời gian qua.

Trong quá trình tái cơ cấu, các DNNN sẽ được phân thành 3 nhóm. Nhóm 1, các DNNN chiếm 100% vốn điều lệ trong các lĩnh vực độc quyền Nhà nước, quốc phòng, an ninh, thủy nông, sản xuất phân phối điện quy mô lớn, cảng hàng không, cảng biển, in, đúc tiền… Nhóm 2 gồm các DNNN nắm giữ từ 50% đến 70% vốn điều lệ khi cổ phần hóa TĐ-TCT Nhà nước trong các lĩnh vực khai thác, chế biến tài nguyên, khoáng sản, bán buôn lương thực, bán buôn thuốc phòng chữa bệnh, tài chính, tín dụng, bảo hiểm… Nhóm 3, các DNNN thua lỗ kéo dài, không khắc phục được sẽ thực hiện bán, chuyển nhượng, tái cơ cấu, giải thể, phá sản.

Việc thoái vốn thực hiện theo nguyên tắc thị trường đối với các lĩnh vực không phải ngành kinh doanh chính của DNNN hoặc không trực tiếp liên quan tới ngành kinh doanh chính, những DN mà Nhà nước không cần chi phối. Quá trình tái cơ cấu được thực hiện theo ngành không phân biệt cấp, cơ quan quản lý. Trước mắt, các ngành trong lĩnh vực xây dựng, thương mại, viễn thông, xuất bản, xổ số kiến thiết, cấp thoát nước, môi trường đô thị, đường sắt, đường thủy… sẽ tiến hành trước. Đặc biệt, trong đề án nêu rõ việc xác định cụ thể, làm rõ quyền hạn trách nhiệm của hội đồng thành viên, tổng giám đốc, giám đốc DN trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản Nhà nước để bảo đảm  nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tài sản.

Phải vượt qua rào cản lợi ích nhóm

Chuyên gia kinh tế cao cấp - TS Lê Đăng Doanh hoan nghênh thái độ cương quyết của Chính phủ với yêu cầu thoái vốn đầu tư ngoài ngành của DNNN với đề án cụ thể, quy trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, tổ chức đại diện phần vốn Nhà nước tại các DN. Chuyên gia tài chính - TS Đinh Thế Hiển nhận xét đề án này phù hợp với chiến lược tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng bền vững. Việc phân công lại nền kinh tế với nhiều DN đại chúng, DN vừa và nhỏ sẽ giúp kinh tế phát triển đồng bộ hơn.

TS Cao Sĩ Kiêm, nguyên thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đánh giá yêu cầu DNNN chấm dứt đầu tư đa ngành, ngoài lĩnh vực chính của mình là đúng đắn bởi tình trạng đầu tư tràn lan gây nhiều rủi ro, tổn thất lớn cho ngân sách Nhà nước thời gian qua. Chuyên gia kinh tế - TS Bùi Kiến Thành cho rằng các TĐ-TCT Nhà nước không thể đi kinh doanh khách sạn, mở hãng taxi… cạnh tranh trực tiếp với DN dân doanh. DNNN nên tập trung vào các nhiệm vụ chiến lược to lớn hơn, những gì DN dân doanh không làm được mới cần đến DNNN. “Quá trình thoái vốn của TĐ-TCT cần tiến hành nhanh chóng, quyết liệt từ nay đến năm 2015 để tập trung vào lĩnh vực nòng cốt đúng vai trò của mình. Ngay các ngân hàng quốc doanh cũng cần thoái vốn thông qua bán cổ phần, cổ phần hóa…” - TS Bùi Kiến Thành nói.

Kỳ tới: Không nương nhẹ, chần chừ