Quyết liệt chống chuyển giá

Nhằm cập nhật thông tin về định hướng và các giải pháp chống chuyển giá của Chính phủ, ngày 5-4, tại TPHCM, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư (ITPC) tổ chức hội thảo “Các giải pháp đôi bên cùng có lợi cho vấn đề chống chuyển giá” với sự tham gia của đại diện cơ quan quản lý thuế và khoảng 100 doanh nghiệp (DN).

Chống chuyển giá đã được Bộ Tài chính xác định sẽ là một trong những hoạt động trọng tâm trong năm 2012. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đã có văn bản chỉ đạo về tăng cường công tác quản lý chống việc chuyển giá của DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM, cho biết DN chuyển giá nhằm tối đa hóa lợi nhuận và tối thiểu hóa nộp thuế. Tại TPHCM, việc chuyển giá không chỉ xảy ra ở khu vực DN FDI mà đã lan ra các DN trong nước. Những biến tướng của việc chuyển giá dẫn đến thất thu thuế chỉ là chuyện nhỏ, vấn đề lớn nhất là làm méo mó chính sách khuyến khích đầu tư của Chính phủ cũng như tạo môi trường cạnh tranh bất bình đẳng giữa các DN. Đặc biệt, trong liên doanh giữa các bên, bên mạnh sẽ dần “nuốt” mất bên yếu. Chuyển giá được dùng như thủ thuật để thôn tính đối tác.

Cũng theo ông Hạnh, trước đây, cơ quan thuế chủ yếu quản lý bằng phương pháp thủ công nên không thể phân tích kỹ các số liệu của DN như: doanh thu, tỉ suất lợi nhuận, các chi phí khác… Khoảng năm 2007-2008, cơ quan thuế đã ứng dụng tin học quản lý nối kết và phân tích các số liệu đó nên thấy rất rõ sự bất bình thường của nhiều DN, một số DN báo cáo kinh doanh lỗ liên tục nhưng rất phát triển. Ba năm qua, Cục Thuế TP cũng đã mời khoảng 50 DN lỗ bất bình thường đến làm việc. Sau khi làm việc với cơ quan thuế, các DN này đã khai lãi. Có DN 11 năm liên tiếp bị lỗ, sau khi Cục Thuế mời lên “nói chuyện” thì 3 năm qua khai có lãi, trong năm 2011, DN này khai hơn 180 tỉ đồng lợi nhuận chịu thuế.

Đến nay, ngành thuế đã thống kê quản lý được 3.144 DN kê khai thông tin giao dịch liên kết, trong đó có 2.070 DN đã thực hiện nghĩa vụ kê khai (chiếm xấp xỉ 66% DN phải kê khai đã thống kê được). Trong năm 2011, ngành thuế thanh tra 921 DN kê khai lỗ và có dấu hiệu chuyển giá, xử lý giảm lỗ 6.617 tỉ đồng, truy thu và phạt 1.669 tỉ đồng. Mới đây, Tổng Cục Thuế đã thành lập tổ quản lý thuế đối với hoạt động chuyển giá, chuyên trách việc thanh tra, xử lý các DN có dấu hiệu chống chuyển giá, đồng thời áp dụng đa dạng các biện pháp chống chuyển giá. Theo kế hoạch, trong năm 2012, ngành thuế sẽ thanh tra tối thiểu 1,5% số DN, tương đương 7.800 DN; kiểm tra tối thiểu 12,5% DN, tương đương 56.500 DN trên toàn quốc. Đối tượng thanh kiểm tra thuộc các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, điện lực, dầu khí, khoáng sản, DN FDI và ưu tiên các DN kinh doanh lỗ, DN có số nợ thuế lớn, DN nhiều năm chưa được thanh, kiểm tra…