Hàng quá cảnh vì sao bị "vịn"?

Ngày 17-9, Cục Hải quan TP HCM và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã có buổi làm việc với Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, các hãng tàu để ghi nhận, giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng quá cảnh.

Trước đó, đại diện 4 hãng vận tải, chiếm 90% thị phần hàng hóa container tuyến thủy nội địa giữa Việt Nam - Campuchia từ cảng khu vực TP HCM và Cái Mép đi Phnom Penh và ngược lại đã gửi công văn khẩn lên Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, đề nghị tháo gỡ vướng mắc. Họ cho rằng từ đầu tháng 8-2020 đến nay, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã yêu cầu doanh nghiệp xuất trình hàng hóa để kiểm tra niêm phong vận chuyển, đồng nghĩa với việc phải hạ các container xếp tầng trong bãi xuống mặt đất khi làm thủ tục khai báo tờ khai vận chuyển độc lập cho các container từ nước ngoài đi Phnom Penh quá cảnh qua Việt Nam. Nếu đáp ứng nhu cầu trên thì doanh nghiệp sẽ phát sinh chi phí lớn, trong khi điều kiện tại bến bãi không đáp ứng được. Từ khi không thông quan, số lượng lớn container bị ách tắc.

Đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cho biết từ đầu năm đến hết tháng 8, đơn vị này đã làm thủ tục cho 30.627 tờ khai hải quan quá cảnh, với số lượng trên 70.000 container. Tuy nhiên, có trường hợp lợi dụng hình thức quá cảnh để vi phạm pháp luật hải quan như: vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, tự ý tiêu thụ hàng quá cảnh tại thị trường Việt Nam, cắt seal đánh tráo hàng hóa quá cảnh. Hơn 2 tháng qua, đơn vị này đã xử phạt 19 trường hợp vi phạm về vận chuyển hàng quá cảnh, phát hiện 30 trường hợp sai seal hãng tàu.

Ông Nguyễn Hữu Nghiệp, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP HCM, cho rằng lãnh đạo cục rất chia sẻ bức xúc của doanh nghiệp nhưng cũng hiểu lý do Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 kiểm tra. Bởi thời gian qua, hàng quá cảnh còn nhiều vấn đề khi kiểm tra bị phát hiện nên tình hình trở nên căng thẳng. Cục Hải quan TP đã họp và chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 không hạ container kiểm tra mà kết hợp trong lúc vận chuyển, phối hợp với đơn vị cảng kiểm tra đối chiếu ngay tại cầu cảng. Nếu có dấu hiệu vi phạm thì đưa vào ngay khu vực khám xét. "Việc ách tắc là do công tác phối hợp còn thiếu tiếng nói chung. Nếu doanh nghiệp phối hợp tốt thì mọi việc rất thuận lợi. Vì vậy, Cục Hải quan TP sẽ giám sát, xử lý xong ngay trong hôm nay" - ông Nghiệp khẳng định.

Đặc biệt, ông Nghiệp đề nghị Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn phải để riêng hàng quá cảnh để thuận lợi trong quản lý, vận chuyển. Khi tàu nhập cảnh phải báo cáo số seal cho rõ ràng, nếu seal nào sai phải báo ngay chứ không để đến khi kiểm tra thực tế thì sửa rồi tranh luận. Phải làm tốt việc này để hàng hóa quá cảnh thực thi đúng cam kết với nước bạn.