Nguyên liệu làm khẩu trang: Căng!

Bộ Y tế đã công bố danh sách 22 doanh nghiệp (DN) trên cả nước sản xuất khẩu trang y tế 3 lớp, 4 lớp với tổng công suất sản xuất dự kiến 2.107.000 chiếc/ngày. Ngoài ra, 2 DN khác có khả năng sản xuất 82.000 chiếc khẩu trang N95 (lọc 95% các hạt siêu nhỏ có kích thước đến 0,3μm) mỗi ngày. Tuy nhiên, nhiều DN đang sản xuất dưới công suất bởi không có nguyên liệu.

Khó đạt công suất tối đa

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Đào Ngọc Thu, đại diện Công ty CP GoGreen - thương hiệu khẩu trang Golden Health (TP HCM), cho biết mỗi ngày công ty chỉ sản xuất được 25 thùng khẩu trang y tế, tương ứng 62.500 chiếc. Đây chưa phải là công suất tối đa bởi tạm thời chưa có nguồn nguyên liệu sản xuất. "Thông thường, chúng tôi mua nguyên liệu trong nước khoảng 70%, còn lại 30% nhập từ nước ngoài mà chủ yếu là Trung Quốc. Trước kỳ nghỉ Tết, chúng tôi chỉ dự trữ nguyên liệu đủ 10 ngày sau khi làm việc trở lại. Nhưng bây giờ, công ty chưa có nguồn cung nguyên liệu trở lại vì các đối tác cung ứng chưa báo giá, chúng tôi phải đợi. Dự kiến, các đối tác sẽ báo giá cao hơn trước và tất yếu giá thành sản phẩm cũng cao hơn" - ông Thu nêu thực tế.

Công ty TNHH Tập đoàn Phú Bảo đang huy động tối đa nhân lực để cung ứng ra thị trường 180.000 chiếc khẩu trang/ngày. Ông Ngô Đức Trung, giám đốc nhân sự công ty, cho biết nhà máy bắt đầu hoạt động trở lại từ ngày 3-2 nhưng đang thiếu nhân công trầm trọng lẫn nguyên liệu sản xuất. "Năm năm nay chúng tôi cung ứng cho thị trường lượng hàng ổn định, năng suất tối đa 220.000 - 250.000 chiếc/ngày nhưng mấy hôm nay, cố gắng lắm cũng không đạt mức đó. Nguyên nhân do một bộ phận công nhân sau khi lĩnh lương thưởng, nghỉ Tết rồi nghỉ luôn, một số còn ở quê; ngay cả lao động thời vụ cũng khó tuyển" - ông Trung thông tin.

Bị rơi vào tình trạng "khủng hoảng" nguồn cung nguyên liệu nên không còn cách nào khác, các DN đành cung ứng khẩu trang "nhỏ giọt" ra thị trường. Hiện Công ty CP GoGreen chỉ cung ứng sản phẩm cho các đại lý, cơ sở y tế đã ký hợp đồng trước đó và bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Ngay cả những đại lý, cơ sở y tế có hợp đồng, nếu mỗi ngày trước đây, công ty phân phối 30-50 thùng (tương ứng 75.000-125.000 chiếc) thì nay chỉ cung ứng được 1/10.

Công ty TNHH Tập đoàn Phú Bảo cũng đang tổng hợp danh sách để cung ứng theo thứ tự và ưu tiên phục vụ các trung tâm dịch tễ, công trình công cộng, trường học… Ngoài ra, sắp xếp chia nhỏ đơn hàng, giao thành nhiều đợt để chia sẻ sản phẩm cho nhiều đối tượng có nhu cầu. Trong khi đó, bà Vũ Thị Vân Khánh, đại diện Công ty CP Dược phẩm và Sinh học Y tế (TP HCM), than phiền DN có 1 dây chuyền sản xuất khẩu trang N95, năng lực sản xuất tối đa 42.000 chiếc/ngày, dù đã tổ chức làm 3 ca nhưng vẫn không đáp ứng kịp nhu cầu.

Sản xuất khẩu trang vải kháng khuẩn tại Công ty TNHH MTV Dệt kim Đông Xuân. Ảnh: MINH CHIẾN

Thay thế bằng khẩu trang vải?

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, 2 loại nguyên liệu chính để sản xuất khẩu trang y tế là vải không dệt và màng lọc kháng khuẩn. Trong đó, trong nước đã sản xuất được vải không dệt và thời gian tới có thể tăng cường sản lượng nhưng không nhiều. Riêng màng lọc kháng khuẩn, hiện Việt Nam phải nhập khẩu từ Trung Quốc đến khoảng 70%; 30% còn lại nhập từ Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Ai Cập, Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu… 

"Trung Quốc đã cấm xuất khẩu cả sản phẩm và nguyên liệu; Hàn Quốc và Nhật Bản rơi vào tình trạng khan hàng, không có nguồn cung để xuất khẩu; còn nhập từ châu Âu thì giá rất cao. Nhiều nước khác cũng có nguồn nguyên liệu nhưng DN khó tiếp cận và nếu tiếp cận được, giá cũng rất cao" - đại diện Bộ Công Thương nêu tình hình và cho biết trong trường hợp dịch lan rộng tại các nước có nguồn cung nguyên liệu sản xuất khẩu trang, việc nhập khẩu sẽ khó khăn hơn.

Nguồn cung nguyên liệu giá cao cũng sẽ tác động trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Một số DN sản xuất khẩu trang đang cân nhắc gửi văn bản đến các sở, ngành TP HCM thông báo điều chỉnh giá bán. Theo DN, tồn kho nguyên liệu trong DN không còn nhiều, trong khi giá nguyên liệu sản xuất khẩu trang tại Việt Nam tăng nhanh, có nơi tăng đến 60%-70% so với trước Tết và nguy cơ sẽ thiếu hụt nguồn nguyên liệu nếu tình hình dịch bệnh không được kiểm soát, Trung Quốc tiếp tục ngưng giao thương.

"Phần lớn DN sản xuất khẩu trang tại Việt Nam sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng trong lúc đang có dịch, tất cả đơn hàng đều tạm ngưng nên thị trường đang tạm "đứt" hàng. Khả năng DN sẽ nhập nguyên liệu từ Ấn Độ, Hàn Quốc về sản xuất nhưng chi phí sẽ cao hơn, ảnh hưởng đến giá thành khẩu trang" - đại diện một DN nói.

Theo Bộ Công Thương, trong bối cảnh này, đang có hướng đẩy mạnh và hỗ trợ DN sản xuất khẩu trang vải nếu như loại này được Bộ Y tế chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy và có thể phòng chống dịch bệnh. "Với số lượng lên đến 7.000 DN trong ngành dệt may, việc tham gia sản xuất mặt hàng khẩu trang vải không đòi hỏi nhiều về thay đổi quy trình, máy móc nên hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, đây chỉ là các khẩu trang thông thường, chưa được công nhận là khẩu trang y tế, do vậy khả năng thị trường chấp nhận đến đâu còn chưa xác định được" - đại diện Bộ Công Thương giải thích.

Cũng theo Bộ Công Thương, hiện tại Công ty TNHH MTV Dệt kim Đông Xuân đã có thế mạnh chuyên sản xuất loại vải dệt kim kháng khuẩn để may thành các sản phẩm xuất khẩu sang Nhật Bản, đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt về trang phục kháng khuẩn của thị trường này. Mặt hàng vải do công ty tự chủ động nguyên liệu, cơ bản là từ trong nước, chỉ phải nhập khẩu một số lượng nhỏ hóa chất kháng khuẩn từ Nhật Bản. Do vậy về lâu dài, công ty không lo thiếu nguyên liệu. Với công suất 5-8 tấn/ngày, có thể tăng công suất lên 8-10 tấn/ngày, mỗi tấn vải có thể sản xuất được khoảng 40.000 cái khẩu trang. Trước nhu cầu cấp thiết của thị trường, công ty có thể mở rộng quy mô để sản xuất khẩu trang kháng khuẩn với sản lượng lên đến 300.000 chiếc/ngày. 

"Tuy nhiên, DN này đề nghị Bộ Y tế hướng dẫn, hỗ trợ thực hiện thủ tục chứng nhận sản phẩm hợp chuẩn, hợp quy bởi chưa chắc chắn có đáp ứng quy chuẩn về khẩu trang y tế của Việt Nam hay không" - đại diện Bộ Công Thương thông tin thêm.