Ngang nhiên thanh toán bằng tiền ảo bitcoin

Điều này không chỉ gây thất thu thuế cho ngân sách nhà nước mà người mua dịch vụ cũng dễ dàng mất trắng số tiền đã thanh toán vì không được bảo hộ.

Công khai thanh toán bằng "tiền ảo"

Tuần qua, giới đầu tư tài chính thế giới được phen "hốt hoảng" khi sàn giao dịch "tiền ảo" BTC-e ngưng hoạt động. Tại Việt Nam, giới "đầu nậu" Bitcoin ước tính số tiền của người chơi bị "kẹt" trên hệ thống BTC-e cũng lên tới hàng chục triệu USD.

Dù trước đó nhiều sàn giao dịch "tiền ảo" đã bị đánh sập nhưng nó vẫn luôn thu hút nhiều người tham gia đầu tư. Không chỉ đầu tư, nhiều doanh nghiệp còn ngang nhiên đưa "tiền ảo" vào phương thức thanh toán dù chưa được nhà nước cho phép.

Được sự giới thiệu của một "đầu nậu", phóng viên đã xâm nhập một công ty du lịch chấp nhận thanh toán bằng bitcoin tại quận Tân Bình, TP HCM. Tại đây, cả giám đốc và nhân viên của công ty X. liên tục cho rằng việc thanh toán bằng bitcoin là xu hướng thế giới. Ngoài những tiện ích như thanh toán nhanh, bí mật thì còn giúp doanh nghiệp "qua mặt" được các cơ quan thuế.

"Ở đây bọn chị đồng ý thanh toán bằng bitcoin khoảng 1 năm trở lại đây thôi. So với thanh toán bằng tiền mặt thì thanh toán bằng bitcoin vừa nhanh vừa tiện lợi. Nếu bên em chưa có bitcoin thì tụi chị sẽ mua bitcoin cho tụi em luôn. Em cứ trao đổi với sếp, thanh toán bằng bitcoin mình vừa không phải chịu phí ngân hàng, vừa không bị truy thu thuế nên rất có lợi cho doanh nghiệp. Ở đây tụi chị bao nhiêu công ty thanh toán bằng bitcoin có sao đâu, người ta cứ nói vi phạm pháp luật mà mình thấy phù hợp thì mình làm thôi", bà L. - Giám đốc công ty du lịch X. cho biết.

Nhiều doanh nghiệp công khai đăng tải thông tin thanh toán bằng bitcoin.

Tại một công ty chuyên kinh doanh bút khắc tên trên đường Phan Đăng Lưu (quận Phú Nhuận, TP HCM), nhân viên tại đây cho biết: "Tụi em thanh toán bằng bitcoin cho tiện anh ạ, giờ mình thanh toán nhiều mà cứ thanh toán qua ngân hàng thì mất thời gian và chi phí lắm. Anh cứ mua bitcoin xong chuyển mã qua cho tụi em, nhận được mã tụi em chuyển hàng cho. Anh chị không phải lo về luật pháp đâu, tụi em kinh doanh lâu năm mà có bị ai hỏi gì đâu. Giờ bitcoin được thế giới công nhận rồi, mình cứ theo thế giới mình làm thôi".

Không chỉ 2 doanh nghiệp trên, nhiều doanh nghiệp kinh doanh online tại TPHCM cũng đang chấp nhận thanh toán bằng bitcoin. Phía sau những phi vụ giao dịch trên là một hệ thống tư vấn để lôi kéo người chơi đầu tư vào bitcoin. Đặc biệt, nhiều người do đã "nhúng chàm" khi tham gia vào bitcoin và thua lỗ nên muốn lôi kéo người khác vào chơi để ăn phần trăm.

Biểu tượng thanh thanh toán bằng bitcoin của các doanh nghiệp tại TP HCM

Những giao dịch đáng ngờ

Không giống như các doanh nghiệp trên, một quán cà phê trên đường Võ Văn Kiệt mang tên bitcoin còn ngang nhiên cho khách thanh toán tiền cà phê, pizza bằng bitcoin. Do vậy, nhiều người nhầm lẫn hình thức trên đã được thừa nhận nên càng quyết tâm đầu tư vào bitcoin hơn.

"Ở đây chỉ cần anh chị có mã code bằng bitcoin là có thể thanh toán rồi. Giá cả thì tụi em tính theo giá bitcoin hiện hành thôi. Nếu anh chị chưa có bitcoin thì anh chị qua trụ sở chính của tụi em, có máy móc và thiết bị đầy đủ để anh chị mua bitcoin", nhân viên quán cho biết.

Chỉ cần bỏ tiền ra lập tài khoản nhân viên quán cà phê sẽ hướng dẫn khách hàng mua bitcoin và thanh toán bằng bitcoin.

Khi phóng viên đặt vấn đề đồng tiền ảo này không bị kiểm soát bởi hệ thống ngân hàng nào và ai có thể đảm bảo việc thanh toán này cho người mua thì nhân viên quán quả quyết: "Anh chị cứ yên tâm, chỗ tụi em làm ăn uy tín, anh chị thấy bao nhiêu người thành tỉ phú nhờ bitcoin trên thế giới chưa? Tại Việt Nam cũng nhiều người giàu lên nhờ bitcoin rồi đó, anh chị cứ yên tâm".

Theo các chuyên gia kinh tế, đồng tiền ảo bitcoin đang được xem là hình thức đầu cơ nhiều hơn đầu tư, bởi khả năng mất trắng toàn bộ số tiền của mình là rất lớn. Mặt khác, đồng tiền này có biên độ biến động quá lớn trong một thời gian ngắn nên dễ xảy ra thua lỗ nằm ngoài tầm kiểm soát. Và nếu xét tác động đến nền kinh tế trong nước thì không hề có lợi. Tất cả các giao dịch liên quan đến đồng "tiền ảo" hiện đều là giao dịch ngầm, vì thế nhà đầu tư đồng tiền này sẽ dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng.

Ông Phan Dũng Khánh - Chuyên gia kinh tế tại TP HCM, cho biết: "Việc thanh toán bằng bitcoin tác động xấu đến nền kinh tế, mang tính chất quảng cáo nhiều hơn. Khi cầm đồng "tiền ảo" này chỉ được giao dịch trên thị trường quốc tế nhưng đó là sự rủi ro rất lớn. Những giao dịch này đều là giao dịch đáng ngờ, nên những doanh nghiệp chân chính không bao giờ thanh toán. Do vậy, để tránh bị lừa chúng ta không nên tham gia vào các hình thức thanh toán bằng "tiền ảo" bitcoin".

Ngân hàng nhà nước khẳng định giao dịch bitcoin chưa được cho phép tại Việt Nam.

Chia sẻ thêm về vấn đề trên, ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM cho biết: "Ngân hàng nhà nước chưa chấp nhận hoạt động của đồng tiền ảo vì độ rủi ro của nó khá cao. Bởi bitcoin là đồng tiền mang tính ẩn danh, được sử dụng dưới hình thức là kỹ thuật số nên rất dễ bị đánh cắp dữ liệu hoặc ngừng giao dịch. Bitcoin không chấp nhận thanh toán tại Việt Nam, đây không phải là tiền tệ và không được pháp luật Việt Nam bảo vệ và thừa nhận”.

“Mặt khác, nó rủi ro cao vì giá trị biến động khá lớn, không bị chi phối và kiểm soát bởi bất kỳ một cơ quan quản lý nào cả nên có gì xảy ra thì chỉ người đầu tư chịu thiệt. Giao dịch này thường là trốn thuế, buôn lậu. Chúng tôi sẽ kiến nghị lên Chính phủ để có thêm những công cụ pháp lý để kiểm soát, xử lý hình thức, giao dịch, mua bán đồng tiền ảo này", ông Minh cho biết thêm.