Lãi suất tiền gửi nhích dần

Trong tuần đầu tiên của năm 2016, Ngân hàng (NH) Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) tăng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 3 tháng lên 5,2%/năm, kỳ hạn 6 tháng 5,8%/năm, đặc biệt là lãi suất của kỳ hạn 15 tháng lên tới 7,5%/năm. Ngoài ra, Eximbank còn cộng thêm lãi suất từ 0,2%-0,6%/năm cho khách hàng bán vàng, USD rồi gửi tiết kiệm. NH Á Châu cũng điều chỉnh lãi suất tiết kiệm 1-3 tháng lên 4,4%-4,8%/năm.

“Ông lớn” châm ngòi

Trước đó, NH Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) cũng tăng lãi suất thêm từ 0,1%-0,2%/năm đối với kỳ hạn từ 3, 4 và 5 tháng lên mức 5,3%-5,5%/năm. “Ông lớn” NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) tăng mạnh lãi suất từ 0,5%-0,8%/năm. Theo đó, kỳ hạn 1 tháng tăng từ 4%/năm lên 4,8%/năm, kỳ hạn 2 tháng từ 4,3%/năm lên 5%/năm, kỳ hạn 3 tháng từ 4,7%/năm lên 5,2%/năm. NH TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) cũng áp dụng lãi suất mới của kỳ hạn 1-3 tháng ngang bằng BIDV.

Khách hàng giao dịch tại Ngân hàng Đông Á Ảnh: Tấn Thạnh

Đợt tăng lãi suất lần này xuất phát từ các NH lớn từ tuần cuối của năm 2015, khi NH Nhà nước tuyên bố tăng trưởng tín dụng của năm 2016 vào khoảng 20% và không cào bằng hạn mức tăng trưởng tín dụng giữa các NH thương mại. Công ty Chứng khoán Bảo Việt nhận định các NH lớn châm ngòi tăng lãi suất là để huy động vốn cho năm 2016.

Phó Tổng Giám đốc NH An Bình, ông Nguyễn Mạnh Quân, cho biết lãi suất tiền gửi tăng vào gần Tết là tất yếu bởi thời điểm này, NH giải ngân khá mạnh, khách hàng cũng cần tiền để tập trung kinh doanh, chi trả lương, thưởng, thanh toán nợ nần… Do đó, các NH thường nâng lãi suất để thu hút tiền gửi.

Tuy nhiên, theo ông Quân, điểm đáng chú ý của đầu năm 2016 là các NH áp theo tỉ giá mới và thị trường ngoại tệ đã có phản ứng tích cực. Giá trị của VNĐ vẫn đứng vững bất chấp đồng tiền của nhiều quốc gia khác mất giá so với USD trong thời gian gần đây. Để khuyến khích người dân nắm giữ VNĐ, tăng thêm tính hấp dẫn nội tệ, góp phần ổn định tỉ giá, lãi suất tiền gửi VNĐ phải tăng.

Dồn vốn cho vay dài hạn

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NH Nhà nước Chi nhánh TP HCM, giải thích từ tháng 10-2015, để thu hút vốn đáp ứng nhu cầu cho vay vào cuối năm, các NH đã nhiều lần tăng lãi suất tiền gửi với mức tăng hợp lý. Thông thường, NH gần như chỉ huy động vốn từ 1-3 tháng nhưng phải cho vay từ 6-12 tháng trở lên.

Nếu thời điểm này, khách hàng rút tiền nhiều, NH sẽ gặp khó khăn về vốn, buộc phải tăng lãi suất để thu hút tiền gửi bổ sung nguồn vốn. Theo ông Minh, tuy lãi suất tiền gửi tăng nhưng các NH cố gắng tiết giảm chi phí để vẫn ổn định lãi suất cho vay vì nếu tăng, có thể khách hàng sẽ không vay hoặc nợ xấu tăng.

Theo NH Nhà nước Chi nhánh TP HCM, năm 2015, tín dụng tăng trưởng trên địa bàn tăng 15,6% - cao nhất trong 5 năm qua. Hầu hết tín dụng tập trung vào sản xuất và kinh doanh, chiếm 80% tổng dư nợ cho vay, trong đó dư nợ cho vay trung và dài hạn (từ 12 tháng đến 20 năm) là 711.116 tỉ đồng, chiếm 57,6% tổng dư nợ. Đây là điểm khác biệt so với năm 2014, chứng tỏ doanh nghiệp đã vay được vốn trung và dài hạn để mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ…

Phó Thống đốc NH Nhà nước Nguyễn Phước Thanh cảnh báo nguồn vốn chủ yếu của NH là ngắn hạn nhưng phần lớn cho vay dài hạn là hết sức rủi ro.