Nên để doanh nghiệp tự quyết mức khuyến mãi

Tháng Khuyến mãi vừa diễn ra ở TP HCM. Hầu hết các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng... đều hưởng ứng chương trình khuyến mãi chung của TP với mức giảm giá tối đa 49% hoặc bán hàng kèm quà tặng, tích điểm. Không khí mua sắm khá sôi động tại một số siêu thị tổng hợp, còn tại các trung tâm thương mại lớn như Diamond, Parkson, Crescent Mall…, khách tham quan chụp ảnh, ăn uống nhiều hơn mua hàng.

Muốn giảm “thả ga” nhưng không được phép

Trao đổi với chúng tôi tại Hội chợ Tháng Khuyến mãi (đang diễn ra tại TP HCM), một số doanh nghiệp (DN) cho biết rất muốn giảm giá nhiều hơn cho khách nhưng vướng quy định của Luật Thương mại, DN chỉ được giảm giá dưới 50% giá bán sản phẩm nên đành giảm tối đa 49% để không bị phạt. Một số DN, cửa hàng (đặc biệt là hàng mỹ phẩm) “lách” luật bằng cách tổ chức ngày hội xả hàng cho nội bộ (thật ra là bán cho khách hàng), ngày hội sale off giảm giá đến 70%-80% giá trị sản phẩm; chỉ trong vòng 2-3 ngày đã vét sạch kho.

Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), quy định này đang hạn chế quyền tự do kinh doanh của DN. Việc can thiệp quá sâu vào hoạt động của DN như thế này không có nhiều ý nghĩa và quy định đã không theo kịp nhu cầu của thị trường, người tiêu dùng.

Quy định giảm giá, khuyến mãi không được quá 50% khiến doanh nghiệp khó khăn khi muốn giải phóng hàng hóa nhanh để quay đồng vốn. Trong ảnh: Hàng hóa rầm rộ giảm giá trong Tháng Khuyến mãi của TP HCM Ảnh: Tấn Thạnh

Giới DN thì cho rằng quy định này đã quá lạc hậu so với thực tế, nhất là đối với các ngành hàng tiêu dùng nhanh, điện máy, thời trang. Giám đốc một DN may mặc cho biết trong kinh doanh hàng may mặc luôn dôi dư một số mặt hàng lỗi mốt, hàng qua mùa, DN cần “giải phóng” nhanh để thu hồi vốn, càng “ngâm” lâu lô hàng càng mất giá hoặc trở nên vô giá trị. Mức giảm giá dưới 50% theo quy định hiện tại không còn đủ sức kích thích người tiêu dùng, DN muốn giảm giá nhiều hơn, lên đến 60%-70% nhưng không được phép.

Ông Trần Đình Lưu Phong, Giám đốc marketing Công ty TNHH Khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang, dẫn chứng nhiều mặt hàng điện máy, điện tử tồn kho 3 năm trước, giờ giảm giá 49% cũng khó bán. Ví dụ, điện thoại di động 3 năm trước công ty nhập hàng vào giá 5 triệu đồng/chiếc nhưng bây giờ bán 2,5 triệu đồng/chiếc không ai mua. Công ty muốn giảm giá hơn nữa để giải phóng hàng tồn kho, thu hồi vốn nhưng không thể vì nếu cơ quan chức năng phát hiện sẽ bị phạt, trường hợp không bị phát hiện thì đến lúc hạch toán thuế cũng không được chấp nhận. “Đặc trưng của hàng công nghệ, kỹ thuật số là giảm giá rất nhanh. Chúng tôi đang giải quyết hàng tồn, hàng lỗi mốt bằng cách dùng làm hàng khuyến mãi, tặng kèm cho khách nhưng không phải khách nào cũng thích như vậy. Trong khi các đơn vị kinh doanh lớn bị quản lý, không dám làm trái quy định thì các cửa hàng nhỏ, bán hàng trên mạng giảm giá “thả ga”, không cơ quan nào “sờ” tới” - ông Lưu Phong bức xúc.

Đi ngược tinh thần kinh tế thị trường

Cho rằng quy định trên không những hạn chế quyền tự do kinh doanh của DN mà còn cản trở quyền lợi của người tiêu dùng, ông Hoàng Tùng - chuyên gia marketing, CEO chuỗi Pizza Home (Hà Nội) - phân tích việc DN khuyến mãi bao nhiêu phụ thuộc vào điều kiện của DN. Bản chất việc khuyến mãi lớn cũng mang lại lợi ích tốt cho người tiêu dùng. Bản thân như Pizza Home và rất nhiều DN thức ăn nhanh khác, khi muốn đưa sản phẩm mới vào menu đều cần phải có nhận định của khách hàng. Chính vì vậy, việc đưa ra những sản phẩm mẫu để khách hàng ăn thử hoặc giảm giá lớn để kích thích khách hàng dùng thử là điều rất bình thường. Cũng có những mặt hàng sau một thời điểm sẽ mất đi giá trị tinh thần rất nhiều mặc dù sản phẩm vẫn y nguyên như vậy. Trong trường hợp đó, DN giảm giá vượt mức 50% cũng là tất yếu.

“Trong kinh doanh, có rất nhiều trường hợp biến số xảy ra và chương trình giảm giá khuyến mãi là một trong những công cụ có thể giúp DN giảm bớt rủi ro. Hoặc khi DN chuyển hướng kinh doanh sẽ cần phải bán đi mặt hàng cũ để chuyển sang mặt hàng mới, trong trường hợp này, nếu sản phẩm đến được tay người tiêu dùng với giá thấp thì cả DN lẫn người tiêu dùng đều có lợi. Hoặc đôi khi DN đang bế tắc về dòng tiền và cần thiết phải giải phóng hàng để thu về tiền mặt thì công cụ khuyến mãi sẽ giúp ích cho DN rất nhiều. Theo tôi, nên để DN tự quyết việc giảm giá hay khuyến mãi sản phẩm của mình. Việc quy định trần giảm giá về bản chất là đi ngược lại với tinh thần kinh tế thị trường mà chúng ta đang theo đuổi” - ông Hoàng Tùng nêu.

Tại buổi họp báo về Tháng Khuyến mãi mới đây, ông Nguyễn Phương Đông, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM, cũng bày tỏ quan điểm không ủng hộ quy định cũ kỹ này. Theo ông Đông, việc khuyến mãi vượt mức quy định hiện hành có thể giúp DN tiêu thụ hàng hóa. Trong kinh tế thị trường, việc gò bó ở mức khuyến mãi dưới 50% như hiện nay làm giảm tính chủ động trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Cũng theo ông Đông, trong khi quy định này chưa được sửa, các DN phải tự cân nhắc để giảm giá đúng quy định. Cụ thể, trong Tháng Khuyến mãi, tất cả đơn vị đăng ký khuyến mãi đều phải đăng ký mức giảm giá; Sở Công Thương cùng các quận - huyện tăng cường kiểm tra, kiểm soát nhưng thực tế, việc bảo đảm 100% đơn vị thực hiện đúng quy định là một thách thức lớn vì số lượng đơn vị tham gia khuyến mãi giảm giá trên địa bàn TP HCM quá khổng lồ, rất khó kiểm soát.