“Giải cứu” hay đẩy nông sản vào ngõ cụt?

Tỉnh Quảng Ngãi hiện có khoảng 700ha trồng dưa hấu, với sản lượng trên 24.000 tấn. Cây trồng này không có trong cơ cấu và cũng không được ngành nông nghiệp khuyến khích nhưng vì lợi nhuận trước mắt, nhiều nông dân ở tỉnh Quảng Ngãi đã ồ ạt trồng dưa hấu, dù không biết thị trường tiêu thụ như thế nào?

Rất nhiều sinh viên và người dân cùng chung tay "giải cứu" dưa hấu (Ảnh minh họa: Dân trí)

Do không có đầu ra, nông dân lại trông chờ vào sự “giải cứu” của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh. Thế nhưng, việc giải cứu mang tính thiện nguyên như vừa qua dễ đẩy người nông dân vào ngõ cụt.

Những ngày qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh tình trạng dưa hấu của nông dân tỉnh Quảng Ngãi không có đầu ra và sự vào cuộc “giải cứu dưa hấu” của một số đoàn thể, doanh nghiệp hỗ trợ nông dân tiêu thụ dưa hấu.

Tuy nhiên, việc giải cứu này cũng chỉ giúp cho một số ít nông dân, còn đa số người trồng dưa tỉnh Quảng Ngãi đang "dở khóc, dở cười", với lượng dưa hấu tồn đọng sau thu hoạch do không có người mua, hoặc mua với giá rẻ mạt.

Ông Nguyễn Ngọc Thao ở thôn Nhơn Tân, xã Phổ Nhơn, huyện Đức Phổ vừa bán 20 tấn dưa cho thương lái với giá 1.000 đồng/kg than thở: Dưa bán giá rẻ quá, có chỗ còn không có người mua. Vì thế, nhiều hộ nông dân trắng đất, để dưa hấu cho bò ăn...

Hỗ trợ nông dân trồng dưa hấu, Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi đã kêu gọi các đơn vị giúp bà con tiêu thụ gần 600 tấn dưa. Mới đây, hệ thống Siêu thị Big C Việt Nam cũng đã về tận ruộng ký hợp đồng thu mua hơn 400 tấn dưa hấu và phân phối trên toàn Hệ thống siêu thị Big C với giá 4.800 đồng/kg. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời.

Anh Đặng Minh Thảo, Bí thư Tỉnh Đoàn Quảng Ngãi cho biết: Đã nhiều lần Tỉnh Đoàn đã phát động giải cứu dưa hấu, muối cho diêm dân, tất cả việc làm đó đã thể hiện được tinh thần trách nhiệm của thanh niên với cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, người nông dân cũng phải tự tìm đầu ra cho nông sản của mình, nhất là những nông sản không theo quy hoạch, không khuyến khích trồng.

Năm nay tỉnh Quảng Ngãi trồng khoảng 700ha dưa hấu, tập trung ở các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, Mộ Đức, Đức Phổ, Tư Nghĩa với sản lượng ước khoảng 24.000 tấn. Trong đó, Bình Sơn là địa phương có diện tích trồng dưa hấu cao nhất tỉnh Quảng Ngãi. Ngoài dưa hấu, hiện nay, người trồng ớt trên địa bàn huyện Bình Sơn cũng điêu đứng vì giá ớt giảm sâu mà cũng không có đầu ra.

Ông Võ Đình Trà, Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, cho rằng: Việc Siêu thị Big C thu mua dưa hấu cho nông dân Quảng Ngãi là tín hiệu vui, vậy tại sao chúng ta không kêu gọi doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho nông dân ngay từ đầu?

"Được mùa mất giá, được giá mất mùa" là bài toán đặt ra cho ngành nông nghiệp nói chung, và tỉnh Quảng Ngãi nói riêng. Bởi hiện nay, việc tiêu thụ nông sản phần lớn do nông dân “tự bơi”, chưa có sự hỗ trợ, định hướng kịp thời của các ngành chức năng. Trong khi đó, thị trường tiêu thụ hiện nay của dưa hấu chủ yếu là Trung Quốc, một khi phía Trung Quốc ngưng tiêu thụ hoặc hạ giá thì nông dân coi như trắng tay.

Ông Dương Văn Tô, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: Trên cơ sở lợi thế của cây trồng đó, cần xây dựng lại các kế hoạch về chiến lược sản phẩm, phải gắn kết với thị trường, tạo mối liên kết giữa dân với hợp tác xã với doanh nghiệp. Bởi lẽ, doanh nghiệp là người khởi xướng, kết nối thị trường cho nông dân thông qua hợp tác xã.

Dưa hấu cũng như một số sản phẩm nông nghiệp luôn bị ứ đọng, giá rẻ mạt, không có đầu ra là thực trạng chung của sản xuất nông nghiệp hiện nay. Việc giải cứu dưa hấu mang tính thiện nguyện như vừa qua dễ làm người nông dân trông chờ, ỷ lại và đi vào ngõ cụt. Vì vậy, cùng với việc quy hoạch lại cây trồng, các ngành chức năng, chính quyền các địa phương cần đẩy mạnh việc thành lập các tổ hợp tác, nhóm hộ, kêu gọi doanh nghiệp hỗ trợ nông dân, tìm đầu ra ổn định./.